پنج باور غلط درباره‌ رایانش ابری

مترجم: محمدجعفر نظری

صنعت فناوری اطلاعات همواره تحت تاثیر موج‌های تازه بوده و سعی کرده آنها را در همه ‌جا استفاده کند، پردازش ابری نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای فهم پردازش ابری بگذارید ابتدا بحث را بر روی چند تعریف بنا کنیم. به عنوان یک مبنای عملی برای بحث ما، تعریف پردازش ابری را از موسسه‌ ملی استانداردها و فناوری (MIST) که در ۷ اکتبر ۲۰۰۹ ارائه شده نقل می‌کنیم:

پردازش ابری مدلی است برای دسترسی راحت و آنی به یک مجموعه‌ مشترک از منابع پردازنده‌ قابل پیکره‌بندی (مانند شبکه‌ها، خدمت‌دهنده‌ها، نرم‌افزارهای ذخیره‌سازی و خدمات) که می‌تواند به سرعت تدارک دیده شود و با مقدار کمی تلاش مدیریتی یا تعامل با خدمت دهنده به متقاضی خدمات زیادی ارائه شود.

در سال ۲۰۰۸، موسسه گارتنر پردازش ابری را به شکل «رابطه‌ میان مصرف‌کنندگان خدمات فناوری اطلاعات (یعنی آنهایی که از خدمات فناوری اطلاعات استفاده می‌کنند) و آنهایی که این خدمات را می‌فروشند» تعریف کرد. طبق گفته‌ امی شر که تعریف فوق را نقل کرده است، سازمان‌ها به کمک رایانش ابری از مالکیت بر سخت‌افزارها و داده‌های نرم‌افزاری عدول کرده و بر مالکیت بر مدل‌های خدمات گرایش پیدا کرده‌اند. از نظر وی گرایش به سمت پردازش ابری منجر به رشد چشمگیر در محصولات فناوری اطلاعات در برخی نواحی و کاهش چشمگیر در سایر نواحی خواهد شد.

همان‌طور که در مورد سایر تحولات تکاملی فناوری اطلاعات در چهار دهه‌ اخیر شاهد بوده‌ایم، فناوری‌های تازه در ابتدا به‌ صورت افسار گسیخته و بسیار سریع‌تر از آنچه باید رشد می‌کنند و آن طور که باید از قابلیت‌های آنها استفاده نمی‌شود. اما وقتی این فناوری‌ها مورد فهم دقیق قرار گیرند، مزایای آنها بیش از پیش آشکار می‌شود. مفاهیم مربوط به پردازش ابری می‌تواند برای افراد مختلف معانی متفاوتی داشته باشد. بنابراین، باید در اینجا پنج باور غلط درباره‌ پردازش ابری را بیان ‌کنیم تا واقعیت را از خیال پردازی جدا کرده باشیم.

باور غلط ۱: ابر عمومی ارزان‌ترین راه برای فراهم کردن خدمات فناوری اطلاعات است.

یکی از ویژگی‌های ابر عمومی این است که از یک مدل اعتباری بر مبنای میزان کاربری شما استفاده می‌کند که روشی نسبتا ارزان است. مثلا کف قیمت نمونه‌های استاندارد خدمات وب آمازون ای. سی. تو(Amazon EC۲) بر حسب‌اندازه سیستم، نوع سیستم عامل و نوع استفاده کمتر از ده سنت در ساعت است؛ بنابراین آسان است که ببینیم چرا مردم فکر می‌کنند که همه‌ خدمات ابرهای عمومی ارزان‌تر از خدمات بخش‌های داخلی فناوری اطلاعات خواهد بود. اما اگر عمیق‌تر بنگریم این تصویر تغییر می‌کند. برای منابع اطلاعاتی متداول که همواره مورد نیاز هستند سازمان‌ها می‌توانند از سایر مدل‌های رایانش ابری مانند منابع مشترکی که به‌وسیله‌ یک ابر خصوصی ارائه می‌شوند استفاده کرده و هزینه‌ها را کاهش دهند. در مواردی این چنین، ابر خصوصی در واقع از نظر هزینه‌ صرفه‌ بیشتری نسبت به مدل‌های اعتباری ابر عمومی خواهد داشت. این مورد را می‌توان به تصمیم در خصوص اجاره یا خرید یک خودوری سواری تشبیه کرد. برای استفاده‌ کوتاه مدت، اجاره‌ خودرو صرفه‌ بیشتری دارد؛ زیرا براساس آنچه مصرف کرده‌اید، پرداخت می‌کنید. اما اگر به صورت مکرر و طولانی مدت می‌خواهید از خودرو استفاده کنید؛ در این صورت کسب مالکیت یک وسیله‌ نقلیه از نظر اقتصادی صرفه‌ بیشتری خواهد داشت.

