فعالیت صنعتی و بازرگانی خانواده خسروشاهی در خارج از کشور
همه چیز به کام دیگران
از نسل عجایب صنعت این سرزمین که طی دو دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی، چهره اقتصاد ایران را عوض کردند، دو سه نفری بیشتر زنده نمانده‌اند؛ یکی از آنها حسن خسروشاهی موسس صنایع غذایی «مینو» است که با حدود ۸۰ سال سن، هم اکنون در کانادا زندگی می‌کند.
علی و در اواخر دهه ۳۰ شمسی گروه صنعتی مینو را راه اندازی کرد و آن را به حسن سپرد و پسر دیگرش کاظم خسروشاهی در زمینه صنایع دارویی و بهداشتی فعال بود و شرکت‌های «تولید دارو» و «تولی‌پرس» را تاسیس کرد.
حسن خسروشاهی شرکت مینو را تبدیل به بزرگ‌ترین و مشهورترین شرکت تولید صنایع خوراکی در ایران مثل بیسکویت، ویفر، شکلات، تافی، پفک و غیره کرد. مردم ایران برای نخستین‌بار شکلات را با مینو شناختند و هنوز هم برای بسیاری ازمردم، شکلات مترادف با مینو است. با وقوع انقلاب اسلامی، اموال خسروشاهی‌ها مصادره شد و حسن خسروشاهی بعد از مدتی کشور را ترک کرد و به کانادا رفت.
او در کانادا فروشگاهی با عنوان «فیوچر شاپ» تاسیس کرد که در زمینه فروش قطعات الکترونیکی فعالیت داشت. خسروشاهی با هوش و کوشش خود، به‌زودی این فروشگاه را به یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای کانادا با ۹۰ شعبه تبدیل کرد.و وی اکنون از سرمایه‌داران بزرگ کانادا است.
حسن خسروشاهی کارآفرین ایرانی -کانادایی متولد سال ۱۳۱۹ در شهر تهران است. او دو مدرک لیسانس در رشته‌های اقتصاد و حقوق از دانشگاه تهران دارد.
قبل از انقلاب مالک شرکت‌های الوند و مینو بود که اموالش در سال ۵۸ مصادره شد. در سال ۱۳۶۰ به ونکوور کانادا مهاجرت کرد و بعد از یک سال وارد کسب و کار خانوادگی شد.
حسن خسروشاهی فعالیت حرفه‌ای خود را در اوایل دهه ۱۳۶۰ با تاسیس اولین فروشگاه فیوچرشاپ (futurshap) که فروشگاه زنجیره‌ای فروش قطعات الکترونیک است، آغاز کرد. در سال ۲۰۰۱ این فروشگاه در صدر تمامی فروشگاه‌های کانادا قرار گرفت و تعداد شعبه‌های آن به ۹۰ شعبه رسید که در مجموع ۷۳۰۰ کارمند مشغول به‌کار داشت. تا سال ۲۰۰۶، این رشد ادامه داشت و تعداد شعب آن در سراسر کانادا به ۱۱۸ شعبه رسید. حسن خسرو شاهی به دنبال افزایش شعب این فروشگاه در آمریکا بود، ولی در سال ۱۹۹۹ این برنامه برای ورود به بازار خردهفروشی آمریکا با شکست مواجه شد و این مساله باعث بسته‌شدن ۳۰ شعبه از فیوچرشات در آمریکا شد. در سال ۲۰۰۱ خسروشاهی امتیاز فروشگاه‌های «فیوچرشاپ» را به ارزش ۵۳۰میلیون دلار به شرکت بست‌بای
(best buy) واگذار کرد. پس از فروش فیوچرشاپ به «بست‌بای»، خسروشاهی فعالیت خود را در زمینههای ساخت و ساز و زمین گلف، مراکز خرید و همچنین خرید و فروش مراکز ورشکسته ادامه داد. در سال ۲۰۰۶، ریاست پست سهامی عام کانادا را به عهده داشت و در سال ۲۰۰۷، مدیریت موسسه «فراستر» را برعهده گرفت. از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ نیز مدیر بانک کانادا بود. در حال‌حاضر مجموعه تحت‌کنترل خانواده خسروشاهی دارای ۸۰۰۰کارمند و درآمدی معادل ۲ میلیارد دلار است.
