سه شرکت بزرگ نفتی آمریکا، یعنی اکسون موبیل، شورون و کونوکو فیلیپس، در سال ۲۰۲۳ بیش از ۴۲میلیارد دلار به دولتهای خارجی پرداخت کردهاند؛ این مبلغ تقریبا هشت برابر پرداختهای مالیاتی آنها به دولت ایالات متحده است. این افشاگریها که برای اولین بار تحت قوانین جدید کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (Securities and Exchange Commission) صورت گرفت، بهمنظور افزایش شفافیت در تراکنشهای مالی شرکتهای بزرگ نفتی در کشورهای خارجی انجام شد.
دنیای اقتصاد:
نوسانات درآمدهای نفتی، هزینهکرد این درآمدها برای مصارف جاری بدون توجه به عدالت بین نسلی، ناکامی سهم نفتی صندوق توسعه ملی در ماموریتهای محوله در جهت توسعه کشور، کمبود منابع مالی برای سرمایهگذاری در صنایع بالادستی بخش نفت و بدهیهای انباشته شرکت ملی نفت ازجمله چالشها و مسائل اصلی در تخصیص درآمدهای نفتی به سه نهاد دولت، صندوق توسعه ملی و شرکت ملی نفت است.
دنیای اقتصاد -پیمان قناعتیفرد:
در جریان اجلاس کاپ۲۸ در دبی، همه بر تضاد منافع بـیـن بـزرگتریــن تولیدکنندگان نفت و گاز در جهان و هدف اصلی و البته ظاهری کنفرانس که عبارت بود از کاهش شدید انتشار گازهای گلخانهای جهانی، متمرکز بودند، اما نکتهای که بعد از اجلاس به توافق جمعی رسید، یعنی دوری جهان از سوختهای فسیلی، کارشناسان نفت را شگفتزده کرد. در آن زمان و حتی اکنون، هیچ کشوری وجود ندارد که اعتبار کافی نزد بزرگان نفتی از یکسو و فعالان محیطزیستی از سوی دیگر داشتهباشد تا بتواند چنین تعهدی را به سرانجام برساند.
به گزارش «شانا» به نقل از تارنمای المانیتور، درآمدهای نفتی عربستان در ژوئن در پی پیروی از برنامههای کاهش عرضه ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپک (اوپکپلاس) به کمترین رقم در سه سالاخیر رسید.
دنیای اقتصاد-پیمان قناعتیفرد:
مقــــــامـــات وزارت خــــــــزانـــــــــهداری ایالاتمتحده قصد دارند برای نفتکشهایی که به فرآیند صادرات نفت روسیه در دورزدن تحریمها کمک میکنند، جریمه اعمال کنند. مشاوران در کاخسفید اما نگران گرانشدن قیمت بنزین هستند. به گزارش نیویورکتایمز، مقامات وزارت خزانهداری دولت بایدن اقدامات جدیدی را پیشنهاد کردهاند که ناوگان نفتکشهای فرسودهای را که به تحویل نفت روسیه به خریداران در سراسر جهان و سرپیچی از تحریمهای غرب کمک میکنند، هدف قرار میدهد. تلاش آنها در جهت…
رئیس سازمان برنامه و بودجه افزایش ۱۵میلیارد دلاری درآمدهای حاصل از صادرات نفت در سال را از اقدامهای اقتصادی دولت سیزدهم برشمرد و گفت: استفاده حداکثری از ظرفیت صادرات نفت کشور توانست بودجهدولت را پایدار کند. به گزارش «شانا» داود منظور در اینباره توضیح داد: توانستیم با شناسایی منابع پایدار بهجای انتشار اوراق، بهطرف منابع پایدارتر برویم که عمدهترین آنها مالیات و حقوقگمرکی بود، البته دولت از ظرفیتهای خالی صادرات نفت نیز استفاده کردهاست.
