تبعات مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان مطالب فوق بر لزوم آگاهیرسانی به مردم درخصوص تبعات مصرف خودسرانه و بیرویه آنتیبیوتیکها تاکید کرد و گفت: مقاومت میکروبی یکی از مهمترین مخاطرات تهدیدکننده سلامت عمومی قرن بیستویکم محسوب میشود. مقاومت میکروبی تبدیل به یک منبع مهم بیماریزایی و مرگ و میر در سراسر جهان شده است. به گفته حسین فرشیدی، آنتیبیوتیکهای موثر در حال اتمام هستند، این درحالی است که تولید یک آنتیبیوتیک جدید به ۱۰ تا ۱۵ سال زمان و بیش از یک میلیارد دلار هزینه نیاز دارد. حسین فرشیدی در ادامه افزود: طبق برآورد سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۹ حدود ۱.۲۷میلیون مرگ در اثر مقاومت به داروهای ضد میکروبی و ۵ میلیون مرگ در ارتباط با آن رخ داده است. همچنین طبق گزارش CDC در آمریکا سالانه بیش از ۲.۸ میلیون عفونت مقاوم به دارو و در نتیجه آن ۳۵هزار مورد مرگ اتفاق میافتد.
وی گفت: برآورد میشود که تا سال ۲۰۵۰ میلادی شاهد سالانه نزدیک به ۱۰میلیون مورد مرگ و کاهش سالانه تولید ناخالص ملی به میزان ۳.۸درصد باشیم. به گفته فرشیدی، سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۴ با چاپ اولین گزارش جامع خود در مورد مقاومت میکروبی تاکید کرد که این تهدید جدی دیگر تهدیدی برای آینده محسوب نمیشود، بلکه هم اکنون در تمام مناطق تهدیدی برای تمام افراد در هر سن و در هر کشوری محسوب میشود. این مقام مسوول ادامه داد: در سال ۲۰۱۹، دو شاخص ارزیابی میزان AMR در چارچوب شاخصهای اهداف توسعه پایدار (SDG) گنجانده شد که این شاخصها عبارت است از، فراوانی عفونت جریان خون ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) و فراوانی عفونت جریان خون ناشی از E.coli مقاوم به سفالوسپورینهای نسل سوم.
وی گفت: در موارد عفونت خونی ناشی از کلبسیلا پنومونیه و عفونت ادراری ناشی از E.coli و کلبسیلا پنومونیه، میزان مقاومت نسبت به سفالوسپورینهای نسل ۳ حدود ۵۰-۴۰درصد گزارش شده است. به گفته فرشیدی براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۱ میزان مقاومت به سیپروفلوکساسین، از ۸.۴ تا ۹۲.۹درصد برای E.coli و از ۴.۱ تا ۴.۷۹درصد برای کلبسیلا پنومونیه گزارش شده است. وی گفت: پیشرفتهای عرصه سلامت در دهههای اخیر توسط ارگانیسمهای مقاوم به درمان تهدید میشوند؛ در این رابطه به سل، مالاریا، HIV/AIDS، عفونتهای آمیزشی، عفونتهای ادراری، پنومونی و عفونتهای خونی میتوان اشاره کرد.
تجویز و توزیع نامناسب داروها منجر به مصرف بیش از حد یا نادرست شده و زمینه را برای ایجاد و گسترش مقاومت دارویی فراهم میکند. این مقام مسوول ادامه داد: بهداشت ناکافی و رعایتنکردن اصول کنترل عفونت زمینه ابتلا به بیماری و تجویز آنتیبیوتیک را فراهم میکند. مراجعه به پزشک در زمان بیماری، پرهیز از مصرف خودسرانه دارو، تکمیل دوره درمان حتی در صورت بهبودی، رعایت اصول پیشگیری با انجام واکسیناسیونهای لازم، شست و شوی مرتب دستها، پرهیز از روابط جنسی ناایمن و مواردی از این قبیل، راهکارهای مناسبی برای مقابله با مقاومت میکروبی به شمار میآیند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت به نقش موثر اطلاعرسانی و اگاهیبخشی به مردم اشاره کرد و افزود: هفته جهانی آگاهسازی مقاومت میکروبی یک بسیج اطلاعرسانی فراگیر است که بهصورت سالانه برگزار میشود و عموم مردم، سیاستگذاران و تمامی دستاندرکاران را برای همیاری در این امر مهم تشویق و ترغیب میکند. به گفته وی آموزش، افزایش آگاهی و فرهنگسازی باید مورد توجه قرار گیرد. رسالت رسانهها بسیار کلیدی و مهم است. ضروری است رسانهها با برنامه واحد و همگام با مسوولان پویایی این حرکت را تداوم بخشند. فرشیدی به برنامه کشوری مهار مقاومت میکروبی در کشور اشاره و این برنامه را از جمله اقدامات حوزه بهداشت در راستای مقابله با این معضل بهداشتی عنوان کرد.