در گفت‌‌‌وگو با قائم‌مقام مدیرعامل پخش البرز بررسی شد
زنجیره پخش دارو روی پرتگاه مارجین
فعالان این صنعت معتقدند اگرچه از لحاظ تکنولوژی در مقایسه با سایر کشور‌های پیشرفته فاصله زیادی وجود دارد اما واقعیت آن است که با توجه به پتانسیل‌های موجود از نظر کنترل‌ها، ثبت و رهگیری و حفظ استانداردهای انبارش و توزیع بر اساس دستور‌العمل‌های سازمان غذا و داروی کشور اقدامات موثری صورت پذیرفته است. قیس بدری، قائم‌مقام مدیرعامل پخش البرز در این ارتباط در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» بیان کرد: در سال‌های گذشته پنج موضوع، اول یارانه صنعت دارو، دوم مصرف بیشتر دارو توسط بیمارستان‌ها و داروخانه‌های دولتی، سوم قیمت‌گذاری دستوری، چهارم مارجین پایین دارو، پنجم بازگشت طولانی سرمایه مسبب اصلی فاصله از استانداردهای روز صنعت توزیع شده است. اگرچه با همه این مشکلات با استفاده از تلاش شبانه‌روزی، دانش و اندیشه نیروی متخصص بخشی از این مشکلات را جبران کرده‌ایم.
لجستیک زیر ذره‌بین مارجین
به گفته قیس بدری چالش ما در حال حاضر در حوزه لجستیک است؛ هرچند با حذف ارز ترجیحی دارو بخش اندکی از این مشکل جبران شده است، اما کماکان مسائلی مانند حاشیه سود اندک مانع از توسعه در این بخش شده است. تا پیش از آزادسازی قیمت ارز در این صنعت، همه هزینههای صنعت پخش بر اساس ارز آزاد محاسبه می‌‌‌شد، اما مارجین‌‌‌ها بر اساس ارز ترجیحی 4200 تومانی تخصیص داده می‌‌‌شد، بنابراین حاشیه سود شکننده باعث شد بسیاری از شرکت‌های توزیع در سال‌های گذشته ورشکسته شوند. نکته دیگر اینکه به دلیل تحریم‌ها در بخش ناوگان توزیع نیز مشکلات زیادی وجود دارد. مشکلاتی مانند افزایش تصاعدی قیمت خودرو‌ها و نیز نبود ناوگان با‌کیفیت که موجب بالا رفتن آمار تصادفات و زیان‌های مالی و جانی در سال‌های اخیر شده است.
بدری با بیان اینکه شرکت‌های توزیعی همیشه در کمبود‌های دارویی مورد اتهام هستند گفت: بحران نقدینگی و مشکلات موجود در انتقال ارز، تامین مواد اولیه دارویی و فرآورده‌های نهایی از سوی تامین‌کنندگان را با مشکل روبهرو ساخته است. لذا به منظور امکان تامین به موقع اصرار به فروش به وصول دوره کوتاه دارند. قاعدتا بر اساس موارد مطروحه قبلی (دوره طولانی بازگشت مطالبات از مشتریان دولتی و خصوصی، مارجین پایین صنعت توزیع، افزایش هزینههای مرتبط با توزیع) این مساله سبب اختلال در زنجیره تامین می‌شود. این فعال صنعت دارو در ادامه از سازمان غذا و دارو درخواست کرد مارجین پخش را به گونه‌‌‌ای ببیند که توان استقراض از سیستم بانکی متناسب با آن افزایش یابد تا بتواند فرصت و تنفس کافی را برای دریافت مطالبات خود از دولت و نیز تامین نقدینگی موردنیاز تامین‌کنندگان داشته باشد.
دو چالش مهم
وی با بیان اینکه دو موضوع صنعت پخش را نگران کرده است، افزود: موضوع اول بازگشت به موقع پول از سمت سازمان‌های بیمه‌‌‌ای است که این مساله داروخانه‌‌‌ها را در پرداخت بدهی‌‌‌های خود نگران کرده و ریسک چک‌‌‌های برگشتی را افزایش داده است. در چنین وضعیتی در شرایط نبود حمایت‌‌‌های بانکی این ریسک به شدت افزایش یافته است. نکته دوم اینکه تعداد داروخانه‌‌‌هایی که اکنون مجوز گرفته‌‌‌اند بسیار بالاست و این موضوع زنجیره سلامت را با نگرانی مواجه کرده است که آیا از لحاظ اقتصادی و توان اقتصادی این حجم از داروخانه موردنیاز بوده است.
وی اشاره کرد: از طریق سندیکای توزیع‌کنندگان جلسات متعددی با مقامات ذی‌ربط برگزار شده است و با اذعان به درک متقابل از مشکلات نقدینگی و بالطبع تاثیر آن بر بودجه از همه روش‌های پیشنهادی تامین مالی (انتشار اوراق، تهاتر مالیاتی و بانکی) استقبال شده است. اکنون اندازه بازار دارو 130 همت است و انتظار می‌رود تا 180 همت نیز برسد و بودجه 65 همتی در بودجه نشان می‌دهد امسال سال سختی در پیش رو داریم و انتظار داریم بودجه اصلاح شود و تهاترهای مختلف از سر گرفته شود و از راه‌‌‌های میان‌بر برای جبران نقدینگی استفاده شود، چراکه با این وضعیت اگر فکر اساسی نشود و بودجه دولت برای طرح دارویار افزایش نیابد خواه‌ناخواه توان شرکت‌های پخش در پرداخت مطالبات به تامین‌کننده‌‌‌ها با چالش روبهرو خواهد شد و در شش ماه دوم با مشکلات اساسی روبهرو می‌‌‌شویم؛ هرچند امید داریم با توجه به اهمیت نظام سلامت و جلوگیری از بحران‌های آتی برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های بیشتری صورت پذیرد. بدری با اشاره به صورت‌های مالی شرکت‌های پخش افزود: صورت‌های مالی این شرکت‌ها حکایت از نیاز استقراض بیشتر از بانک‌ها در سنوات گذشته دارد و البته در حال حاضر حتی دریافت وام‌های بانکی به‌شدت کند شده است.
سهم البرز در صنعت پخش ایران
شرکت پخش البرز از مجموعه دارویی برکت زیرمجموعه ستاد فرمان اجرایی حضرت امام (ره) در بخش دارو و غذا فعالیت می‌کند. در قسمت دارو سومین شرکت از لحاظ حجم فروش دارو (با بیش از 150 شرکت فعال و بیش از 4500 قلم داروی ژنریک) را تحت پوشش قرار داده است و از لحاظ خدمات‌‌‌دهی در بخش دولتی دومین پخش توزیعی است که 25 شعبه توزیعی در اختیار دارد. 65درصد فروش این مجموعه در سال 97 در اختیار دولت بود که اکنون به 50درصد رسیده است.
