پیشنهاد تشکیل شورای اقتصاد

دکتر شفق: اینجانب تبصره زیرین را پیشنهاد می‌کنم.

تبصره- دولت مکلف است هر چه زودتر شورای‌عالی اقتصادی را که طرح آن در سابق ریخته شده با اصلاحاتی که لازم بداند تشکیل دهد و از تاریخ تصویب ‌تا انقضای سه ماه، روش اقتصادی عملی متناسب با احتیاجات فوری کشور، مصمم و به مجلس شورای ملی تقدیم دارد و به‌خصوص برای منع فرار سرمایه از ایران و تشویق صرف آن در راه تولید ثروت اصولی وضع کند. عرض کنم آنچه که من از تجربه مجلس در این چند ماه در می‌یابم پیشنهادها و تبصره‌ها را آقایان توجه نمی‌فرمایند. فعلا بنده در چند کلمه مختصر توضیحاتی عرض می‌کنم. بنده تصور می‌کنم همان‌طور که در مجلس یک اکثریتی برای الغای اختیارات هست یک اکثریت دیگری هم هست که عقیده دارند باید یک نقشه اقتصادی روشنی باشد (صحیح است) اختلاف سر این است که بعد از آنکه اختیارات ملغی شد آیا یک نقشه صحیحی تهیه شود یا اصلا باید نقشه تهیه شود بعد تغییرات داده شود. آنچه بنده روز گذشته استنباط کردم آقایان و خود آقای رئیس دولت یک ماه را برای تعیین و تقدیم نقشه کم دیدند. بنده پیشنهاد می‌کنم این یک ماهی که در ماده پیشنهادی در نظر گرفته شده است با آزادی عمل که در ضمن ماده پیشنهادی به دولت داده شده است دولت مشغول بشود و تا سه ماه انجام دهد، برای اینکه یک ماه را بنده کم می‌دانم و در این مدت سه ماه یک نقشه اساسی تهیه کنند، یک نقشه‌ای که همه آقایان می‌خواهند و این نقشه هم برای چند سال نیست، برای تا خاتمه جنگ است. بعضی از آقایان ممکن است بفرمایند سه ماه هم کم است ولی چون این کار سابقه دارد از تاریخ اختیارات اقتصادی دکتر میلسپو در تمام این مدت تجاربی را دولت ما و مجلس ما در این کار پیدا کرده است و می‌داند که چه جور باید عمل کرد و واقعا در این مدت اگر اهل اقتصاد و اشخاص بی‌غرض جمع شوند و یک شورای اقتصادی تشکیل بشود یک نقشه حسابی می‌شود تهیه کرد و در ضمن بنده یک مطلب اساسی دیگری را در پیشنهاد خودم عرض کردم و آن این است که یکی از خطرهایی که الان الساعه متوجه بازار است یکی فرار سرمایه است و یکی آمدن کالا است که بعضی از آقایان نمایندگان (که بنده خیلی متاسفم از این موضوع) بدون توجه به موضوع اجازه که رئیس کمیته خاورمیانه داده است برای ورود اجناس با خوشوقتی تلقی کردند و ایراد داشتند که چرا فورا این اجازه داده نمی‌شود. بنده اطلاع دارم الان آن کسانی که با فروختن قند یک من چهل تومان، پنجاه تومان و فروش گندم تا ششصدتومان سرمایه‌هایی تهیه کرده‌اند و مترصدند تا راه باز شد کالا بیاورند اما چه کالایی؟ کفش لوکس، جوراب‌های تجملی زنانه، وسائل زینت اتومبیل‌های ۴۵ و ۴۶(سال‌های۲۵-۱۳۲۴)و تمام کالاهای تجملی و به نحوی از انحا اجازه بگیرند و میلیون‌ها پول ما بدون تامل و دقت از کشور خارج شود و برود. حتی یکی از آقایان مذاکره فرمودند که چرا سهمیه سال قبل را وارد نکردیم دویست میلیون تومان گمرک به‌دولت ضرر خورد. بنده عقیده دارم که اگر سهمیه سال قبل را می‌خواستیم وارد کنیم دویست میلیون تومان هم پول ما بایستی به‌خارجه برود، برای وارد کردن اجناس لوکس و جوراب و یک قسمت چیزهایی که خودمان داریم راجع به این موضوع باید در اولین هفته اصلاحات اقتصادی اقدام شود و اداره سرمایه‌ای تشکیل شود، برای جلوگیری از فرار سرمایه ملی و جلوگیری از اینکه سرمایه ما به جای صرف شدن در مسائل مولد ثروت نظیر آبیاری و کشاورزی، صرف ورود کالاهای لوکس و تجملی نشود که این اجناس را وارد کنند و یک تومان را ده تومان و صد تومان در بازار بفروشند به‌جای اینکه سد بسازیم و مولد ثروت واقع شود. این است که استدعا می‌کنم یک‌دفعه دیگر هم امر بفرمایند این پیشنهاد خوانده شود و اگر آقایان هم رای بدهند عرضی ندارم.