به جز هزینه،‌ موضوعات دیگری هم باید در نظر گرفته شوند. همچون عملکرد، امنیت، تطابق با استانداردها، توافقات مربوط به خدمات و میزان دسترسی به خدمات، اینها عوامل دیگری هستند که باید به آنها توجه کرد.

داشتن استراتژی رایانش ابری ضروری است. چه شما از یک خدمات ابری عمومی استفاده کنید و چه مالک ابر خصوصی باشید یا اینکه یک رویکرد ترکیبی داشته باشید؛ در هر صورت واقعیت آن است که باید نیازمندی‌های خاص شما در یک استراتژی متقن در خصوص رایانش ابری دیده شود. این کار آسان نیست؛ زیرا نقشه‌ راه شما برای استفاده از رایانش ابری باید تمامی جنبه‌های عملکردی امنیتی و جنبه‌های مربوط به کنترل و نیازمندی‌های دسترسی به خدمات را پوشش دهد.

برخی صاحب‌نظران بر این باورند که بسیاری از سازمان‌های امروزی ابتدا باید یک ابر خصوصی را در سازمان خود اجرا کنند، تا بتوانند آنها را در درون محدوده‌های امنیتی خود بسنجند. متخصصان اکنون بر این باورند که بهتر است مدیران تصمیمات مربوط به پردازش ابری را بر مبنای تحلیل نرم‌افزارهای کاربری خود بنا کنند. در این راستا به سازمان‌ها توصیه می‌شود که برخی نرم‌افزارهای خود را ارزیابی کنند و به ملاحظات امنیتی و استانداردها توجه داشته باشند؛ سپس تصمیم بگیرند که کدام نرم‌افزارها برای قراردادن بر بستر خصوصی مناسبند و کدام را می‌توان بی واسطه به ابر عمومی انتقال داد.

باور غلط ۲: طی گام‌های ابتدایی در زمینه‌ مجازی سازی تنها راه دستیابی به پردازش ابری است.

استدلال‌های بسیار خوبی در خصوص لزوم روی آوردن سازمان‌ها به فناوری مجازی سازی وجود دارد که از آن جمله می‌توان استفاده‌ اثربخش‌تر از منابع پردازشی موجود در سازمان و ارتقای انعطاف‌پذیری را نام برد. در واقع مجازی‌سازی یک گام قدرتمند در تحول فناوری اطلاعات است. اما تحول واقعی در زمینه‌ فناوری اطلاعات وقتی صورت می‌گیرد که سازمان‌ها کاملا به رایانش ابری روی آورند. حتی ساختن یک ابر خصوصی هم مزایای بسیاری دارد. مزایایی همچون افزایش انعطاف‌پذیری در ارائه‌ خدمات، کاهش چشمگیر هزینه‌های فناوری اطلاعات، کاهش پیچیدگی فناوری اطلاعات و افزایش چابکی در ارائه‌ خدمات چند نمونه از مزایای آن هستند. در واقع همراهی مجازی سازی با رایانش ابری همواره ضرورت ندارد. در واقع، بسیاری از خبرگان فناوری بر این باورند که مجازی سازی یک عامل تسریع بخش برای استفاده از رایانش ابری است، اما حتی استفاده از ابرهای خصوصی هم مزایایی بسیار بیشتر از مجازی‌سازی دارد. یعنی باعث خودکارسازی در فراهم کردن زیرساخت‌ها و نرم‌افزارها می‌شود و برای کاربران نهایی در خصوص بهره‌گیری از خدمات فناوری اطلاعات محیط راحت‌تری را فراهم می‌کند.

انبارهای داده‌های سنتی به علت پراکندگی، پیچیدگی و هزینه‌ بالا و عدم انعطاف قادر به پاسخگویی به الزامات جدید کسب‌وکار نیستند. یک ابر خصوصی که مبتنی بر حوضچه‌های منابع داده‌ای مشترک باشد می‌تواند در این زمینه کارآیی بیشتری داشته باشد. ابرهای خصوصی به مدیران فناوری اطلاعات این امکان را می‌دهند که بتوانند کنترل کاملی بر دارایی‌های اطلاعاتی خود اعمال کنند و در عین حال با استانداردهای امنیتی که هم در ابر داده‌ها و هم در مرکز داده‌ای مورد نیاز است، تطابق داشته باشند. ابر داده‌ها، چابکی مورد نیاز برای خودکارسازی جریان‌های کاری و کاهش دخالت انسانی در کارهایی همچون فراهم کردن نرم‌افزارها را به ارمغان می‌آورد. در غیاب رایانش ابری، اغلب سازمان‌ها سه تا شش ماه یا حتی بیشتر از این مدت را برای فراهم کردن نرم‌افزارهای جدید صرف می‌کنند، اما این کار با استفاده از فناوری رایانش ابری طی تنها چند ساعت قابل انجام است.

