آمادگی قوام‌السلطنه برای استعفا

نخستین دوره نخست‌وزیری قوام‌السلطنه دارای پیچیدگی‌های زیادی بود. وی در خرداد ۱۳۰۰ در شرایطی که حکومت قاجار ماه‌های پایانی خود را سپری می‌کرد برای نخستین‌بار به نخست‌وزیری منصوب شد. مقارن با نخست‌وزیری وی شورش‌های بسیاری در کشور رخ داد که عمدتا محصول برکناری سیدضیا از نخست‌وزیری بود.

از جمله حاج باباخان اردبیلی در زنجان، میرزا کوچک خان و خالو قربان و احسان‌الله خان در رشت و انزلی و لاهیجان ولنگرود و مهم‌تر از همه کلنل محمدتقی پسیان در خراسان که قوام آنها را سرکوب کرد. وی در همین دوره با سیاست به صحنه آوردن نیروی سوم در ایران، نفت شمال را به‌مدت ۵ سال به شرکت آمریکایی استاندارد اویل واگذار کرد که چالش‌های بسیاری را برای او به همراه داشت و اجرایی نشدن آن به همراه کارشکنی‌های روس و انگلیس دولت قوام را با بحران مالی شدیدی روبه‌رو کرد. وی دو ماه پیش از استعفا از این مقام در تلگرافی به تاریخ ۱۹ آذر ۱۳۰۰ به حسین علاء با اشاره مختصری به وضعیت نامساعد دولت و اینکه، کابینه‌اش به‌دلیل بی‌پولی ناچار به استعفا خواهد بود از حسین علاء خواست چنانچه تهیه پول از آمریکا ممکن نیست بدون تاخیر او را مطلع سازد تا از مقام خود استعفا دهد.