تاریخچه پول در ایران
دریک
از جمله نخستین پولهای تاریخی در ایران که توسط حکومتها ایجاد شده دریک است. تاریخچه دریک به حکومت هخامنشیان بازمیگردد و در آن زمان بسیار مورد استفاده قرار میگرفته است. دریک به سکههای طلا در زمان هخامنشیان گفته میشد که روی آن نقش یک کماندار حکاکی شده بود.
پشیز
در زبان عامیانه پشیز را چیز بیارزش میپندارند درحالیکه در زمانهای گذشته درصدی از یک واحد پولی(درم) در ایران محسوب میشده است. در حکومت ساسانیان سکههایی مسی و برنزی ضرب میشد که به آن پشیز میگفتند و بهعنوان پول از آن استفاده میکردند که ارزش آن تقریبا برابر پاپسی یا فلوس بوده است. البته نامهای دیگری مانند فلس، قاز، پاپسی یا پول سیاه نیز برای پشیز بهکار میرفته که در زمان خود رایج بوده است.
دینار
دینار درحالحاضر نیز واحد پول کشورهای بسیاری است. دینار در قدیم به نوعی سکه از جنس طلا گفته میشد که در زمان ساسانیان از آن برای تشریفات استفاده میشد. البته گفته میشود در ابتدا نام آن دنار بوده که امروزه در زبان عربی وارد شده و به دینار تبدیل شده است.
محمودی
واحد پول حکومت غزنویان به فرماندهی سلطان محمود غزنوی که بهنظر میرسد نام محمودی نیز برگرفته از نام سلطان محمود بوده است. در زمان حکومت غزنویان از محمودی بهعنوان پول استفاده میشده و با این پول مبادلات صورت میگرفت.
چاو
با حمله مغولها به ایران و در دست گرفتن حکومت پول رسمی کشور چاو شد. چاو اولین اسکناس کاغذی در ایران بود که در حکومت مغولها تولید شد.
صنار
میگویند صنار مخفف صد دینار است که با تکرار زیاد به این صورت در آمده است. سکههای مسی که ارزش آنها برابر صد دینار بود و در زمان صفویان از آن بهعنوان پول استفاده میشد.
عباسی
همچون محمودی، عباسی نیز نوعی سکه در زمان حکومت صفویان بوده که از نام شاه عباس صفوی برگرفته شده است. سکههایی از جنس نقره و مس که بهعنوان پول از آنها استفاده میشد. ارزش آنها زیاد نبود و در مقابل به سکههای طلا در آن زمان اشرفی گفته میشد.
نادری
در دوران نادر شاه افشار به پولهای رایج در آن زمان نادری میگفتند و با آن معاملات خود را انجام میدادند.
پاپاسی
در اصطلاح عامیانه به پولهای کمارزش و پول خرد گفته میشد که ارزش آن برابر پشیز یا کمتر از آن بوده و بهعنوان پول از آن استفاده میکردند.
شاهی
در حکومت قاجار نوعی واحد شمارش پول بوده که در گذشته ارزش آن برابر پنجاه دینار بوده است. سکههای شاهی از نوع طلا نیز بوده است که ارزش آن برابر دو ریال در آن زمان بوده است.
قران
واحد پول در زمان حکومت قاجار قران بوده است. بهنظر میرسد قران برگرفته از سلطان صاحب قران لقب ناصرالدینشاه بوده است. ارزش هر قران برابر هزار دینار بوده است.
تومان
تومان یا در زبان عامیانه تومن واحد شمارش پول در زمان قاجار بود. هر تومان برابر ۱۰ ریال است. امروزه نیز از تومان بهعنوان واحد شمارش پول البته بهصورت غیررسمی استفاده میشود. کلمه تومان به معنی ۱۰ هزار است. در زمان امپراتوری مغولها کسی را که ۱۰ هزار سرباز داشت امیرتومان میگفتند.
ریال
واحد پولی ایران از زمان پهلوی که ارزش آن یک دهم تومان است و در واقع ارزش کمی است. اکنون نیز واحد پول رسمی کشور است اما در میان عوام از تومان استفاده میشود. در معاملات بینالمللی از علامت IRR برای نمایش ریال ایران استفاده میکنند. در طول حکومتهای برسرکار آمده در ایران انواع پولها و سکههای مختلفی بهوجود آمده و از آن استفاده شده که هر یک پس از مدتی از بین رفتهاند و جای خود را به پول دیگری دادهاند.