مجازی سازی همزمان با رایانش ابری

چرا کسب‌وکارها در استفاده از ابرهای خصوصی تعلل می‌کنند؟ تغییر می‌تواند برای هر سازمانی دشوار باشد اما برخی مدیران ممکن است درباره خودکارسازی محیط فعلی سازمان نگران باشند و آن را دشوار یا غیرممکن بدانند.

اما حقیقت آن است که امروزه تلاش مورد نیاز برای دستیابی به فناوری ابری بسیار ساده‌تر شده و نیاز به تلاش کمتری دارد. هم اکنون راهکارهایی از جانب شرکت‌های پیشرو برای خودکارسازی و یکپارچه‌سازی سریع ارائه شده است. واقعیت آن است که اگر یک سازمان قبلا به مجازی‌سازی دست زده باشد قدم بسیار خوبی به سوی پردازش ابری درون سازمانی برداشته است. اما با پیشرفت‌های تازه‌ای که در این زمینه‌ها حاصل شده است، امروزه دیگر مجازی سازی پیش‌‌نیاز پردازش ابری نیست. مثلا امروزه شرکت HP راهکاری با نام کلود استارت ارائه کرده است که امکان استفاده‌ سازمان‌ها از یک ابر خصوصی باز و منعطف را تنها طی ۳۰ روز با یک قیمت و قلمروی ثابت فراهم می‌کند.

باور غلط ۳: نرم‌افزارهای حیاتی به ابرها تعلق ندارند

انتقال برخی از خدمت دهنده‌ها به بیرون از سازمان تنها بخشی از خدماتی است که شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات رایانش ابری می‌توانند ارائه کنند. این شرکت‌ها می‌توانند به شکلی اثربخش و سریع نرم‌افزارهای لازم برای اداره کسب‌وکار را نیز به سازمان‌های متقاضی ارائه کنند. مطالعات نشان می‌دهد که مدیران فناوری اطلاعات درباره موضوعات زیر با چالش مواجه هستند:

• کم کردن هزینه‌های زیرساخت‌ها

• تنظیم سطح خدمات برای تطابق با نیازهای متغیر

• تحویل نرم‌افزارها با سرعتی بیشتر

حرفه‌ای‌های فناوری اطلاعات به پردازش ابری از این جهت علاقه‌مندند که به هر سه این نیازها می‌تواند پاسخ گوید، اما وقتی مدیران عالی اطلاعات و مدیران اجرایی به نرم‌افزارهای عمده‌ حیاتی برای مدیریت مانند SAP و اوراکل نگاه می‌کنند به شک می‌افتند که چگونه فناوری اطلاعات می‌تواند این بسته‌های نرم‌افزاری را در قالب پردازش ابری به کار گیرد.

چگونه زیرساخت ابری می‌تواند برای اجرای این نرم‌افزارها به شکلی سریع، امن و سالم پیکره‌بندی شود بدون آن که وقت و هزینه‌ زیادی را از بخش فناوری اطلاعات بگیرد؟ به طور خلاصه آیا رایانش ابری برای نرم‌افزارهایی که برای موفقیت کسب‌وکار ضروری هستند مناسب است؟ پاسخ مثبت است، اما باید با یک نقشه دقیق آغاز کنید.

باور غلط ۴: همه نیازمندی‌های امنیتی ابر به صورت یکسان ایجاد می‌شوند.

استفاده از خدمات ابر عمومی می‌تواند شما را از سرمایه گذاری بر نرم‌افزار و سخت‌افزار برهاند؛ زیرا شما تنها برای دریافت خدمات پول پرداخت می‌کنید. خدمات ابری هم‌اکنون معمولا به‌وسیله‌ نواحی مختلف کسب‌وکار دریافت می‌شوند و این به آن معنا است که بخش فناوری اطلاعات باید مدیریت خود را به سطح خدمات بیاورد نه سخت‌افزارها و نرم‌افزارها. اما بسیاری از مدیران فناوری اطلاعات تمایل ندارند که سیستمی را ایجاد کنند که داده‌های آن خارج از کنترل آنها قرار داشته باشد. بسیاری از سازمان‌ها به خاطر مسائل مالکیت، ریسک، مقررات و استانداردها قوانین سختی برای دستیابی و مدیریت داده‌های حساس قرار می‌دهند. مهم ترین نگرانی‌های امنیتی پردازش ابری طبق گزارش ائتلاف امنیت ابری به قرار زیرند:

• سوءاستفاده از پردازش ابری، واسط‌های برنامه‌نویسی نرم‌افزار ناامن، ورود بدافزارها

• آسیب پذیری فناوری‌های مشترک، نشت داده‌ها یا از دست دادن آنها، ربودن حساب‌ها، خدمات یا ترافیک داده‌ها و مخاطرات ناشناخته.