دنیای اقتصاد- حمید ملازاده:
محاسبات رویترز نشان میدهد درآمد نفت و گاز روسیه در ماه ژوئن نسبت به مدت مشابه سالگذشته بیش از ۵۰درصد افزایشیافته و به رقم قابلتوجهی نزدیک به ۹میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار رسیدهاست. این افزایش قابلتوجه به علت کاهش استراتژیک یارانهها به پالایشگاهها رخداده که نشان از انعطافپذیری اقتصاد روسیه در مقابل تحریمهای غربی دارد. در دههگذشته، درآمدهای نفت و گاز بهعنوان منبع اصلی درآمد نقدی برای کرملین تلقی میشده که حدود ۴۰درصد از بودجهفدرال را تشکیل میدهد. درگیری نظامی در اوکراین…
احسان فرهادی/ دکترای اقتصاد دانشگاه تربیتمدرس
حمید رجبیان/ کارشناس اقتصادی
نفت بهعنوان یکی از پر ارزشترین منابع انرژی در سده بیستویکم درنظر گرفته میشود. درآمدهای نفتی منبع اصلی درآمد دولت در شرایط کنونی اقتصاد ایران است. بخش نفت در ایران نیرویمحرکه و بخش کلیدی اقتصاد ملی محسوب میشود. از یکسو بخش نفت عهدهدار تامین انرژی موردنیاز برنامههای توسعه و رشد اقتصادی کشور است و از طرف دیگر بهعنوان مهمترین منبع درآمدهای ارزی در اقتصادایران درنظر گرفته میشود. در حدود ۱۰درصد ذخایر نفت جهان متعلق به ایران است و بعد از عربستان دومین تولیدکننده نفت در…
دنیای اقتصاد:
به تازگی پژوهشی در رابطه با اثرگذاری تورم بر رشد اقتصادی انجام شده است. در این پژوهش دادههای مربوط به خاورمیانه از سال۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ بررسی شده است. نتایج بررسیها نشان میدهد دو رقمی شدن تورم میتواند اثر منفی و شدیدی بر رشد اقتصادی کشورها بگذارد. بررسیها همچنین نشان میدهد اثر منفی تورم بر رشد در ایران بیشتر از سایر کشورهای خاورمیانه بوده است. آستانه تورمی ایران برابر با ۸.۶درصد و آستانه تورمی کشورهای خاورمیانه بهطور میانگین برابر با ۱۰.۱درصد بوده است.
در دوران ملی شدن نفت ایران در اواخر دهه ۲۰، زمانی که درآمدهای نفتی ایران به دلیل تحریمهای نفتی به صفر رسید، دولت ایران تصمیم به اخذ یک وام ۲۵میلیون دلاری با نرخ بهره ۳.۵درصد از ایالات متحده آمریکا گرفت. اما با کارشکنیهای بریتانیا موفق به این کار نشد و در نهایت دکتر محمد مصدق، نخستوزیر وقت، مجبور شد برای اداره اقتصاد کشور، برنامهریزی جدیدی انجام بدهد. او در این راستا تصمیمهای مهمی گرفت. صرفهجویی مالی در سازمانهای دولتی، افزایش درآمدهای مستقیم دولت، بازنگری در بازرگانی خارجی و درنهایت یک…
دنیای اقتصاد:
در دهههای اخیر مشاهده شده است که کشورهای صادرکننده نفت با پدیده تورم دست و پنجه نرم میکنند. یک سوال کلیدی این است که آیا درآمدهای نفتی باعث ایجاد تورم میشود یا اینکه نوع هزینهکرد دولتها و عدم تنظیم منابع و مصارف باعث وجود تورم مزمن در کشورهای صادرکننده نفت میشود. یک مطالعه جدید نشان میدهد که وجود درآمدهای نفتی برخلاف تلقیهای رایج نه تنها اثر تورمی ندارد، بلکه باعث کاهش قدرت تورمزایی نقدینگی نیز میشود. مطالعهای که در پژوهشکده پولی و بانکی انجام شده است، نشان میدهد که افزایش درآمدهای…
منطقه خلیجفارس در قرن گذشته در مرکز توجه جهانی قرار داشتهاست. خلیجفارس به دلیل موقعیت جغرافیایی استراتژیک و منابع غنی هیدروکربنی، نقش کلیدی در تحولات سیاسی و اقتصادی در سراسر جهان داشتهاست. کشورهای خلیجفارس تا حد زیادی بر هیدروکربنهای خود، بهویژه نفت برای دنبالکردن فعالیتهای اقتصادی و سیاسی که در خدمت منافع ملی آنهاست، تکیه کردهاند که در بسیاری از موارد به تنشهای ژئوپلیتیک با دیگر بازیگران جهانی دامن میزند. برای کاهش درگیریهای منطقهای و جهانی، شناسایی و رسیدگی به عواملی که…
محمدهادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در دیدار با دانشجویان با بیان اینکه نباید هزینههای پایدار برای دولت ایجاد کنیم و آن را به درآمدهای ناپایدار نفت متصل کنیم، گفت: بهدلیل تحریمهای بینالمللی و چالشهای فروش نفت، با جریان درآمدی ناپایدار مواجه هستیم. از منظر مبانی نظری نباید منابع بودجه دولت را به یک جریان درآمدی ناپایدار مثل نفت گره بزنیم.رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور خاطرنشان کرد: نفت دارایی و سرمایه این کشور است. صرفا برای ما نیست، سهم نسلهای آینده هم هست و نباید…
اقتصاد کشور را با چه قیمتی از نفت میتوان اداره کرد؟ این سوال را معلوم نیست برای اولین بار چه کسی طرح کرد. اما همین سوال باعث شد فرمولی برای جواب به همین سوال ساخته شود. بهویژه برای کشورهای تولیدکننده نفت و علیالخصوص کشورهایی که تقریبا تکمحصولی هستند - مثل ایران - و میزان درآمدهای نفتی برای مدیریت اقتصادی کشورشان حیاتی است.
قبلا توضیح داده بودم، از دلایل مهم شکلگیری تورم انتظاری و خود تورم، افزایش خرج کردن دولت در غیاب درآمدهای کافی، خصوصا درآمدهای نفتی است که معلول تحریمهاست و نیز تکالیف متعدد به نظام بانکی در کنار تداوم ناترازی آنهاست که میزان رشد پایه پولی یا همان پول پرقدرت بانک مرکزی را بهشدت افزایش داده است و میدهد. حجم پول که همانا مجموع اسکناس و مسکوک منتشرشده و سپردههای دیداری و متصل به کارتهای بانکی است، همزمان یا با تاخیر، تحت تاثیر روند رشد پایه پولی و نیز انتظارات تورمی، پتانسیل فشار بر سطح…
دنیای اقتصاد:
تعطیلات دو روزه، آلودگی هوا و بودجه؛ بحث امروز بسیاری از مردم کشور است و اعضای اتاق بازرگانی تهران نیز از این قاعده مستثنی نیستند. آخرین جلسه هیاتنمایندگان اتاق تهران، به مباحث مذکور و انتقاد از آنها گذشت، اما به آن خاتمه نیافت. نخست رئیس اتاق تهران بحث تعطیلات را پیش کشید و به نکته ریزی اشاره کرد؛ دو روز تعطیل رسمی به تولید، هزینه اضافه تحمیل میکند. نجفیعرب به آلودگی نیز پرداخت و انتقاد کرد و سپس به سراغ بودجهرفت و نیز به درآمدهای نفتی اشاره کرد که همسایگان به جیب میریزند و ما…
پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری:
براساس گزارش رئیس کل بانک مرکزی همزمان با افزایش درآمدهای نفتی و غیرنفتی کشور در ماههای اخیر میزان عرضه ارز به بازار در مقایسه با سال ۹۹ رشد مناسبی داشته است.
فارس:
قائممقام صندوق توسعه ملی مدل جدیدی از درآمدهای نفتی برای دولت پیشنهاد داد و گفت: پیشنهاد دادیم روی نوسانات قیمت نفت تا ۱۰ درصد آن را صندوق پوشش دهد یا فراتر از آن را حساب ذخیره ارزی تامین کند.
اقتصادنیوز:
روز گذشته، رئیسجمهوری اولین لایحه بودجه دولت دوازدهم را به مجلس تقدیم کرد. با بررسی لایحه بودجه سال ۱۳۹۷، میتوان دو نما از پیدا و پنهان نقشه مالی دولت ارائه داد. روی پیدای لایحه، تصویر کلی منابع و مصارف است. بر این اساس رقم کلی منابع و مصارف بودجه عمومی سال آینده به رقم ۳۶۸ هزار میلیارد تومان میرسد که نسبت به قانون بودجه در سالجاری رشد ۱/ ۶ درصدی را ثبت کرده است.