آخرین سفر فرنگ سلطان صاحب قران

۲۵ فروردین ماه ۱۲۶۸ ناصرالدین شاه قاجار سومین و آخرین سفر خود به اروپا را آغاز کرد. ناصرالدین‌شاه از سوی رئیس‌جمهوری فرانسه برای دیدار از نمایشگاه بزرگ بین‌المللی صنعتی و بازرگانی پاریس و همچنین از سوی الکساندر سوم امپراتور روسیه تزاری و سران چند کشور اروپا و سلطان عبدالحمید پادشاه عثمانی دعوت شده بود، وی که قصد بازدید رسمی از انگلستان را نیز داشت دعوت‌نامه از این کشور دریافت نکرده بود اما سفیر انگلستان در ایران با رایزنی‌هایی که با لندن انجام داد به عواقب عدم دعوت رسمی از شاه ایران اشاره کرده و ملکه موافقت کرد تا ناصرالدین شاه به‌عنوان میهمان رسمی ملکه به انگلستان دعوت شود.

به گفته مورخان سفر اول و دوم تا حدودی شاه قاجار را به ادامه اصلاحات ترغیب کرد. احداث خط‌ آهن، ورود دستگاه چاپ، تحکیم مناسبات دوستانه ایران با روسیه، آلمان، اتریش و فرانسه، تشکیل یک نیروی نظامی به سبک نظام اتریش و نیروی دیگری به شیوه قزاق روسیه، از نتایج سفر اول و دوم ناصرالدین‌شاه بوده است، اما در سفر سوم، انگیزه پیشرفت و اصلاحات کاملا رنگ باخت و شاه در این سفر امتیازات سنگینی به اروپاییان و به‌ویژه انگلیسی‌ها داد. در این سفر، طالبوف با کسب اطلاعات درباره مقدار و چگونگی تجارت محصول توتون و تنباکوی ایران با کمک اعتمادالسلطنه و موافقت امین‌السلطان با پیشنهاد گفت‌وگو، امتیاز فروش و صدور دخانیات ایران را از شاه گرفت.  ناصرالدین شاه خاطرات روزانه و شرح این سفر را به قلم خودش مکتوب کرده که از جمله سفرنامه‌های مهم و خواندنی آن دوران است.