نمایی از وضعیت آب شرب تبریز
عدم مطابقت تولید و تقاضای آب
ابوالفضل مجنونی‌هریس گفت: آب شرب تبریز از سه منبع مختلف تامین شده که حدود نیمی از آن از محل سد نهند و چاه‌های زیرزمینی و کمی بیش از نصف آن از خارج استان انتقال یافته و طی سال‌های گذشته با افزایش جمعیت و تقاضای آب شرب، شهرک‌های مختلفی همچون شهرک خاوران، برای شهر ضمیمه و اضافه شده‌اند. وی خشکسالی‌ها، افت کمی و کیفی منابع مرتبط و کاهش توان آبدهی آبخوان‌ها را محدودیت جدی تامین آب شرب تبریز دانست و گفت: بررسی‌ها نشان‌دهنده افزایش ۳۴میلیون مترمکعبی نیاز آب شرب از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ بوده، اما ظرفیت تولید آب شرب در مدت مشابه ۱۷میلیون مترمکعب زیاد شده و مقایسه این دو عدد، عدم مطابقت ۵۰درصدی تولید آب و افزایش تقاضا را نشان می‌دهد. این عضو هیات‌مدیره انجمن هیدرولوژی ایران ادامه داد: در سال جاری نیاز سالانه آب شرب تبریز به علاوه باسمنج، سردرود و خسروشاه حدود ۱۶۸میلیون مترمکعب و ظرفیت تولید آن ۱۶۰میلیون مترمکعب برآورد شده که حدود هشت میلیون مترمکعب، کمبود و کسری وجود داشته در حالی که این رقم برای سال گذشته ۵/ ۶میلیون مترمکعب بود. وی درباره قطعی آب تبریز خاطرنشان کرد: امسال به دلایل مختلفی همچون افزوده شدن چند حلقه چاه زیرزمینی، قطعی‌های آب کاهش یافته، اما پیش‌بینی آینده، نیازی به تعمق و تامل ندارد، چرا که عدم قطعی آب شهر به دلایل دیگری همچون تعطیلی بسیاری از مراکز خدماتی، آموزشی و تفریحی به دلیل قرنطینه و کنترل ویروس کرونا بوده و کم‌کم با عادی شدن بیماری کرونا و از بین رفتن ترس مردم، مصرف خانگی هم شوک را پشت سر گذاشته و به روال عادی برگشته است. این عضو هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه تبریز درباره وضعیت سدهای استان اظهار کرد: وضعیت سدهای تامین‌کننده آب مصرفی تا حدودی با کاهش ورودی مواجه شده که به طور متوسط ۶۰درصد این سدها پر بوده و نیازمند برنامه‌ریزی و مدیریت دقیق برای عبور از شرایط کم‌آبی هستند. وی با بیان اینکه سازمان‌های مربوطه باید با تامین آب از منابع دیگر، چاه‌های اضافه شده را مسدود کنند، اضافه کرد: در این شرایط در کنار فرهنگ‌سازی برای مصرف بهینه و کاهش هدررفت ناشی از فرسودگی شبکه، توصیه می‌شود تامین کسری آب شرب تبریز از طریق انتقال آب از حوضه‌های دیگر، بازچرخانی آب، کاهش هدررفت در شبکه، جایگزین کردن مصارف صنعتی با آب‌های غیرمتعارف و آزادسازی ظرفیت‌های شرب استان باشد، اما استفاده از آب زیرزمینی و افزایش چاه‌های شرب توصیه نمی‌شود، چرا که وضعیت آبخوان‌ها خوب نبوده و با بیلان منفی مواجه است که به عنوان یک منبع پایدار برای تامین آب شرب تلقی نمی‌شود. وی افزایش تلفات در شبکه توزیع و آبرسانی کشور را مساله بعدی مطرح کرد و متذکر شد: این تلفات ناشی از فرسودگی تاسیسات و اسراف در مصرف است که تبریز هم از این شرایط مستثنی نبوده و تلفات ۳۰درصدی یعنی هدررفت ۳۰ تا ۳۵میلیون مترمکعب آب وجود داشته که درصورت به‌روزرسانی بخشی از شبکه و رساندن به استانداردهای جهانی به اندازه ظرفیت سد نهند، آب هدر نخواهد رفت.
