بررسی‌ها نشان می‌دهد
تامین دشوار مواد اولیه آرایشی- بهداشتی
به هر حال عدم‌ثبات نرخ ارز، افزایش قیمت‌ها، محدودیت در تامین ارز، مشکلات برای شماره‌گذاری، خرید محصولات خارجی، عدم‌نظارت کافی در مبادی کشور و محدودیت در تامین مواد اولیه در کنار تحریم‌های بانکی از مهم‌ترین چالشهای اصلی این روزهای صنایع بهداشتی و آرایشی است. در همین راستا رئیس هیات‌مدیره انجمن واردکنندگان فرآوردههای آرایشی، بهداشتی و عطریات ایران، با تاکید براینکه صنعت آرایشی بهداشتی جزو رکن‌‌‌های اصلی سلامت‌‌‌محور کشور است، گفت: هر وقت در کشور نام سازمان غذا و دارو می‌‌‌آید، بهداشت و درمان و دارو به ذهن می‌‌‌آید، اما نظام سالم یعنی پیشگیری از بیمار شدن و یکی از بنیادهای آن آرایشی بهداشتی است که اگر درست باشد به تکمیل حلقه درمان هم کمک می‌کند.
محمدرضا بحیرایی گفت: بسیاری از واردکنندگان لوازم بهداشتی و آرایشی بعد از ممنوعیت واردات آن برای حفظ پرسنل خود به سمت تولید رفته‌اند. به هر حال با تغییری که رخ داد و بسیاری از واردکنندگان آرایشی و بهداشتی به دلیل وابستگی که به صنعت داشتند، به سمت تولید رفتند بدون اینکه کسی از آنها حمایت کند. وی ادامه داد: سال‌های گذشته در زمینه برجام وارد شده و با کشورها توافق کردیم و طبق آن در این حوزه جلو رفتیم، اما با خروج آمریکا از برجام در حوزه آرایشی و بهداشتی هم ممنوعیتی ایجاد شد. وی افزود: با وجود این مباحث مدیریت صحیح این است که تنگنا به فرصت تبدیل شود. باید از تولیدکنندگان آرایشی و بهداشتی حمایت شود.
رئیس هیات‌مدیره انجمن واردکنندگان فرآوردههای آرایشی، بهداشتی و عطریات ایران یکی از مزایای این صنعت را کمک به چرخه داروخانه دانست و گفت: اگر چرخه توزیع دارو داریم، هیچ داروخانه‌‌‌ای با دارو فروختن و پول بیمه اموراتش نمی‌‌‌گذرد، صنعت ما مکمل است و از نظر مالی کمک می‌کند که چراغ داروخانه روشن بماند. بحیرایی گفت: ما وارد تولید شدهایم و ای کاش حمایت می‌‌‌شدیم.
افول میزان تولید داخلی در کمین صنعت آرایشی و بهداشتی است
همچنین رئیس هیات‌مدیره انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی با اشاره به اینکه در شرایطی که اقتصاد کلان کشور دچار رکود و تورم است، شاید بتوانیم انگیزه خود را برای تولید تقویت کنیم، گفت: باید این بازار مصرف ۹۰میلیون نفری داخلی را با ارزش تقریبی چهار میلیارد دلار و بازار ۳۵۰ میلیون نفری صادراتی را با ارزش تقریبی ۱۲ میلیارد دلار که امروز فقط۲۲۰ میلیون دلار آن در اختیار ماست، با تکیه بر توانمندی‌‌‌های تلاشگران و متخصصان و ۳۰۰هزار شاغل مستقیم و غیرمستقیم این صنعت، بیش از گذشته تصاحب کنیم. بختیار علم‌‌‌بیگی ادامه داد: اینکه امروز احتمال افول میزان تولید داخلی در این صنعت وجود دارد، کلیه شرکت‌های تولیدکننده را نگران ادامه حیات و فعالیت خود کرده است. ما باید در این مسیر هوشیار و بیدار باشیم مشکلات را بررسی کنیم.
