۱ـ در ایران هرگز برده‌داری نبوده که پس از فروپاشی آن فئودالیسم جایگزین شود.

۲ـ ویژگی فئودالیسم در غرب، به رسمیت شناختن مالکیت خصوصی بود. در ایران تا میانه حکومت ناصرالدین‌شاه برخلاف اروپا طبقه زمین‌داران قوی وجود نداشتند و خرده مالکی بود که آن هم امنیت نداشت.

۳ـ  ویژگی بعدی فئودالیسم نظام سرواژ بود یعنی سرف یا دهقان وابسته به زمین بود که همراه با آن خرید وفروش می‌شد. در ایران نظام سرواژ وجود نداشته است.

۴ـ برخلاف فئودالیته در غرب، در ایران هیچ‌گونه قراردادی (رابطه حقوق و تعهد قراردادی) بین دولت و طبقات نبود. در ایران نظام پیشاقانون بود و از صدراعظم تا بازرگان و رعیت امنیت مالی و جانی نداشتند و بزرگ‌ترین تضاد، تضاد شاه با ملت بود، به جای تضاد طبقاتی.

۵ـ در تاریخ ایران برخلاف فئودالیسم اروپا هیچ‌گاه اشرافیت موروثی ودارای مصونیت حقوقی و مستقل از قدرت حکومتی پیدا نشد و بخش عمده زمین‌ها متعلق به شاه بود.

۶ـ  ویژگی فئودالیسم در اروپا، حضور ارباب و فئودال در روستا بود و روستا مرکز تولید بود، برعکس در ایران ارباب در شهر بود و شهر مرکز تولید بود.

۷ـ در اروپا بنای کلیسا از فئودال‌ها در برابر شاهان حمایت می‌کرد. در ایران هیچ سازمان مذهبی خاصی حامی زمینداران نبود.

۸ـ  در اروپا ارث به پسر بزرگ می‌رسید و زمین‌ها تقسیم و خرد نمی‌شدند. در ایران طبق قانون اسلام بین فرزندان تقسیم می‌شد.

- بخشی از مقاله‌ای به قلم عباس کاظمی

 

اخبار مرتبط