محیط زیست

دنیای اقتصاد‌: شیگکی تراشی، مدیر ارشد اجرایی شرکت تویوتاموتورز ژاپن به تازگی اعلام کرده است که بالغ بر نیمی از درآمد فروش این خودروساز تا سال ۲۰۲۵ میلادی به خودروهای برقی اختصاص خواهد داشت.

در بحث نظری محیط‌زیست و اقتصاد به‌ویژه رشد اقتصادی تبیین موضوع حقوق مالکیت نقش محوری دارد. در ادبیات علم اقتصاد وجود حقوق مالکیت برای کالاهای زیست‌محیطی دو دلالت مهم دارد.

در سال ۱۹۷۲ سازمان ملل‌متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط‌زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد و از آن پس پنجم ژوئن به‌عنوان روز جهانی محیط‌زیست نامیده شد. همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را تصویب کرد که منجر به تشکیل UNEP (برنامه محیط‌زیست سازمان ملل) شد.

سازمان محیط زیست، ابتدا به عنوان تشکیلاتی درست شد که شکار را در کشور مدیریت کند. این سازمان در سال ۱۳۴۶ تحت عنوان سازمان شکاربانی و نظارت بر صید تاسیس شد. سال ۱۳۵۰ این سازمان به سازمان حفاظت از محیط زیست تغییر نام پیدا کرد. در آن زمان که این سازمان به دست اسکندر فیروز شکل گرفت، شخص فیروز علاقه بسیاری به حفاظت از محیط زیست داشت و ارتباطات خوبی هم با دربار داشت که می‌توانست اهداف مدنظرش را عملی کند.

منابع محیط زیستی هرچند به نوعی کالای عمومی هستند اما در برخی از موارد میزان استفاده از این منابع نامشخص است و در مقابل در برخی از منابع میزان استفاده به گونه‌ای است که این مصرف قابل احصا نیست. در مواردی که میزان مصرف قابل احصا هم باشد می‌توان انتظار داشت هزینه‌ای به همین میزان جبران شود. البته در خیلی از موارد تعیین هزینه دشوار است. به خاطر اینکه هزینه‌ای که بر پیکره محیط زیست وارد می‌شود، هزینه‌ای اجتماعی است.

به دلیل شکست بازار، سازوکار قیمت‌ها نمی‌تواند از تخریب محیط زیست و استفاده بد از منابع طبیعی جلوگیری کند چراکه اساساً بازار به مفهوم مرسوم آن در این حوزه به خوبی کار نمی‌کند و متغیر بسیار کلیدی قیمت نمی‌تواند به عامل‌های اقتصادی در جهت استفاده بهینه فردی (اجتماعی) از محیط زیست جهت دهد. این شکست البته به این معنا نیست که علم اقتصاد نمی‌تواند کمکی در این زمینه بکند بلکه اتفاقاً همچنان می‌تواند راهکارهای کلیدی برای سازماندهی انگیزه‌ها برای حفظ محیط زیست ارائه دهد. این راهکارها را شاید بتوان در دو…

کسانی می‌توانند به محیط زیست اهمیت بدهند و دولت‌هایی می‌توانند حفاظت از محیط ‌زیست را به عنوان یک اولویت برای خود در نظر بگیرند که برای آنها منابع ملی و منافع ملی مهم‌تر از منافع سیاسی دوره مدیریت و اقتدار خودشان باشد. برای درک اهمیت محیط زیست نیاز به فهمی بوم‌شناختی داریم. متاسفانه دولت‌هایی که تاکنون حضور داشتند دائم درگیر روزمرگی و سیاسی‌کاری بودند و محیط زیست را به عنوان حیاط خلوت نگاه کرده‌اند. فکر می‌کنند هر وقت جایی کم می‌آورند، حق دارند از محیط ‌زیست بردارند تا هزینه‌ها را تامین کنند.…