خانوده خسروشاهی
اصالت او به شهر خسروشاه از توابع تبریز در استان آذربایجان شرقی می‌رسد و در دو رشته حقوق و اقتصاد در دانشگاه تهران تحصیل کرده است. علی، پدر حسن خسروشاهی، قبل از انقلاب دو شرکت مینو و الوند را تاسیس کرد. شرکت مینو گروه صنعتی بزرگی است که در زمینه تولید و پخش مواد غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی فعالیت دارد. سود حاصل از این شرکت تولیدی در سال ۱۳۵۷ بالغ بر ۳۵۰ میلیون دلار برآورد شد. گروه صنعتی مینو علاوه بر تولید محصولاتی تحت نام خود، به تولید محصولاتی تحت لیسانس برندهای دیگر نیز می‌پردازد. از جمله این برند‌ها می‌توان به ساندوز، یونایتد بیسکِت، گروه اورِآل، بوتس و جی. دی سیرل اشاره کرد. خانواده خسروشاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران را به مقصد کانادا ترک کردند. حسن خسروشاهی نیز در سال ۱۳۶۰ به کانادا مهاجرت کرد و در شهر ونکوور سکنی گزید. تقریبا یک سال بعد، او به شغل خانوادگی روی آورد و وارد عرصه کسب‌و‌کار شد.
حسن خسروشاهی فعالیت اقتصادی خود را در سال ۱۹۸۲ و با تاسیس اولین شعبه فروشگاه «فیوچر شاپ» آغاز کرد. فیوچرشاپ فروشگاه زنجیره‌ای قطعات الکترونیکی است که در سراسر کانادا شعب بسیاری دارد. این فروشگاه آنقدر بزرگ است که هرکسی در کانادا حتما یک‌بار برای تامین وسایل الکترونیکی مورد نیاز خود به این فروشگاه سر زده است.
اولین شعبه این فروشگاه در مقایسه با شعبی که اکنون دارد، بسیار کوچک بود و مساحت آن به ۳۷۰ متر مربع می‌رسید.
فیوچرشاپ در ابتدا فقط به فروش محصولاتی مانند کمودور می‌پرداخت، ولی به تدریج تعداد کالاهای عرضه شده توسط این فروشگاه و تعداد شعب آن افزایش یافت. این فروشگاه رشد چشمگیری پیدا کرد به‌طوری که در سال ۲۰۰۱، در صدر تمامی فروشگاه‌های کانادا قرار گرفت.
در این سال، تعداد شعبه‌های فیوچرشاپ در سراسر کانادا به ۹۰ شعبه می‌رسید که در مجموع ۷۳۰۰ کارمند و فروشنده در آن مشغول به‌کار بودند. در آن زمان، مجموع فروش این فروشگاه به حدود ۲ میلیارد دلار رسید. رشد روز افزون این فروشگاه زنجیره‌ای همچنان ادامه یافت تا اینکه در سال ۲۰۰۶، تعداد شعب آن در استان‌های کانادا از ۱۱۸ شعبه تجاوز کرد.
خسروشاهی برنامه گسترش شعب این فروشگاه به آمریکا را نیز دنبال کرد، ولی متاسفانه در سال ۱۹۹۹ این برنامه برای ورود به بازار خردهفروشی آمریکا با شکست روبه‌رو شد. این مساله در نهایت باعث شد که ۳۰ شعبه از فیوچرشاپ در آمریکا تعطیل شود. در سال ۲۰۰۱، شرکت «بست‌بای» امتیاز این فروشگاه را به ارزش ۵۸۰ میلیون دلار از حسن خسروشاهی خرید و در نتیجه این فروشگاه در حال‌حاضر تحت تملک این شرکت آمریکایی قرار دارد.
