خاطرات نخستین دبیرکل اوپک
دکتر روحانی در خاطراتش چنین آورده است: در آن زمان شرکت‌های بزرگ نفتی بر تمامی جنبه‌های صنعت نفت تسلط داشتند و هیچ توجهی به حقوق و منافع بحق کشورهای تولیدکننده نفت نمی‌شد.چنین وضعیتی نمی‌توانست ادامه پیدا کند، چراکه توجهی به منافع یکی از مهم‌ترین گروه‌های جامعه جهانی - کشورهایی که منابع نفتی را در اختیار داشتند - مبذول نمی‌شد و کاملا مشخص بود که جامعه جهانی باید به‌صورتی حقوق و جایگاه این کشورها را به رسمیت می‌شناخت و من شخصا احساس می‌کردم که بدون شک تغییری رخ خواهد داد که این وضعیت را بهبود می‌دهد. ما می‌دانستیم که مذاکرات در جریان است و در سال ۱۹۶۰ موافقت شد که ایران هم برای ایجاد یک سازمان مشورتی به سایر کشورهای تولیدکننده نفت بپیوندد. به همین دلیل به بغداد رفتم و در اولین نشستی که این هماهنگی‌ها مورد مذاکره قرار گرفت، شرکت کردم. در این نشست در رابطه با اهداف اصلی اتفاق آرا وجود داشت، ولی بحث‌های موضوعی در رابطه با راه‌های متفاوت و ابزارهای مختلف اجرای این اهداف صورت گرفت. رویکرد ما در آن زمان موافقت با هر تصمیمی بود که اعضای آن نشست با در نظر گرفتن عقلانی و منطقی شرایط موجود اتخاذ می‌کردند که در نتیجه آن ما وارد مذاکره با شرکت‌های نفتی می‌شدیم؛ در نتیجه وقتی این نظر را در نشست خصوصی که سران هیات‌های کشورها حضور داشتند مطرح کردم، همگی موافقت کردند که نظر ایران درست بوده است.
من کاملا نسبت به این اقدام خوشبین بودم، چراکه خیلی تحت‌تاثیر روحیه و رویکرد نمایندگان کشورها که در این نشست حاضر بودند، قرار گرفتم و تمایل آنها برای بحث بی‌طرفانه و بدون اعمال نظر برایم جالب بود، به همین دلیل قطعنامه اولین نشست را با اطمینان و خوش‌بینی کامل امضا کردم. شرکت‌های بین‌المللی بزرگ نفتی که در آن زمان بر صنعت نفت تسلط داشتند و مجموعا به‌عنوان «هفت خواهران» شناخته می‌شدند، رویکردی در مقابله با پذیرش اوپک به‌عنوان یک سازمان بین‌المللی نماینده تمام کشورهای تولیدکننده نفت اتخاذ کرده بودند. آنها از هرنظر اصرار داشتند که هر کشور تولیدکننده نفت باید به نمایندگی از خود صحبت کند. این نظر شرکت‌های بزرگ نفتی بود، ولی شرکت‌های کوچک‌تر و مستقل نظر متفاوتی داشتند؛ آنها مشتاق تقویت وضعیت خود بودند و حتما با این دیدگاه به‌شدت خواستار رسیدن به توافق با کشورهای تولیدکننده و ورود به توافق‌نامه‌های مشارکت با این کشورها بودند.
ارسال نظر