گروه بنگاه‌ها - آزاده حسینی: با تلاش‌های تولید‌کنندگان ورق به خصوص تولید‌کنندگان ورق‌هایی با اندازه زیر ۳ میلیمتر و بالای ۳ میلیمتر این سایز، سرانجام تعرفه بر واردات ورق وضع شد اما این راهکار نیز همچنان نقاط ضعفی دارد؛ از جمله اینکه وضع تعرفه بر واردات ورق به‌صورت پلکانی به تناسب چرخه ارزش افزوده تولید فولاد نیست و تعرفه بر واردات مواد اولیه بالاتر از تعرفه محصول بوده و از سویی با وجود آنکه واردات ورق مشمول وضع تعرفه شده اما همچنان ارز مبادلاتی به آن تعلق می‌گیرد. همچنین به دلیل رخنه‌هایی که کد‌های تعرفه‌ای دارند برخی سودجویان اقدام به واردات ورق‌هایی که تولید داخل دارند با قیمت‌های نازل می‌کنند. ماجرا از این قرار است که ورق‌های آلیاژی بابت مصارف خاص و محدود به درخواست تولید‌کنندگان و وارد‌کنندگان مشمول تعرفه بر واردات نشده و چون این محصول تولید داخل ندارد این امر باعث شده تا تمایل برای واردات این محصول افزایش یابد به طوری که آمار واردات این نوع ورق به دلیل تعریف ضعیفی که در کتاب تعرفه برای ورق آلیاژی در نظر گرفته شده، افزایش یافته است. در کتاب تعرفه فولاد‌هایی را که با تعریف زنگ‌نزن تطبیق نکند و دارای یک یا چند عنصر به نسبت‌های وزنی عناصر آلیاژی باشند جزو فولاد‌های آلیاژی به‌شمار آورده‌اند در حالی که یکی از این عناصر تاثیر چندانی در تغییر ترکیب فولاد آلیاژی ندارد.

از این رو سودجویان با سفارش و افزودن عنصری به نام bore در ترکیب فولاد که عملا مصرف خاصی برای آن وجود نداشته و تولید‌کننده اضافه قیمتی بابت آن ندارد، آن را با نام فولاد آلیاژی ثبت سفارش کرده و تنها با پرداخت سود بازرگانی ۴ درصدی و دریافت ارز مبادلاتی اقدام به واردات ورق گرم،سرد و گالوانیزه که تولید داخل دارد می‌کنند.

با نگاهی به میزان واردات ورق آلیاژی سرد و گرم و روند افزایشی واردات آن طی چند ماه اخیر به‌رغم رکود بازار صحت این ادعا ثابت می‌شود.

طی ۱۱ ماه سال ۱۳۹۳ به میزان ۱۲۷ میلیون و ۷۱۹ هزار کیلو‌گرم ورق گرم آلیاژی با ابعاد ۶۰۰ میلیمتر و بیشتر به‌صورت طومار به کشور وارد شده؛ این در حالی است که در مدت مشابه سال ۱۳۹۲ به میزان

۳ میلیون و ۷۹۵ هزار کیلو از این نوع ورق وارد شده و در سال ۱۳۹۱ این رقم معادل ۳۹ هزار کیلو‌گرم بوده است. سیر صعودی واردات ورق گرم آلیاژی با توجه به رکود بازار و کاهش میزان مصرف و تولید خود نشانگر سوء‌استفاده از این ردیف تعرفه‌ای است.

درخصوص ورق سرد نیز وضع به همین منوال است. طی ۱۱ ماه نخست سال ۱۳۹۳ معادل ۷۹ هزار کیلو ورق سرد آلیاژی وارد شد؛ این رقم در مدت مشابه سال ۱۳۹۲ معادل ۸۴۳ هزار کیلو‌گرم و در سال ۱۳۹۱ معادل ۳۲۶ هزار کیلو گرم بوده است که پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۳۹۴ با توجه به ضعف موجود در تعرفه آلیاژی این رقم افزایش معناداری پیدا کند. رئیس هیات مدیره شرکت فولاد غرب آسیا با تایید مطالب فوق با اعتراض به روند تعیین تعرفه اظهار کرد: با تلاشی که تولید‌کنندگان از خرداد ماه سال ۱۳۹۳ کردند سرانجام در پایان سال برای واردات ورق تعرفه وضع شد اما این تعرفه باز هم نمی‌تواند به‌عنوان سپر حمایتی فولاد‌سازان باشد چرا که تعیین آن به‌صورت پلکانی نیست.

رسول عرفانیان تصریح کرد: از سویی با وجود تعیین تعرفه بر واردات ورق همچنان این محصول از ارز مبادلاتی برخوردار است و برخی با استفاده از رخنه‌هایی که در تعاریف تعرفه وجود دارد اقدام به واردات ورق می‌کنند. وی ادامه داد: متاسفانه وجود کلمه سایر در تعریف تعرفه باعث سوءاستفاده واردکنندگان شده که همچنان بدون پرداخت تعرفه یا با پرداخت تعرفه پایین‌تر اقدام به واردات کرده و از ارز مبادلاتی نیز بهره می‌برند. این تولید‌کننده ورق سرد اظهار کرد: دامپینگ ورق در سال گذشته صدمات جبران‌ناپذیری به تولید‌کنندگان ورق وارد آورده و تنها درخواستی که از دولت داریم حذف کامل ارز مبادلاتی از واردات فولاد با توجه به کمبود شدید ارزی کشور و رکود حاکم بر بازار مصرف است، ضمن اینکه باید وضع تعرفه‌ها به‌صورت پلکانی بر اساس چرخه ارزش افزوده فولاد و همچنین از کلاف گرم تا محصول نهایی روند صعودی داشته باشد و سایر ورق‌هایی که در داخل تولید نمی‌شوند با کارشناسی دقیق مشخص شده و بابت پرداخت تعرفه حمایت شوند.

وی افزود: در حال حاضر تعرفه واردات ورق گرم ۱۵ درصد است و بخشی از ورق سرد ۱۵ درصد و بخشی نیز ۱۰ درصد است، در حالی که ورق گرم به‌عنوان مواد اولیه تولید‌کنندگان ورق سرد به‌شمار می‌رود از این رو تعرفه مساوی و کمتر ورق سرد و همچنین ارائه ارز مبادلاتی به وارد‌کننده باعث شده تا بازار واردات این محصول همچنان جذاب باشد. عرفانیان با اشاره به روند افزایشی واردات ورق طی سال گذشته گفت: به‌رغم رکود بازار، نبود تعرفه و ارائه ارز مبادلاتی باعث شد تا در ۱۱ ماه نخست سال ۱۳۹۳ معادل یک میلیون و ۴۲۸ هزار تن ورق کلاف گرم و ۱۷۳ هزار تن ورق شیت گرم وارد شود؛ این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل معادل ۸۲۲ هزار تن ورق کلاف گرم و ۱۲۰ هزار تن ورق شیت گرم وارد کشور شده است.

وی ادامه داد: همچنین در ۱۱ ماه نخست سال گذشته معادل ۳۸۷ هزار تن ورق کلاف سرد و ۵۴ هزار تن ورق شیت سرد به کشور وارد شده، این در حالی است که در مدت مشابه سال ۱۳۹۲ به رغم اینکه بازار وضعیت بهتری نسبت به سال ۹۳ داشت معادل ۸۶ هزار تن کلاف سرد و ۲۷ هزار تن ورق شیت سرد به کشور وارد شده است.