در مورد طرح‌های انتقال بین‌حوضه‌ای خصوصاً انتقال آب از دریای کاسپین (خزر) به کویر و فلات مرکزی ایران و استان سمنان مدت‌هاست صحبت‌هایی در محافل مختلف توسط آقای رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط زیست کشور مطرح شده و آنها این انتقال را با لحاظ یکسری شرایط، بلامانع دانسته‌اند. طرح‌های توجیهی این طرح‌ها برای شرب و صنعت در نظر گرفته شده است. بیان نکاتی برای روشن شدن ابعاد این مساله ضروری است. باید دید چرا اساساً طرح انتقال آب از دریا به کویر مطرح شده است. خاستگاه این بحث‌ها چیست؟

آلودگی هوا از ذرات معلق و گردوغبار گرفته تا ذرات ناشی از احتراق ناقص سوخت خودروها و آلاینده‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی کارخانه‌ها، یکی دو دهه است که شهروندان ایرانی را در شهرهای بزرگ و کلانشهرها هدف گرفته است. آمارهای قطعی از مرگ سالانه چهار هزار و ۵۰۰ نفر به طور مستقیم در تهران بر اثر آلودگی هوا حکایت دارد. به این بهانه به بررسی مسائل و مخاطرات محیط‌زیست طبیعی به‌ویژه مساله آلودگی و چالش‌های محیط‌زیست انسانی در فصل پیش‌رو پرداخته‌ایم.

آلودگی هوای تهران و کلانشهرهای کشور مساله جدیدی نیست. هر بار یا توده‌های گردوغبار از کانون‌های فعال برمی‌خیزد یا در زمستان و هوای سرد، اینورژن یا وارونگی هوا اتفاق می‌افتد و مردم شهرهای بزرگ را در معرض آلاینده‌های کشنده قرار می‌دهد. طرح مدیریت آلودگی کلانشهرها سال‌هاست با نهادهای مختلفی درگیر است. کارگروه مدیریت آلودگی هوا به مدیریت سازمان محیط زیست نیز در قلب این فعالیت است. مدیریت آلودگی هوا مدیریتی حاکمیتی است و تا زمانی که اقتصاد دولتی است و آلودگی از خودروهای شرکت‌های دولتی وارد هوا…

نخستین قربانی مسیر رشد و توسعه‌یافتگی جوامع در حال توسعه منابع طبیعی و محیط زیست این کشورهاست. این کشورها اگرچه تجربه پرهزینه توسعه‌یافتگی دیگر کشورها را به‌ویژه در زمینه تخریب منابع طبیعی و محیط زیست پیش روی خود دارند و اثرات آن را به ‌خوبی مشاهده می‌کنند اما بدون توجه به این تجارب، مسیر پرهزینه خود را در نیل به توسعه‌یافتگی طی می‌کنند و گاه بیشتر از کشورهای دیگر هزینه پرداخت می‌کنند.

در دنیای امروز که بعضاً توسعه با پیشرفت‌های افسارگسیخته هم‌جهت می‌شود، دو ساختار مهم حیاتی یعنی جوامع انسانی و محیط زیست بیشترین لطمه‌ها را دیده‌اند. به نحوی که آثار مخرب محیط‌زیستی سال‌ها باقی مانده بعضاً برای همیشه تمامی زیرساخت‌های حیاتی خود را از دست خواهند داد.

پیش از هر چیز باید گفت دوقطبی‌سازی حفظ محیط زیست یا رشد صنعتی، دوگانه صحیحی نیست. پیش از سال ۱۹۷۰ میلادی جدل‌های فراوانی در کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته شکل گرفت که طرفداران محیط زیست مطرح می‌کردند. آنها اظهار می‌کردند که یا باید به لحاظ صنعتی کشور را توسعه داد یا آنکه باید محیط زیست و منابع طبیعی را حفظ کرد. پیشرفت مباحث نظری و تئوریک محیط زیستی در گذر زمان ثابت کرد که لزومی ندارد نوع بشر دست به چنین انتخابی بزند.

