قرارداد استعماری سایکس- پیکو

• براساس توافق‌نامه سایکس – پیکو منطقه شام به سه منطقه (الف) «الزرقاء» که همان «عراق» است و تابع حاکمیت انگلیس و منطقه (ب) «الحمراء» که همان «سوریه» است و تابع حاکمیت فرانسه و منطقه (ج)  «السمراء» یا همان «فلسطین» که تابع حاکمیتی بین‌المللی است تقسیم شد و این مقدمه و زمینه‌ساز اشغال فلسطین توسط صهیونیست‌ها بود.

• ماده یک:

• فرانسه و انگلیس اعلام آمادگی می‌کنند که هر کشور عربی مستقل یا ائتلاف عربی را که تحت حاکمیت یک رئیس عربی در دو منطقه (الف) یعنی داخل عراق و (ب) یعنی داخل سوریه  باشد، حمایت کرده و آن را به رسمیت می‌شناسند.

• بر این اساس دو کشور اعلام می‌کنند که منطقه الف از آن انگلیس و منطقه ب از آن فرانسه خواهد بود و بر این اساس انگلیس و فرانسه دارای اولویت در اجرای طرح‌ها و دادن وام‌ و قرض به این کشورها بوده و فرانسه در منطقه الف و انگلیس در منطقه ب حق تقدم را در ارائه مشاوران و کارمندان خارجی به درخواست دولت‌های عربی یا ائتلافی از دولت‌های عربی حاکم بر این کشورها دارا می‌باشند.

• ماده دو:

• به فرانسه در منطقه الحمراء، بخش ساحلی سوریه و انگلیس در منطقه الزرقاء، بخش ساحلی از بغداد گرفته تا خلیج‌فارس اجازه تاسیس هر نوع حکومتی که صلاح بدانند بصورت مستقیم یا غیرمستقیم یا به‌صورت توافقی داده می‌شود.

• ماده سه:

• دولتی بین‌المللی در منطقه السمراء (فلسطین) تشکیل می‌شود که شکل و ماهیت این حکومت پس از مشورت با روسیه و توافق با مابقی متحدان و نمایندگان شریف در مکه مشخص خواهد شد.

• ماده چهار:

• براساس این توافق‌نامه انگلیس بر مناطق ذیل دست می‌یافت:

• ۱- بندر حیفا و عکا

• ۲- مقداری از آب رود دجله و فرات به منطقه الف و مقداری به منطقه ب خواهد ریخت و دولت انگلیس متعهد می‌شود که برای چشم‌پوشی از قبرس با دولت دیگری وارد مذاکره نشود، مگر پس از جلب موافقت فرانسه.

• ماده پنج:

• «اسکندرونه» بندری آزاد برای تجارت انگلیس بوده و اجازه انجام معاملات و داد و ستدهای دیگر در این بندر وجود نداشته و اجازه رد تسهیلات دریانوردی و ورود کالاهای انگلیسی به این بندر وجود ندارد و آزادی نقل‌وانتقال کالاهای انگلیسی از طریق اسکندرونه و خط آهن موجود در منطقه الزرقاء به داخل منطقه الحمراء یا دو منطقه الف و ب و خروج از آن داده می‌شود و اجازه انجام هیچ‌گونه معامله‌ای چه به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر هیچ یک از خطوط آهن منطقه یا بندری از بنادر آن وجود ندارد.

• در مقابل حیفا بندری آزاد برای تجارت فرانسه و مستعمرات و کشورهای تحت‌الحمایه آن است و تمام تسهیلات بندری و نقل‌وانتقال کالاهای فرانسوی در این بندر در اختیار فرانسه خواهد بود و نقل‌وانتقال کالاها از راه حیفا و خط آهن انگلیسی منطقه السمراء مجاز است، حال چه این کالاها از منطقه الزرقاء یا الحمراء یا منطقه الف یا ب صادر یا به آن وارد شده باشند و کشتی‌های فرانسوی مجاز هستند در تمام این بنادر رفت و آمد داشته یا کالاهای خود را بارگیری و تخلیه کنند.

• ماده شش:

• خط آهن بغداد در منطقه الف تا موصل در جنوب و در منطقه ب تا سامرا در شمال کشیده نخواهد شد، مگر اینکه پیش از آن خط آهنی که بغداد را به حلب در دشت فرات وصل کند، کشیده شود و این خط آهن با کمک دو کشور انگلیس و فرانسه کشیده خواهد شد.

• ماده هفت:

• انگلیس اجازه دارد، خط آهنی را ایجاد و اداره کند که حیفا را به منطقه ب متصل می‌کند و تنها مالک و صاحب آن است و توسط این خط آهن اجازه نقل‌وانتقال دائمی سربازان و نیروهای نظامی خود به هر منطقه را دارد.

• دو کشور انگلیس و فرانسه باید بدانند که این خط آهن باید ارتباط حیفا با بغداد را فراهم کند و اگر در این میان امکان احداث چنین خط آهنی به دلایل فنی و مادی در منطقه السمراء برای انگلیس وجود ندارد، دولت فرانسه آماده است از راه‌های در اختیار خود برای استفاده انگلیس جهت دستیابی به منطقه ب را بدهد.

• ماده هشت:

• توافق‌های صورت گرفته برسر گمرکات ترکیه تا بیست سال در تمام مناطق الزرقاء و الحمراء و دو منطقه الف و ب قابل اجراست و هزینه گمرکات افزوده نخواهد شد و جز با توافق دو کشور گمرک یا منطقه‌ای تجاری در مناطق فوق‌الذکر تاسیس نخواهد شد.

اخبار مرتبط