مخبر: آقای دکتر شفق راجع به نقشه اقتصادی فرمودند و اصراری هم در این کار دارند و این نظر هم کاملا صحیح است و دولت هم در نظر دارد که یک شورایی را تشکیل بدهد چه برای زمان جنگ و چه بعد از جنگ یک نقشه اقتصادی طرح کنند و به نظر بنده این قضیه زیاد نگرانی ندارد و برای طرح نقشه اقتصادی با هر فوریت که ممکن باشد از طرف دولت اقدام خواهد شد و یک نقشه‌ای با آن فوریت که آقا درنظر دارند طرح شود و صورت عمل پیدا کند ولی در حدود نقشه‌ای که ما واقعا احتیاج داریم و به نظر بنده ایرانی‌ها هم می‌توانند آن نقشه را طرح کنند و رفع نگرانی از جنابعالی بشود و در ظرف یک ماه یا دو ماه یا سه ماه هرچه زودتر این‌کار عملی شود بهتر است. راجع به فرار سرمایه هم که فرمودند بنده کرارا در مجلس متذکر شدم و متاسفم که به آقای دکتر شفق عرض کنم که خود قانون کنترل ارز این منظور را عملی می‌کرد و اگر به گزارش‌های خود دکتر میلسپو مراجعه بفرمایید ملاحظه خواهید فرمود که به این قانون،‌ توجه مخصوصی نشد و مقررات آن قانون را نقض کردند و عمل به آن قانون نشد و سرمایه‌هایی که از ایران خارج شد به‌واسطه این بود که متاسفانه به آن قانون عمل نشد و این هم دستور خود آقای دکتر میلسپو بود. در قسمت آمدن جنس از خارج آقای دکتر شفق باید توجه بفرمایند که یک توازنی بین صادرات و واردات ایجاد شود که نظر جنابعالی تامین شود، جنس باید از خارج بیاید برای ارزان شدن قیمت و فراوان شدن کالا ولی آنچه لازم است به آن توجه شود تهیه اجناس صادراتی است که از مملکت خارج شود و تهیه ارز بکند، سابق بر این اجناسی از ایران صادر می‌شد و تهیه ارز می‌شد و در مقابل هم اجناسی وارد می‌شد وحالا نگرانی که جنابعالی دارید از این حیث است که جنسی صادر نشود که ارز تهیه شود و در مقابل، اجناس زیادی باسرمایه ملی وارد شود، دراین قسمت حق با شما است پس باید نقشه اقتصادی ما مبتنی بر این باشد که صادراتمان را مجددا به یک صورت صحیحی در بیاوریم یعنی آن موادی که باب صادرات است از قبیل خشکبار و غیره آنها را خوب و به مقدار زیاد تهیه کنیم که برود در خارج برای ما ارز بیاورد و این نظر هم در نقشه اقتصادی حتما طرح خواهد شد و در نظر گرفته می‌شود و تصور نمی‌کنم در قسمت‌های پیشنهادتان دیگر مطلب قابل‌توجهی باشد که تامین نشده باشد و جنابعالی نتوانید پیشنهادتان را پس بگیرید و منظور پیشنهادتان عملی خواهد شد و تحصیل حاصل است.