اسطرلاب

اسطرلاب، ابزاری بوده که در جهان باستان برای تعیین وضعیت ستارگان نسبت به کره زمین به‌کار می‌رفته ‌است. اسطرلاب، در سه‌گونه اسطرلاب خطی، اسطرلاب صفحه‌ای و اسطرلاب کروی ساخته می‌شده‌است.

قطعات اسطرلاب نسبت به یکدیگر حرکت کرده و می‌توانستند جهت ستارگان، ارتفاع جغرافیایی آنها و فواصل نسبی را مشخص کنند. اسطرلاب در دریانوردی، برای جهت‌یابی به‌کار می‌رفته‌است. اسطرلاب‌های ایرانی از برنج و آلیاژهای دیگر مس ساخته می‌شده‌اند. هرچند پاره‌ای مورخان اختراع اولیه اسطرلاب را به یونانیان و فنیقیان نسبت می‌دهند، اما سهم اندیشه‌ورزان ایرانی در اختراع انواع گوناگون اسطرلاب و تکامل و افزودن بخش‌های مختلف آن، انکارناپذیر بوده و از سوی تمامی تاریخ‌نگاران ثبت شده‌است.

بخشی از یک مقاله به قلم جعفر سپهری