برقراری فاشیسم ایتالیایی

۲۹ اردیبهشت ۱۳۰۵ حکومت فاشیستی در ایتالیا رسما برقرار شد. پایه‌گذار این حکومت «بنیتو موسولینی» بود. جواهر لعل نهرو در این‌باره می‌نویسد: «فاشیسم اختلاطی شگفت‌انگیز بود که می‌شد آن را به انواع مختلف تفسیر کرد. یعنی درحالی‌که اصولا یک نهضت سرمایه‌داری بود، شعارهایی را فریاد می‌کشید که برای سرمایه‌داری خطرناک می‌نمود و از این راه عناصر و اشخاص گوناگونی را در لابه‌لای تشکیلات خود گرد می‌آورد.

ستون فقرات و تکیه‌گاه اصلی فاشیسم طبقات متوسط و مخصوصا بیکاران و قشرهای پایین طبقات متوسط بودند. کارگران بیکار و ناماهر و عادی که در سازمان‌های اتحادیه‌های کارگران متشکل نشده بودند تدریجا و به نسبتی که قدرت فاشیست‌ها بیشتر می‌شد به آنها پیوستند، زیرا هیچ‌چیز به اندازه همبستگی موجب موفقیت نمی‌شود. ارتش رسمی ایتالیا هم با فاشیست‌ها بسیار دوستانه رفتار می‌کرد. موسولینی ژنرال‌های ارتش را به هواداری خود جلب کرده و آنها را در صف فاشیست‌ها وارد ساخته بود. در واقع برای موسولینی پیروزی بزرگی بود که این همه عناصر گوناگون و متضاد را در اطراف خود گرد می‌آورد و همه را با هم پیوسته نگاه می‌داشت به‌طوری‌که هر گروه تصور می‌کرد که فاشیسم مخصوصا به‌خاطر منافع همین گروه است.»