حمایت نظامی عربستان از رژیم بحرین

عکس: AFP ورود نیروهای نظامی سعودی به بحرین

‌شماری از افسران پلیس امارات هم به درخواست خاندان پادشاهی بحرین وارد این کشور شدند

احسان ابطحی

صد‌ها تن از نیروهای نظامی عربستان سعودی و افسران پلیس از امارات عربی متحده به در‌خواست خاندان حاکم بحرین وارد این کشور شدند، اقدامی که به دو قطبی شدن بیشتر این جزیره واقع در خلیج فارس منجر شده‌است. این برای اولین بار در جهان عرب است که یک کشور عربی در امور یک کشور دیگر آشکارا دخالت می‌کند. این در شرایطی است که نا‌آرامی‌ها در منطقه خاورمیانه به سرعت رو به افزایش است.

به گزارش روزنامه لس‌آنجلس تایمز، تلویزیون بحرین روز دوشنبه ستونی زرهی را به نمایش گذاشت که از عربستان به سوی بحرین می‌رفتند و از گذرگاهی که دو کشور را به هم وصل می‌کند، عبور می‌کردند. این اقدام غیر‌منتظره پس از چندین روز خشونت فزاینده انجام می‌شود که بحرین را فلج کرده و نظام پادشاهی در این کشور را در معرض سقوط قرار داده‌بود.

با این حال به نظر می‌رسد که اگر قصد خاندان حاکم «‌خلیفه» در بحرین ادامه موضع احتیاط‌آمیز پیشین باشد، این احتمال بسیار جدی به نظر می‌رسد که ورود نیروهای سعودی به خاک بحرین تنها به وخیم‌‌تر شدن اوضاع منجر شود، خشونت‌ها را افزایش دهد و همچنین نیروهای مخالفی را که گاه با یکدیگر اختلافات جدی دارند بر سر یک موضوع با یکدیگر متحد شوند: ممانعت از تسلیم شدن در برابر فشار نیروهای نظامی خارجی.این در شرایطی بود که معترضان در بحرین پس از اطلاع از ورود نیروهای عربستانی به خاک کشورشان سنگر‌ها، موانع و ایست‌های بازرسی را که پیشتر برای جلوگیری از ورود نیروهای دولتی به مرکز شهر و اطراف میدان لولو -مروارید- تدارک دیده‌بودند، افزایش دادند. مخالفان از ماه فوریه تاکنون محل اصلی رفت‌و‌آمد در شهر منامه، پایتخت، را اشغال و به آنچه که آن را تبعیض نظام‌مند علیه اکثریت مسلمان شیعه توسط حاکمان می‌نامند، اعتراض کرده‌اند.عبدالله علی، یکی از معترضان در همین‌باره گفت: «‌اگر آنها نیروهای نظامی بفرستند، ما را خواهند کشت.» او اضافه کرد: «‌ما آماده کشته‌شدن هستیم. همه ما اینجا آماده‌ایم.»در همین حال کاخ سفید، در بیانیه‌ای از عربستان سعودی و هر کشور دیگری که نیروهای خود را به بحرین اعزام می‌کند خواست تا «از خود خویشتنداری نشان دهند، به حقوق مردم بحرین احترام بگذارند و در راستای حمایت از گفت‌و‌گو به جای از بین بردن آن گام بردارند.»اما به گفته توبی جونز استاد تاریخ مدرن خاورمیانه در دانشگاه راتگرز، با وجود بیانیه کاخ سفید بسیاری از اعراب بر این باورند که ورود نیروهای سعودی به بحرین با تایید ضمنی ایالات‌متحده انجام گرفته‌است چرا که این اقدام تنها چند روز پس از دیدار رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا از بحرین انجام می‌شود.با این همه پنتاگون می‌گوید که گیتس در جریان سفر به بحرین از دخالت سعودی‌ها در بحرین آگاه نشده و هیچ اطلاعی در این مورد نداشته‌است.

از آغاز نا‌آرامی‌های گسترده در کشورهای خاورمیانه، ایالات‌متحده مواضع متناقضی اتخاذ کرده است. در حالی که واشنگتن در مورد مصر و لیبی تاکید داشت که سران این دو کشور مشروعیت خود را از دست داده‌اند، در مورد بحرین از خانواده سلطنتی خواسته است تا با مخالفان گفت‌و‌گو کند. حاکمان بحرین اما دچار نوعی سردرگمی شده‌اند. از سویی آمریکایی‌ها از آنان خواسته‌اند تا با مخالفان مذاکره‌کنند و از سوی دیگر عربستان سعودی از آنان درخواست کرده است تا تسلیم معترضان نشوند. خاندان آل‌سعود همواره از این موضوع هراسان بوده‌است که نا‌رضایتی‌ها در بحرین به سقوط خاندان «خلیفه» در این کشور منجر شود و حکومتی شیعی در منامه به قدرت برسد و بحرین را به متحد مهم ایران تبدیل کند و در نهایت نفوذ تهران در خاورمیانه بیش از پیش افزایش یابد.