وی گفت: این سوال جدی است که چگونه صنعتی با قدمتی بیش از یک قرن صنعتی که بخش مهمی از حوزه سلامت جامعه محسوب می‌شود، مورد بی‌مهری مسوولان قرار گرفته و مانند سایر صنایع حوزه سلامت به آن توجه نشده است. علم‌‌‌بیگی گفت: عدم‌ثبات نرخ ارز و افزایش لحظه‌‌‌ای قیمت‌ها، محدودیت در تامین کافی و به موقع ارز، افزایش نیاز به نقدینگی، مشکلات عدیده در سرمایه‌گذاری، عدم‌ثبات در قوانین، عدم‌نظارت کافی بر مبادی ورودی کشور و واردات بی‌‌‌رویه غیرقانونی و قاچاق، محدودیت در واردات مواد اولیه، چالشهای متعدد در صادرات محصولات و... مشکلاتی است که در صنعت شوینده با آن مواجهیم. در این بین روش‌های قیمت‌گذاری دستوری و غیرکارشناسی برای محصولات این صنعت وجود دارد.
وی گفت: در حال حاضر شرکت‌هایی هستند که به دلیل نداشتن سرمایه کافی و نداشتن نقدینگی و سود حاصل از تولید، در حال توقف تولید هستند. قطعا این همایش فرصتی است تا با نگاهی مثبت‌‌‌اندیش و رو به جلو در همین شرایط پرچالش و دشوار، راه آینده را درست تشخیص دهیم. در این مسیر سازوکارها و سیاست‌‌‌ها نیاز به اصلاح دارند.
تامین مواد اولیه دغدغه اصلی تولیدکنندگان
همچنین در این رابطه مدیرعامل شرکت تعاونی تامین نیاز تولیدکنندگان فرآوردههای بهداشتی، صنعتی و آرایشی ایران توضیح داد: تامین مواد اولیه موردنیاز صنایع آرایشی- بهداشتی به دو گروه شیمیایی و بستهبندی تفکیک می‌شود که گروه شیمیایی خود دو شاخه داخلی و وارداتی دارد. فاطمه جهانگیر با اشاره به اینکه صنعت بستهبندی محصولات آرایشی- بهداشتی فقط از طریق داخل تامین می‌شود و واردات در آن ممنوع است، اضافه کرد: مواد اولیه صنعت بستهبندی از طریق پتروشیمی‌های کشور تامین می‌شود که یکسری از صنایعی که خودشان مجهز به صنعت بستهبندی هستند سهمیه مشخصی از پتروشیمی‌ها دریافت می‌کنند اما سایر صنایع که از این امکان برخوردار نیستند هیچ سهمیه‌ای ندارند و باید با هزینه بیشتر ملزومات خود را تامین کنند.
جهانگیر تاکید کرد: این درحالی است که تولیدکننده‌ای که مجهز به تجهیزات بستهبندی نیست هم همچنان برای ارائه محصولات خود نیازمند بستهبندی است تا بتواند کالاهای تولیدی را در ظروف مشخصی به مصرف‌کننده تحویل دهد. بنابراین عدم‌توجه به ارائه سهمیه برای این گروه از تولیدکنندگان به نوعی نادیده گرفتن حقوق آنهاست. وی با اشاره به اینکه صنعت بستهبندی محصولات آرایشی- بهداشتی طی سال‌های اخیر پیشرفت‌های خوبی کرده است، ادامه داد: هرچند صنعت بستهبندی پیشرفت‌های خوبی طی سال‌های اخیر داشته است، اما همچنان یکسری از مواد اولیه موردنیاز برای تیوب‌های به کار رفته در محصولات آرایشی -بهداشتی وارداتی است. مدیرعامل شرکت تعاونی تامین نیاز تولیدکنندگان فرآوردههای بهداشتی و آرایشی تصریح کرد: مواد اولیه مصرفی در صنعت تیوب درز‌دار مورد استفاده در بستهبندی کالاها به صورت ۱۰۰درصد خارجی است. با این حال تیوب‌های بدون درز را در اینجا با یکسری مواد افزودنی خارجی تولید می‌کنند.
جهانگیر افزود: با این شرایط می‌توان ادعا کرد که هر چند ۶۰درصد مواد اولیه مورد استفاده در صنعت بستهبندی محصولات آرایشی و بهداشتی داخلی است، اما باز هم بخشی از این مواد اولیه از طریق واردات تامین می‌شود و در اینجا با یک ارزش افزوده به مرحله استفاده می‌رسد. ۴۰درصد باقی‌مانده نیز به طور کلی از طریق واردات تامین می‌شود؛ مواد اولیه‌ای که بیشتر در گروه نگهدارنده‌ها، نمک‌ها و اسانس‌هاست.
