مناسبات شیوه‌های تولید در ایران
اقتصاد تجاری نقطه و حلقه اتصال و پیوند وجوه منظومه اقتصادی و شیوه تولید در تاریخ ایران بوده است. هرچند نظام‌های اقتصاد دامداری و زراعی در شکل معیشتی و خودکفا می‌توانست به لحاظ وجودی مستقل از یکدیگر به حیات خود ادامه دهند؛ اما نظام اقتصادی تجاری و کارگاهی به لحاظ مبانی ساختاری و منابع اقتصادی، کاملا وابسته به نظام‌های اقتصادی مذکور بود. این وابستگی را می‌توانیم در دو وجه ببینیم: یکی در موقعیت و ساختار شکلی جوامع شهری که همواره «ربض» به‌عنوان بخش پیرامونی و عموما کشاورزی یک جامعه شهری پیکره‌ای جدایی‌ناپذیر بر اندام ساختاری جامعه شهری بود و دیگر اینکه هر شهری عموما دارای قصبات و روستاهای متعددی در اطراف خود بود که در عرصه تجارت و تولیدات کارگاهی متکی بر تولیدات زراعی آنها بوده است. همان وضعیتی که به لحاظ تاریخی موجبات وحدت اقتصاد تجاری و صنایع کارگاهی با بخش کشاورزی و زراعت را فراهم ساخته بود. همچنان که همین پیوستگی اقتصادی شهرها و روستاها به لحاظ تاریخی مقوم و تداوم بخش پیوندهای محلی و شباهت‌های اجتماعی و فرهنگی آنها بوده است.
ارسال نظر