پس از واگذاری امتیاز فیوچرشاپ به بست‌بای، خسروشاهی به فعالیت در زمینههای ساخت و ساز و زمین گلف، مراکز خرید و همچنین خرید و بازسازی مراکز ورشکسته مشغول شد. در سال ۲۰۰۷، خسروشاهی مدیریت موسسه «فراستر» را به‌دست گرفت. قبل از آن و در ۲۰۰۶، او ریاست شرکت سهامی عام پست‌کانادا را بر عهده داشت. علاوه بر این، خسروشاهی عضو کنسول تجاری بریتیش‌کلمبیا و همچنین بنیانگذار هلدینگ «پرسیست» نیز هست. به مدت سه سال هم، یعنی از اکتبر ۲۰۱۳ تا ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶، خسروشاهی مدیر بانک کانادا بود.
طبق برآوردهایی که انجام شده، ثروت خالص خسروشاهی در سال ۲۰۰۸ به حدود ۷۷۰ میلیون دلار می‌رسید و ارزش خالص دارایی‌های او در ۲۰۱۲ بالغ بر ۹۴۰ میلیون دلار می‌شد. طبق آخرین محاسبات که به سال ۲۰۱۲ برمی‌گردد، تخمین زده شد که در آن سال ثروت خالص حسن خسروشاهی چیزی نزدیک به ۹۵۰میلیون دلار کانادا بوده است. آخرین تخمین هم به سال ۲۰۱۶ مربوط می‌شود که نشان می‌دهد دارایی خالص حسن خسروشاهی از مرز ۱۶/ ۱میلیارد دلار آمریکا گذشته است.
از جمله افتخارات حسن خسروشاهی می‌توان به این نکته اشاره کرد که نخست‌وزیر بریتیش‌کلمبیا در سال ۲۰۰۳ او را سخاوتمندترین خیر و حامی مردم معرفی کرد. در سال ۲۰۰۴، خسروشاهی به‌عنوان شصت‌و‌چهارمین فرد ثروتمند کانادا شناخته شد و این در حالی است که در سال ۲۰۰۰ هم در لیست ۱۰۰ ثروتمند کانادا، رتبه نود و دوم را از آن خود کرده بود. نزهت، همسر حسن خسروشاهی، یک فعال اجتماعی است و چندین سال است که در امور خیریه فعالیت دارد.
در سال ۲۰۰۵، او به عضویت هیات‌مدیره رادیو دولتی CBC درآمد. علاوه بر فعالیت‌های خیرخواهانه، نزهت خسروشاهی در حوزه‌های هنری نیز کار می‌کند. بهزاد، پسر حسن خسروشاهی نیز در زمینه کسب و کار مشغول است.
او که هم‌اکنون ساکن شهر تورنتو در کانادا است، مدیریت شرکت سهامی دارویی «دراگ رویالتی» را بر عهده دارد. پسر دیگر حسن خسروشاهی که فارغ‌‌التحصیل رشته بیوالکتریک از دانشگاه براون است، در حال‌حاضر یکی از برجسته‌ترین مدیرانی است که در زمینه فناوری اطلاعات کار می‌کند. از جمله سوابق مدیریتی دارا می‌توان به مدیریت شرکت مسافربری «اکسپدیا» و رزرواسیون آنلاین اشاره کرد. در زمان مدیریت دارا خسروشاهی، اکسپدیا فعالیت‌های خود را در بیش از ۶۰ کشور جهان گسترش داد. در حال‌حاضر، دارا خسروشاهی به مدیر‌عاملی شرکت «اوبر» اشتغال دارد که بزرگ‌ترین سیستم تاکسیرانی اینترنتی جهان به‌شمار می‌رود.
از مقاله‌ای به قلم سینا فغانی
