کمپانی هند شرقی انگلستان در دوره زندیه
با گذشت زمان و عدم همکاری موثر انگلیسی‌ها در سرکوب شورشیانی چون میرمهنا، خوشبینی کریم‌خان نسبت به اعمال حاکمیت ایران بر بنادر و جزایر خلیج‌فارس به کمک انگلیسی‌ها به بدبینی تبدیل شد، تا جایی که در مواردی از پذیرش نمایندگان شرکت هند شرقی انگلیسی در دربار خود سر باز زد. با توجه به آگاهی زندیه از توان نظامی، اقتصادی و سیاست‌های مبتنی بر منافع تجاری انگلیسی‌ها و بدبینی و احتیاط کریم‌خان در رابطه با انگلیسی‌ها، منطقی به نظر می‌رسد که نفوذ آنان در منطقه به حدی نباشد که حاکمیت ایران را به چالش بکشد. انگلیسی‌ها نیز می‌خواستند از راه تجارت با ایران، از پرداخت عوارض گمرکی معاف شوند و در کرانه خلیج‌فارس پایگاه تجاری داشته باشند که در توافق با حاکم بوشهر برای مدتی به این خواسته رسیدند. شرکت هند شرقی انگلیس تجارت پارچه‌های پشمی را در ایران در انحصار گرفت و رقیبان دیگر به‌ویژه هلندی‌ها را از میدان به در کرد. همکاری تجاری با ایران نیز تا حدودی مراکز بازرگانی آنان را در خاک ایران در امان نگه داشت.
ارسال نظر