مدیرعامل شرکت تعاونی تامین نیاز تولیدکنندگان فرآوردههای بهداشتی و آرایشی در خصوص سایر چالشهای تامین مواد اولیه موردنیاز صنایع نام‌برده بیان کرد: امسال نه تنها برای تامین ارز در صف طولانی قرار گرفتیم بلکه با چالش دیگری مواجه شدهایم. این چالش مشکل سامانه جامع تجارت با وزارت صنایع و وزارت بهداشت است که با یکدیگر هماهنگ نیستند. وی افزود: متاسفانه تولیدکنندگان با مشکلات بسیاری در زمینه فعالیت با سامانه جامع تجارت مواجه هستند؛ چرا که یا وزارت بهداشت تایید و سامانه جامع تجارت رد می‌کند یا صمت تایید می‌کند، سامانه جامع تجارت تایید نمی‌کند. علاوه بر این گاهی سامانه جامع تجارت هم تایید می‌کند و وزارت‌های دیگر مخالفت می‌کنند. از این‌رو تولیدکننده سردرگم می‌شود و نمی‌داند باید چه کاری انجام دهد.
جهانگیر با اشاره به اینکه عدم‌تعامل مناسب سامانه جامع تجارت با متولی بخش‌های دیگر باعث شده تولیدکنندگان نتوانند راهی پیش ببرند و حتی نتوانند به مرحله تخصیص ارز برسند، افزود: وقتی می‌خواهیم مشکل را ریشه‌یابی کنیم متولیان سامانه جامع تجارت مشکل را ناشی از بانک مرکزی و تالارهایی که ایجاد کرده معرفی می‌کنند و می‌گویند هنوز تالارهای ایجاد شده با سامانه هماهنگ نشده است. از این رو نمی‌توان گفت کدام کد کالایی باید در کدام تالار قرار بگیرد و سردرگمی زیادی برای تولیدکنندگان ایجاد شده است.
وی ادامه داد: حتی تعاونی هم نتوانسته برای یک ماده اولیه پیشرفتی داشته باشد و هنوز وارد صف تخصیص ارز نشده‌ایم. بنابراین حتی نتوانستیم کالا را از گمرک ترخیص کنیم. بنابراین همه اینها هزینه‌های اضافه‌ای است که بر دوش تولیدکننده و تعاونی گذاشته می‌شود و چاره‌ای نیست جز اینکه از سود بکاهیم. کاستن از سود هم تا حدی امکان‌پذیر است و بقیه وارد کانال غیر‌اقتصادی شدن یا افزایش قیمت کالا می‌شویم. جهانگیر در خصوص مواد اولیه‌ای که از شرکت‌های داخلی تامین می‌شود، بیان کرد: خوشبختانه بیشتر شرکت‌های داخلی با ما همکاری دارند و مواد اولیه را به قیمت پایین‌تر عرضه می‌کنند، اما هنوز در مورد تامین مواد اولیه به‌خصوص از طریق واردات با چالشهای فراوانی مواجه هستیم.
وی افزود: مواد اولیه‌ای که ارزان‌تر تامین می‌شود اغلب به مناطق کم‌برخوردارتر و حاشیه‌ای کشور تزریق می‌شود تا قدری به توانمندسازی آنها کمک شود و قدرت اشتغال‌زایی در آن مناطق افزایش یابد. خوشبختانه در این مسیر سایر تولیدکنندگان و صنعتگران هم کمک می‌کنند تا از مناطق یاد‌شده محرومیت‌زدایی شود. مدیرعامل شرکت تعاونی تامین نیاز تولیدکنندگان فرآوردههای بهداشتی و آرایشی در خصوص سایر چالشهای بستهبندی محصولات ادامه داد: بالغ بر ۲۵ تا ۳۰درصد مواد اولیه مورد استفاده صنعت آرایشی- بهداشتی از طریق پتروشیمی‌ها در بخش بستهبندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مواد اولیه با نرخ آزاد محاسبه می‌شود و نمی‌توان آن را از هزینه‌های تولید حذف کرد و بدون در نظر گرفتن آن قیمت‌گذاری کرد.
وی با اشاره به اینکه بخش مهمی از تولیدات این حوزه بر مبنای نرخ ارز آزاد محاسبه می‌شود و قیمت‌گذاری دستوری در آن اشتباه محض است، افزود: پتروشیمی‌ها برای یک صنعت قیمت دستوری اعمال نمی‌کنند و همواره بر مبنای فوب خلیج فارس قیمت‌هایشان را به لحظه به‌روز می‌کنند اما می‌بینیم که انتهای زنجیره تولید، تولیدکنندگان صنایع باید با قیمت دستوری محصولات‌شان را به بازار عرضه کنند که این امر اقتصادی نیست.
