وزارت در دوره اول صفوی
پس از مرگ او در سال ۹۱۵ یار احمد خوزانی (نجم‌ثانی) مقام وکالت نفس نفیس همایون را به عهده گرفت. او در رمضان سال ۹۱۸ در جنگ غجدوان کشته شد. پس از او امیر عبدالباقی به وکالت رسید و او هم در جنگ چالدران (۹۲۰ق) به قتل رسید. پس از امیر عبدالباقی، میرزا شاه حسین اصفهانی وکیل شد. او در سال ۹۲۹ با توطئه قزلباش‌ها کشته شد و خواجه جلال‌الدین محمدتبریزی جای او را گرفت. در دوره شاه طهماسب از قدرت وکیل کاسته و در واقع با تغییر و تحولی که رخ داد بر اهمیت وزیر افزوده شد. در واقع از سال ۹۲۰ به‌جای لفظ وکیل، عنوان وزیر به کار می‌رفت و به تدریج در روزگار شاه طهماسب استعمال لفظ وزیر متداول شد.
در واقع از سال ۹۲۰ به بعد تغییر ظریفی در ماهیت این مقام به‌وجود آمد؛ به این معنا که گرایش بر این بود که بر مقام خاص وکیل به‌عنوان نایب شاه تاکید کمتری ورزیده شود و وکیل صرفا رئیس دیوانسالاری یا به دیگر سخن، وزیر به‌شمار آید. وزیر از عمده‌ترین ارکان دولت و از بزرگ‌ترین امرای درگاه و ممالک صفوی محسوب می‌شد. او اداره امور بازرگانی، جمع‌آوری مالیات و اداره کارگاه‌ها (بیوتات) را زیر نظر داشت، احکام افراد منصوب به مقامات عالیه را مهر می‌زد و رفتار ماموران دولت را زیرنظر می‌گرفت تا آنان مرتکب خلافی نشوند. وزیر با عنوان لقب اعتمادالدوله تقرب خود را به شاه و ریاست خود را بر دیگر مقامات دولتی مسجل می‌کرد.
ارسال نظر