از آغاز درگیری‌ها در بحرین، کاخ سفید همواره خواستار بازگشت ثبات به این کشور شده‌است، کشوری که پایگاه ناوگان پنجم ایالات‌‌متحده به شمار می‌رود. مقامات واشنگتن اما تاکید کرده‌اند که حاکمان بحرین نباید متوسل به زور شوند.

ورود نیروهای سعودی به خاک بحرین در حالی انجام می‌شود که در نقطه‌ای دیگر در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا یعنی لیبی، درگیری‌ها وارد مرحله‌ جدیدی شده‌است و نیروهای وابسته به معمر قذافی، دیکتاتور لیبی، شهر ساحلی اجدابیا، واقع در جنوب بنغازی را که در کنترل مخالفان است زیر آتش سنگین قرار داده‌اند. این حمله یک روز پس از عقب‌نشینی نیروهای وابسته به قذافی از شهر اجدابیا انجام می‌شود. نیروهای مخالف روز دوشنبه با تقویت مواضع دفاعی خود و در اواخر این روز به نیروهای دولتی که قصد بازپس‌گیری یک شهر استراتژیک واقع در ۷۲ کیلومتری غرب اجدابیا را داشتند، حمله بردند.در همین حال معمر قذافی در گفت‌و‌گو با روزنامه ایل ژورنال ایتالیا گفت که از سیلویو برلوسکونی، نخست‌وزیر ایتالیا که او را نزدیکترین هم‌پیمان غربی خود توصیف کرد، نا‌امید شده‌است. او اضافه کرد که نیکلا سارکوزی، رییس‌جمهوری فرانسه، هم از اختلالات روانی رنج می‌برد. قذافی ادعا کرد که هرگز با مخالفان مذاکره نخواهد کرد به این دلیل که آنان با القاعده در ارتباط هستند. دیکتاتور لیبی اضافه کرد که با تروریسم مبارزه می‌کند و به همین دلیل به سرعت پیش می‌رود تا از کشتار‌ها جلوگیری کند. این سخنان قذافی در حالی انجام می‌شود که او شهر‌های کشور خود را زیر آتش سنگین قرار داده‌‌است و به برخی از شهر‌ها از جمله زاویه چنان تاخته که به گفته ناظران جز ویرانه‌ای از آن باقی نمانده‌است. همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که از آغاز درگیری‌ها در لیبی بیش از هزار نفر کشته شده‌اند.اظهارات قذافی در شرایطی بیان می‌شود که همزمان با نشست وزرای خارجه هشت کشور صنعتی جهان در پاریس که با محوریت بحران لیبی انجام می‌شود، فرانسه تلاش‌های خود را برای اعمال منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی تشدید کرده است. هشت کشور صنعتی جهان عبارتند از ایالات‌متحده، بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن و روسیه. روز شنبه اتحادیه عرب با اعمال منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی موافقت کرد و راه‌ را برای شورای امنیت سازمان ملل متحد برای عملی کردن این طرح هموار نمود.در همین حال و با اوج‌گیری نا‌آرامی‌ها در یمن، روزنامه وطن چاپ آمریکا نوشت که تعدادی از خانواده علی عبدالله صالح، رییس‌جمهوری یمن با هواپیما به مکانی نامشخص عزیمت کرده‌اند. معترضان در یمن، این فقیر‌ترین کشور جهان عرب، خواستار کناره‌گیری فوری صالح از قدرت هستند. رییس‌جمهوری یمن بیش از ۳۲ سال است که قدرت را در این کشور در دست دارد.از سوی دیگر در مصر، پر‌جمعیت‌ترین کشور جهان عرب که معترضان در آن پس از ۱۸ روز تجمع در میدان تحریر - آزادی- موفق به سرنگونی حسنی مبارک، رییس‌جمهوری پیشین آن شدند، قرار است روز شنبه همه‌پرسی اصلاح قانون اساسی انجام شود. دیروز همچنین کاترین اشتون، مسوول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا در مصر با عمرو موسی، دبیر‌کل اتحادیه عرب، محمد البرادعی، مدیر‌کل پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نامزد احتمالی آینده انتخابات ریاست‌جمهوری و همچنین حسین طنطاوی، رییس‌شورای عالی نیروهای مسلح دیدار کرد. این دومین سفر اشتون به مصر پس از سرنگونی مبارک است.

مخالفان در مسیر تظاهرات خود نوشته‌اند بازی تمام شده است/ عکس: رویترز