با رشد حمله‌های هکرها، مدیران فناوری اطلاعات بر این باورند که ابر خصوصی راه‌حل مقابله با این حمله‌ها است؛ زیرا زیرساخت ابری را در درون دیوارهای آتش سازمان حفظ می‌کند و تحت کنترل کامل گروه فناوری اطلاعات است. این مدیران احساس می‌کنند که اگر به امنیت شبکه‌های سنتی خود اعتماد دارند در این صورت حداقل مدل‌های ابر همان سطح از امنیت را خواهند داشت. اما آیا مدل رایانش ابری خصوصی غیرقابل نفوذ است؟ نه. آسیب‌پذیری همواره در همه حال وقتی به اینترنت متصل باشید، وجود دارد.

امنیت ابرها نیازمند متخصصان واقعی است

برای غلبه کردن بر این چالش‌های امنیتی باید یک فهم و تحلیل جامع نسبت به مخاطرات داشته باشید. علاوه بر این، یک برنامه‌ مناسب برای مالکیت داده‌ها و تطابق با استانداردها و مدیریت مخاطرات متناسب با سیستم‌های ابری در سازمان شما باید وجود داشته باشد. یک معماری سطح بالای امنیتی هم برای خدمات مبتنی بر پردازش ابری شما باید تدوین شده باشد. شما باید کنترل‌های امنیتی مضاعفی را برای محافظت از دارایی‌های اطلاعاتی در انواع مختلف محیط‌های ابری تعریف کنید. سرمایه‌گذاری‌های کنونی در بحث نیازهای امنیتی باید حفظ شوند و در عین حال به سمت تطابق با استانداردهای صنعت حرکت کنید بدون آن که این کار بر امنیت و میزان دسترسی شما به اطلاعات اثر منفی بگذارد.

باور غلط ۵: تنها یک راه برای استفاده از رایانش ابری وجود دارد

همان‌طور که می‌دانیم مدل‌های مختلفی برای ارائه‌ خدمات ابری وجود دارد، که مدل‌های عمده آن عبارتند از: ابرهای عمومی و ابرهای خصوصی. رویکرد ابر ترکیبی هم متشکل از یک یا دو ابر است. این ابرها ماهیت مستقل دارند اما به‌وسیله‌ فناوری‌هایی استاندارد امکان سیار بودن داده‌ها و نرم‌افزارها را فراهم می‌کند. نسل بعدی تصمیم‌گیری‌ها در خصوص سیستم‌های پردازش ابری باید بتواند مقیاس استفاده از این امر را به تناسب شرایط کم و زیاد کند. همچنین نسل بعد نیازمند ارزیابی موجودی سازمان‌ها در خصوص نرم‌افزارهای سازمانی است تا تصمیم بگیرد کدام نرم‌افزار را می‌توان به یک بستر پردازش ابری منتقل کرد. تحلیل دقیق نرم‌‌افزارهای موجود در سازمان می‌تواند به روشنی قلمرو گزینه‌‌هایی را که در خصوص استفاده از فناوری ابری فرا روی سازمان است روشن سازد. ابرهای خصوصی مزایای بسیاری دارند. مانند استانداردسازی بالای زیرساخت‌ها و فناوری‌های کسب‌وکار که هزینه‌های سربار عملیاتی را به شدت کاهش می‌دهد و چابکی کسب‌وکار را بالا می‌برد. در عین حال ابرهای عمومی هم مزایای استفاده از زیرساخت‌های برون‌ سازمانی را با فراهم کردن امکان منتقل کردن بار داده‌ها و استفاده از خدمات ابری به شکلی اعتباری فراهم می‌کند و هزینه‌های سرمایه‌‌گذاری را کاهش می‌دهد.

آیا برای استفاده از ابرها آماده‌اید؟

با اینکه استفاده از این فناوری دشوار است، اما می‌تواند مزایای بسیار خوبی را برای شما به ارمغان بیاورد. رایانش ابری می‌تواند سرعت شما را بالا ببرد و درآمد شما را افزایش دهد و در عین حال هزینه‌ها را پایین بیاورد. اما برای استفاده از این مزایا لازم است که برای دریافتن راهکارهای واقعی مورد نیازتان تلاش زیادی به خرج دهید.