بازرس انجمن داروسازان مطرح کرد
قوانین دست و پاگیر؛ حامی واردات دشمن تولید
در این راستا هرچند متولیان دولتی هر سال از ابتدای فعالیت خود بر ضرورت توجه به تولیدات دانش‌بنیان‌ها و تسهیل فعالیت نخبگان با اجرای سیاست حمایتی و تشویقی تاکید دارند، اما در انتهای سال خبر چندانی جز افزایش سیل مهاجرت نخبگان نیست؛ موضوعی که این روزها در حوزه داروسازی تشدید شده و بسیاری از نخبگانی که ایده‌های کارآمدی برای تقویت تولید داخلی و حتی تولید صادراتی دارند در نبود بسترهای لازم برای فعالیت بار مهاجرت را می‌بندند و ایده‌هایشان را در جایی دیگر شکوفا می‌کنند. در خصوص چالش‌های صنعت داروسازی و قوانین دست‌وپاگیری که مانع شکوفایی ایده‌های نخبگان کشوری در داخل می‌شود، حفیظ‌الله پورحیدر بروجنی، بازرس انجمن داروسازان ایران در گفت‌وگو با بازار توضیح می‌دهد.
در حال حاضر وضعیت صنعت داروسازی و آینده‌ای را که در پیش‌رو دارد چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر بخواهیم صنعت داروسازی و آینده‌ای را که پیش‌رو دارد مورد بررسی دقیق قرار دهیم ابتدا باید تمامی حلقه‌های آن، یعنی تولید مواد اولیه دارو، فرمولاسیون دارو در کارخانه‌های داروسازی، توزیع دارو به داروخانه‌ها و در نهایت آخرین حلقه یعنی رسیدن دارو به بیمار یا همان مصرف‌کننده را بشناسیم؛ زنجیره‌ای که در کل دنیا در حال پیشرفت است و ما هم همپای آنها باید خودمان را به‌روز کنیم و از قافله عقب نمانیم.
در حال حاضر چه پیشرفت‌هایی در زنجیره‌ای که به آن اشاره کردید در سطح بین‌المللی رخ داده که از آنها غافل مانده‌ایم؟
به عنوان مثال در حوزه‌های لجستیک و توزیع دارو، پیشرفت‌های زیادی را در دنیا شاهد هستیم که این مراحل از شکل سنتی مراجعه ویزیتور به داروخانه فاصله گرفته و سعی کرده‌اند این روند را مکانیزه کنند. همچنین در کشورهای پیشرفته، شرکت‌های توزیع را تجمیع کرده‌اند و طی یک هم‌افزایی، توانایی‌هایشان را شکل داده‌اند تا سیستم‌های جدید دارورسانی را ایجاد کنند. علاوه بر این در علم جدید آنها این موضوع را که به بیمار بگوییم روزانه ۶عدد از یک قرص مصرف کند قبول ندارند. همه به سمتی می‌روند که داروها آهسته رهش شود و بیمار یک دُز دارو برای ۲۴ تا ۴۸ساعت مصرف کند. همچنین شاهد داروهای نوترکیب از جمله ژن‌درمانی هستیم که پا به عرصه گذاشته و گام‌های جدیدی برای درمان برداشته‌اند. در ایران نیز به لحاظ علمی از دنیا عقب نیستیم و پا به پای دنیا پیش می‌رویم، اما هنوز همبستگی‌ای که باید بین صنعت و دانشگاه شکل بگیرد تا صنعت جنبه تجاری‌سازی و انبوه‌سازی داشته باشد ایجاد نشده و همچنان جای کار بسیاری در این حوزه است.
به ارتباط دانشگاه و صنعت اشاره کردید، هنوز می‌شنویم نخبگان داروسازی که مجموعه‌ای دانش‌بنیان را تاسیس کرده‌اند، بعد از مدتی فعالیت از ادامه کار دلسرد می‌شوند و دست به مهاجرت می‌زنند و در جایی دیگر ایده‌هایشان را شکوفا می‌کنند. در حال حاضر چقدر قوانین و سیاست‌های حمایتی که از آنها صحبت می‌شود عملی می‌شوند؟
بین حرف تا عمل مسوولان فاصله زیادی است و جای تاسف دارد که بگویم هرچند مسوولان خیلی خوب وعده می‌دهند و حرف‌های قشنگی می‌زنند، اما وقتی پای عمل می‌رسد می‌بینیم انواع سنگ‌اندازی‌ها را پیش پای شرکت‌ها دارند که نمونه بارز آنها انواع کاغذبازی‌ها و بوروکراسی‌های اداری است. علاوه بر این خبری از حمایتی که از آن سخن می‌گویند نیست. بنابراین اگر حمایتی را که مسوولان درباره آن صحبت می‌کنند از تولیدکنندگان داشتند این همه نخبگان ما مهاجرت نمی‌کردند.
نمونه‌ای از نخبگانی که در کشور نتوانستند ایده‌هایشان را شکوفا کنند و به مرحله تولید برسانند می‌شناسید که درباره آن صحبت کنید؟
بله، نخبگان زیادی را سراغ دارم که می‌توانند کالاهای استراتژیک خوبی را در کشور تولید کنند، اما متاسفانه با سنگ‌اندازی‌ها و کارشکنی‌های اداری و حتی حفظ برخی از رانت‌ها آنها را فراری دادند و نگذاشتند در داخل شکوفا شوند. بارها گفته‌ام که متاسفانه یک تحریم خارجی و بدتر از آن تحریم داخلی داریم. خودمان با قوانین غلط و دست‌وپاگیر و حتی برخوردهای نادرست خودمان را تحریم کرده‌ایم و باعث افزایش یکسری از کمبودها و وابستگی‌ها شده‌ایم. کالایی را سراغ دارم که در کشور خودمان کارخانه داروسازی حاضر به تولید آن بود، اما با سنگ‌اندازی‌ها اجازه تولید به آن ندادند و با سه‌برابر قیمت اجازه واردات دادند.
پیشنهادتان برای رفع دست‌اندازهایی که باعث دلسردی نخبگان می‌شود چیست؟
اینها را با تماس تلفنی و حتی روی کاغذ نمی‌توان حل کرد و تا زمانی که مسوولان این مشکلات را برطرف نکنند، تولیدکنندگان داخلی دلگرم نمی‌شوند و نخبگان باز می‌بیند که برد با واسطه‌ها و کسب‌وکارهای کاذب است و نه نوآوری‌ها و نه با علم و تکنولوژی مسیر مهاجرت را انتخاب می‌کنند. بنابراین طبیعی است که این نخبگان در دامن آن، جایی که بهشان بها داده می‌شود سر بخورند و نمی‌شود از آنها هم گلایه‌مند شد. به هرحال نخبگان نمی‌توانند دانش خود را به گور ببرند و ترجیح می‌دهند در خدمت بشریت، حتی از یک کشور دیگر به کار بگیرند. می‌دانید چند فرمولاسیون در دنیا داریم که توسط ایرانی‌ها در دنیا تولید شده‌اند اما در کشور وارد‌کننده آنها هستیم؟ زمانی که دانشجو بودیم همه می‌دانستند که آدالاتی که در کارخانه‌های اروپایی تولید می‌شود فرمولاسیون مرحوم دکتر عباس شفیعی بوده است و متاسفانه از این دست موارد زیاد داریم.