حافظان محیط‌زیست کشور در مقام اجرا، محیط‌بانانی هستند که شبانه‌روز از آب، خاک و هوای کشور پاسداری می‌کنند. حساسیت این شغل خاص در مساله محیط زیست، توجه ویژه‌ای را از سوی قانونگذاران و مدیران اجرایی می‌طلبد. اما به نظر غفلتی در این موضوع وجود دارد که محیط‌بانان را با محدودیت‌های مختلف حقوقی و قضایی مواجه کرده است. علاوه بر این، وجود نگاه کارمندی به پاسداران محیط‌زیست، سختی کار آنان را دوچندان کرده تا معیشت محیط‌بان هم‌تراز اهمیت شغلش نباشد.

شرکت فولاد مبارکه اصفهان همگام با توسعه صنعتی کشور و سیاست‌های دولت جمهوری اسلامی ایران، توجه به محیط زیست را به عنوان یکی از برتری‌های نظام مدیریتی خود تلقی کرده و به ویژه از سال ۱۳۷۵ اقدام به پیاده کردن نظام مدیریت محیط زیست در شرکت کرده و به عنوان اولین مجتمع بزرگ صنعتی کشور، در اسفندماه ۱۳۷۶ موفق به اخذ گواهینامه بین‌المللی استاندارد ایزو ۱۴۰۰۰ شده است.

در حال حاضر در حوزه صنایع بزرگ کشور، محیط زیست یک اصل پذیرفته شده است. در واقع، اکثر صنایع کشور، به این باور رسیده‌اند که توسعه پایدار، راهی جز رعایت مسائل زیست‌محیطی و استانداردهای مرتبط با آن ندارد. در این میان، صنایع فولاد هم از این اصل مستثنی نیستند. آنها همواره تلاش کرده‌اند تا جایی که امکان‌پذیر است و تکنولوژی‌ها و تجهیزاتشان اجازه می‌دهد، راه را برای اجرای استانداردهای زیست‌محیطی هموار کنند. انجام طرح خوداظهاری و توجه به رعایت استانداردهای زیست‌محیطی یکی از اصولی‌ترین تعهدات صنایع نسبت…

اصولاً رشد و گسترش شهرها و پدیده شهرنشینی، اغلب با فعالیت‌های صنعتی همراه است. این همراهی و هم‌زیستی از یک‌سو امکان اشتغال و رشد اقتصادی را برای شهروندان به ارمغان می‌آورد و از سوی دیگر، آنها را در معرض آلودگی‌های مختلف قرار می‌دهد. با توجه به این مطلب، با توجه به اینکه صنعت فولاد به عنوان یک صنعت مادر نقش مهمی در توسعه کشور دارد و از طرفی نیز به دلیل تولید حجم زیاد آلاینده‌ها و پسماندها با توجه به ماهیت فرآیند، این صنعت همواره مورد انتقاد فعالان محیط زیست است.

مسوولیت اجتماعی شرکت‌های صنعتی مانند دیگر ارگان‌ها و نهادها و حتی اشخاص برای بهبود کیفیت زندگی و حفظ محیط‌زیست، ایجاب کرده که شرکت صنعتی ذوب‌آهن اصفهان نیز به دلیل نوع فعالیت در زمینه تولید فولاد و... به سمت بهبود شرایط زیست‌محیطی برود. این اتفاق از محیط پیرامون مثل کاشت درختان و ایجاد فضای سبز گرفته تا تلاش برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و مدیریت زیست‌محیطی کوره‌ها و منابع تولید آلاینده پیش رفته است. آموزش نیروهای انسانی در حوزه حفظ محیط زیست به‌خصوص مدیریت آلاینده‌ها نیز در دستور کار این شرکت…

