آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
موازنه قوا علیه ایران
در دوره تاریخی که انقلاب مشروطه در ایران بهوقوع پیوست (1906 م) نظام چند قطبی بر فضای بینالملل حاکم بود. یکی از قدرتهای بزرگ اقتصادی، نظامی و سیاسی آن دوره، انگلستان بود که همواره جزو قدرتهای مرکزی نظام بینالملل محسوب میشد. انگلستان با سیستم سرمایهداری قدرتمند، نظام بانکی و نیروی نظامی پرتوان بهویژه نیروی دریایی کارآمد، قطب قدرتمند نظام بینالملل بهشمار میآمد. کشوری که با اتکا به پیشگامی در عرصه رشد و توسعه صنعت و تکنولوژی توانسته بود مالک سرزمینهای بسیاری در دیگر قارههای جهان از جمله آسیا و آفریقا شود. انگلستان در قرن هفدهم موفق شد هندوستان را تصرف کند که از آن پس بهخاطر اهمیت حیاتی این سرزمین برای انگلستان، بسیاری از مناسبات این کشور با دول اروپایی پیرامون حفظ این کشور و جلوگیری از دستاندازی… -
مقدمات نزدیکی روس و انگلیس در ایران
سالها پیش از نهضت مشروطیت، تحولاتی در عرصه بینالمللی بروز کرده بود که زمینه را برای تجدیدنظر در این استراتژی فراهم میساخت. مهمترین این تحولات، قدرت یافتن آلمان و احساس خطر مشترک روس و انگلیس از این امر بود. در سال 1302ق/ 1885م بریتانیا به این نتیجه رسید که یا باید در برابر روسیه با اتریش و آلمان متحد شود و بر سراسر ایران سلطه یابد یا اینکه شمال ایران را به روسها واگذارد و جنوب آن را با سلطنت ظلالسلطان، فرزند ناصرالدینشاه حوزه نفوذ خود قرار دهد. -
برنامه روسیه و انگلیس برای تقسیم ایران
18 نوامبر سال 1907 ایسفولسکی، وزیر امورخارجه وقت روسیه متن قرارداد انگلستان و روسیه منعقد در 31 اوت همین سال مبنی بر تقسیم ایران میان خود را به پارلمان تازهتاسیس روسیه (دوما) جهت اطلاع تسلیم کرد. این قرارداد بدون توجه به استقلال ایران تنظیم شده و در سنپترزبورگ به امضا رسیده بود. -
روزی که کانال سوئز افتتاح شد
علیرضا مجیدی18 نوامبر سال 1896 کانال سوئز که دریای مدیترانه را به دریای سرخ وصل میکند افتتاح شد. این کانال در غرب صحرای سینا و شمال شرق کشور مصر واقع شده است. آبراه سوئز بهعنوان میانبری برای کشتیها و قایقهایی که از بندرهای قاره اروپا و آمریکا به سمت بندرهای جنوب شرق آسیا، شرق آفریقا و قاره اقیانوسیه میروند، ساخته شده است تا مجبور به دور زدن قاره آفریقا یا انتقال زمینی بارها نباشند. کانال سوئز سریعترین مسیر کشتیرانی بین اروپا و آسیاست. چیزی حدود ۷ درصد کل تجارت دریایی دنیا از این کانال انجام میشود. این کانال یکی از منابع اصلی درآمد ارزی مصر است. درازای کانال سوئز از پورت سعید در ساحل دریای مدیترانه، تا شهر سوئز در کرانه دریای سرخ ۱۶۳ کیلومتر است. -
تفاوت بردگی با غلامی
سمیرا دردشتیحضور غلامان، خواجگان و کنیزان در دربار شاهان ایرانی امری دیرپا بهشمار میرود. این افراد عمدتا در نتیجه کشورگشاییها، سرکوب شورشها، هدیه یا خرید و فروش به خدمت دربار درآمده و برخی از آنها این امکان را مییافتند که به بالاترین مقامات حکومتی دست پیدا کنند و ماموریتهای مهم نظامی و سیاسی به آنان واگذار میشد. حتی در مواردی این غلامان ردای خدمت درآوردند و تاج سروری بر سر نهادند. بهطور مثال ترکانی که از طریق فتوحات اسلامی بهعنوان غلام در خدمت حاکمان مسلمان درآمدند، به تدریج با اسلام آوردن دست به افزایش قدرت زدند. -
اصلاحات ارضی
نرگس باقریاصلاحات ارضی یکی از مهمترین فرآیندهایی است که تحت عنوان اصلاح در تاریخ معاصر ایران صورت پذیرفت. این برنامه از سال 1341 وجه عملیاتی پیدا کرد و طی آن نظامی دیرپا در تاریخ ایران که تحت عنوان «ارباب-رعیتی» شناخته میشد، رفتهرفته از میان رفت.