دکتر مصدق

حمیدرضا عابدیان: اگر فکر می‌کنید زمان آن رسیده است که درباره دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیر نامی ایران در دوره پهلوی دوم چیزهای بیشتری بدانید، کتاب تازه علی‌اصغر سیدآبادی: «از مصدق تاریخی تا مصدق اسطوره‌ای» یک انتخاب جذاب و منحصر به فرد است که از خواندنش پشیمان نخواهید شد؛ به‌ویژه اگر شما هم از آن دست خوانندگانی باشید که کتاب‌های تاریخی را ملال‌آور ارزیابی می‌کنند، فقط کافی است که اندکی به شعر، داستان، نمایش، اسطوره‌شناسی، روانشناسی یا جامعه‌شناسی علاقه‌مند باشید تا اطمینان پیدا کنید که از این کتاب لذت خواهید برد و…

دنیای اقتصاد-کوروش احمدی: دوشنبه ۷ خرداد، سالگرد تصویب قرارداد نفتی ۱۳۱۲ در دوره نهم مجلس شورای ملی بود؛ قراردادی که می‌توان آن‌را یکی مهم‌ترین و اثرگذارترین حوادث در تاریخ معاصر ایران در فاصله بین جنبش مشروطه تا ۱۳۵۷ به‌شمار آورد.این قرارداد که جایگزین امتیازنامه دارسی ۱۹۰۱ شد، یکی از سرنوشت‌سازترین قراردادهایی است که در تاریخ معاصر ایران با یک طرف خارجی امضا شده است. به جرات می‌توان گفت اگر این قرارداد منعقد نمی‌شد تاریخ معاصر ایران مسیر متفاوتی می‌یافت؛ نه ملی شدن صنعت نفت لازم می‌شد نه کودتای ۲۸ مرداد اتفاق…

دنیای اقتصاد-گروه تاریخ و اقتصاد: کورش احمدی، پژوهشگر تاریخ سیاسی در مورخ ۲۷فروردین ماه جاری یادداشتی در باب نقد دکتر موسی غنی‌نژاد به مقاله نیکلا گرجستانی (دنیای‌اقتصاد، ۱۴اسفند۱۴۰۲) با عنوان «فروکاستن تاریخ‌پژوهی به عیب‌جویی» نوشت. دکتر غنی‌نژاد متعاقبا در واکنش به یادداشت مذکور، مقاله‌ای در«دنیای اقتصاد» با عنوان «افسانه شیرین مصدق در برابر واقعیات تلخ تاریخی» (۴اردیبهشت سال جاری) به چاپ رساند. آنچه می‌خوانید نقد کورش احمدی بر آن مقاله است:

کتاب خاطرات دکتر «امیراصلان افشار» برای من بسیار جالب بود. یکی به‌خاطر نکات مهمی که در آن آمده است و دیگر به‌دلیل کنجکاوی شخصی، زیرا زمانی که دیپلماتی جوان در واشنگتن بودم، او سفیر و رئیس من بود. در اینجا قصد من فقط بازگویی یکی دو نکته بسیار جالب از آن کتاب درباره خاطره‌ای از سفر مرحوم دکتر مصدق به لاهه و حضورش در دادگاه لاهه در تابستان۱۳۳۱ است.

روز سه‌شنبه گذشته آقای دکتر موسی غنی‌نژاد یادداشتی تحت عنوان «افسانه شیرین مصدق در برابر واقعیات تلخ تاریخی» نگاشت که پاسخی بود به واکاوی‌های آقای کوروش احمدی که در واقع یادداشت آقای دکتر غنی‌نژاد را نقد کرده بود. نقد کارنامه دکتر مصدق و وقایع ۲۸مرداد را که از آن به‌عنوان کودتا نام برده می‌شود، می‌توان یکی از مهم‌ترین رویکردهای اخیر دانست. تاکنون نقد کارنامه دکتر مصدق عمدتا از سوی هواداران آیت‌الله کاشانی یا به عبارت دیگر اصولگرایان قدیم مطرح می‌شد و کمتر کسی یافت می‌شد که کارنامه دکتر مصدق را…

دکتر نیکلا گرجستانی، محقق و از مقامات پیشین بانک جهانی در تاریخ ۱۴اسفند۱۴۰۲ طی مقاله‌ای که در «دنیای‌اقتصاد» منتشر شد در نقد اظهارات مخالفان مصدق نوشت: «منتقدان مصدق، به‌ویژه اقتدارگرایان، می‌کوشند میراث مصدق را نادیده بگیرند و او را تخریب کنند؛ چون آن میراث نمونه بومی و موفقی است از یک حکومت ملی و در مسیر سوسیال دموکراسی. به‌عبارت دیگر، میراث مصدق یک گزینه «بهتر» در کنار گزینه‌های به‌اصطلاح « بد و بدتر» را به مردم ارائه می‌کند؛ در واقع دو طیف اقتدارگرای امروز از این هراس دارند که مردم روزی…

سرنگونی مصدق اولین تغییر رژیم یک کشور به دست آمریکا و بریتانیا از زمان جنگ جهانی دوم بود. پس از کودتا، دو اولویت اصلی شاه و زاهدی، تحکیم قدرت و از سرگیری صادرات نفت بود. در یک معامله فاوستی، علی امینی، وزیر دارایی دولت کودتا قرارداد کنسرسیوم نفت را امضا کرد. با پذیرش کنترل کامل عملیات نفتی به دست شرکت‌های خارجی، این قرارداد حاکمیت ملی را عملا پایمال کرد؛ راهکاری که مصدق هرگز نمی‌پذیرفت.

مادر دکتر مصدق بیمارستان نجمیه تهران را برای بیماران وقف کرد.

انتخاب: ۶۵ سال پیش در چنین روزی عناصر کودتاگر با ورود به منزل دکتر محمد مصدق در خیابان کاخ تهران خانه را غارت کردند و هزاران سند و نامه را برده یا سوزاندند.

در حاشیه پیشنهاد نامگذاری خیابانی به نام دکتر مصدق، کارتونیست‌های روزنامه قانون و شهروند به این خبر واکنش نشان دادند.