توجه به محیط زیست از ضرورت‌های ایجاد واحدهای صنعتی است و هر واحد صنعتی بر اساس فضا و همچنین نوع عملکرد خود باید اقداماتی را در راستای حفاظت از محیط زیست انجام دهد. یکی از این اقدامات حفظ محیط زیست پیرامون و حتی درختکاری و ایجاد فضای سبز است که در این راستا ذوب‌آهن اصفهان پیشتاز سایر واحدهای صنعتی است و با ایجاد ۱۶ هزار و ۵۰۰ هکتار فضای سبز ۸۴ برابر استانداردهای این حیطه فضای سبز ایجاد کرده است. منصور یزدی‌زاده مدیرعامل ذوب‌آهن می‌گوید: سالانه بالغ بر ۱۴ میلیارد تومان صرف نگهداری فضای سبز…

شرکت ملی صنایع مس ایران با توجه به معادن مختلفی که در مناطق مختلف ایران دارد در حوزه محیط‌زیست نیز به همان نسبت اقدامات اساسی انجام داده است.به‌طورکلی، عملیات معدنکاری همراه با تخریب محیط‌زیست یا به هم خوردن شرایط عادی طبیعت است؛ اما در اقتصاد معدنی نوین، فعالیت‌های اکتشافی و استخراجی تا آنجا توجیه اقتصادی دارند که موجودیت بشر را به خطر نیندازند. بدین ترتیب، درک صحیح از ابعاد زیست‌محیطی یک مسأله سبب می‌شود تا فعالیت‌های اقتصادی، اندیشمندانه هدایت شوند.ارزیابی زیست‌محیطی قبل از شروع فرآیندهای…

به دنبال پررنگ شدن دغدغه‌های زیست محیطی درجهان، مهم پنداشتن حفاظت از محیط‌ زیست و منابع طبیعی در کشورما نیز در این برهه زمانی ضروری است . به اذعان کارشناسان با نگاهی منطقی و توجه به مسائل زیست محیطی می‌توان از همه پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های معادن در تحقق اقتصاد مقاومتی استفاده کرد.

در قرن بیست و یکم بود که بشر ناگهان از خواب غفلت بیدار شد و متوجه بلایی که با دست خود تقریبا در یکصد سال گذشته بر سر محیط زیست و حیات وحش آورده بود، شد. محیط زیست و حیات وحشی که پس از انقلاب صنعتی، با ساخت و ساز بی‌رویه یا برداشت بیش از حد مجاز از منابع طبیعی، تخریب یا کاملا منقرض شد و با هیچ دستگاهی قابل ساخت یا برگشت نیست.

خبر آنلاین: به دستور فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، مأموریت بررسی چگونگی کمک موثر ارتش به حفظ محیط زیست به مرکز مطالعات راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شد.

مهر: مأموریت بررسی چگونگی کمک موثر ارتش به حفظ محیط زیست با دستور سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی به مرکز مطالعات راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شد.

ایرنا: معاون خدمات شهری و محیط زیست شهردار منطقه ۲۲ گفت: عامل آتش سوزی در بوستان چیتگر در اختیار کلانتری محل قرار دارد و پرونده آن برای ادامه تحقیقات شنبه به دادسرا منتقل می شود.

خبر آنلاین: حزب سوسیال‌دموکرات دانمارک از جناح چپ میانه با تکیه بر خواست عمومی برای تغییر و با بهره‌مندی از موج طرفداران محیط زیست در اروپا، در انتخابات پارلمانی این کشور به پیروزی رسید.

ایرنا: پنجم ژوئن (برابر با ۱۵ خرداد) روز جهانی محیط زیست نامگذاری شده است؛ شعار امسال این روز جهانی «غلبه بر آلودگی هو» اعلام شده، تا این چالش جهانی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

ايسنا: خودروسازی بزرگ جنرال موتورز و شرکت تایرسازی میشلین تا سال ۲۰۲۴ تایرهای بدون باد را برای خودروهای سواری به ارمغان خواهند آورد و اولین نمونه از آن را همین امسال روی خودروی برقی "بولت" آزمایش خواهند کرد.

انتخاب: همزمان با سفر رییس جمهوری آمریکا به لندن رسانه های انگلیسی در خبری فوری اعلام کردند بوریس جانسون بخت اصلی جانشینی ترزا می، درخواست ملاقات دونالد ترامپ را نپذیرفته است.