بازار فولاد، بیم‌ها و امیدها

محمدحسین بابالو

بازار فولاد جهانی با محوریت چین از سه هفته گذشته با کاهش و از ابتدای هفته گذشته با افزایش روبه‌رو شد. برآیند این نوسانات کاهش قیمت این کالای استراتژیک خواهد بود.

از این رو بازار جهانی فولاد در روزهای گذشته با نوسانات متناوبی مواجه شد. این بازار در سه هفته گذشته بالاخص در دو هفته آغازین آن با کاهش چشمگیر بالاخص در بازار چین مواجه شد. البته در هفته پایانی این مدت زمانی نیز با افزایش قیمت مواجه شد. روند عمومی و برآیند آن مسیری نزولی را نشان می‌دهد.

برای ماه سپتامبر که هم‌اکنون در آغاز آن قرار داریم، کارخانه‌های بزرگ فولادساز چین قیمت‌های خود را کاهش داده‌اند. برخی از گمانه‌زنی‌ها از کاهش قیمت‌ها تا نزدیک به ۱۹درصد نیز حکایت کرده‌اند. علت اصلی این امر کاهش قیمت‌های مواد اولیه بالاخص سنگ‌آهن، حجم بالای انبارها، عدم وجود تقاضای واقعی در بازار و افزایش ظرفیت تولید اغلب کارخانه‌های این کشور است.

لذا با توجه به موارد ذکرشده بایستی منتظر کاهش قیمت‌ها بود. با توجه به ضعف شدید بازارهای داخلی به احتمال قوی این کاهش قیمت‌ها تاثیر چندانی بر بازار نخواهد داشت و موجودی پایین انبارها را در شرایط فعلی بهبود خواهد بخشید.

چین به عنوان بزرگترین فولادساز جهان در بین دیگر تولیدکنندگان از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و رویدادهای اقتصادی در بازار فولاد این کشور می‌تواند به‌عنوان شاخص و معرفی برای بازارهای بین‌المللی به‌کار رود. در گذشته فولادسازهای بزرگ چین از جمله بائواستیل قیمت‌های فروش خود را به‌صورت ماهانه منتشر می‌کردند ولی هم‌اکنون به‌صورت هفتگی به اعلام قیمت می‌پردازند. ادامه این شرایط به گونه‌ای است که سفته بازی نیز در بین فعالان بازار این کشور رواج یافته و در حال اشاعه است.

هم‌اکنون اخباری که از طریق رسانه‌های مختلف مخابره می‌شود، گاها ضد و نقیض بوده و بهترین حالت استفاده از اخبار منابع معتبر جهانی است. انتشار این اخبار تنها به آشفته شدن ذهن فعالان این بازار و افزایش ضریب خطای تحلیل‌ها و همچنین احتمال واردشدن زیان‌های مالی خواهد انجامید.

در سه هفته گذشته قیمت‌ها و شرایط بازار چین از جمله بازارهای غیررسمی، قیمت‌های پیشنهادی تولیدکنندگان بزرگ، معاملات آتی کالاها و سهام، مواد اولیه و... نوسانات متفاوت و متناوبی را سپری کردند.

در هفته‌های گذشته اقتصاد چین در یک مرحله بحرانی و حساس از بهبود و رونق اقتصادی قرار گرفت و بیم و امیدهای بسیاری در این عرصه مشاهده شد. این امر به شکننده شدن بازار انجامید و تا جایی پیش رفت که بانک مرکزی این کشور وجود نقدینگی فراوان را در سیستم بانکی خود اعلام کرد.

این شرایط به افزایش شدید حجم تولید با توجه به ارزان بودن مواد اولیه و همچنین افزایش موجودی انبارها انجامید. با توجه به عدم بهبود اوضاع اقتصاد جهانی و عدم تغییر جدی در روند ساخت و ساز و سرمایه‌گذاری‌ها و بالاخص نبود تقاضای مؤثر و واقعی در اقصی نقاط جهان این شرایط به افزایش شدید موجودی انبارها در چین انجامید.

این شرایط در کنار برخی اخبار منتشره در خصوص عدم بهبود و ایجاد موجی دیگر از رکود در جهان همچنین کاهش قیمت برخی مواد اولیه از جمله نفت، فلزات پایه و سهام به کاهش شدید قیمت‌های فولاد در بازار داخلی این کشور منتهی شد. با توجه به این شرایط کارخانه‌های بزرگ تولید فولاد چین اقدام به کاهش قیمت‌های فروش خود کردند. هم‌اکنون سفته‌بازی در اقتصاد این کشور رواج یافته است. این روند از تلاطم و عدم ثبات و اطمینان وضعف اقتصاد این کشور حکایت دارد.

فعالان بازار در فکر کاهش موجودی انبارهای خود بوده و این ترس به کاهش بیشتر قیمت‌ها کمک خواهد کرد. تثبیت شرایط فعلی با پول نقد به فروش سریع و ارزان در بازار فولاد و سهام انجامید.

نکته دیگر که در چند روز گذشته قویا خودنمایی کرد‌ه‌است، تصمیم دولت‌های ۲۰ کشور صنعتی برای حمایت بیشتر و تزریق مجدد نقدینگی به اقتصاد کشورهای خود بود. این در حالی است که در این بین غالب کشورهای قوی اعلام کردند که رکود به پایان رسیده ولی کشورهای در حال توسعه همچون چین، هند، روسیه و برزیل خواستار ادامه حمایت دولت‌ها از اقتصادهای خود شدند. این تزریق نقدینگی برای بهبود اوضاع از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و توانست در مدت بسیار کوتاهی قیمت فولاد را در جهان تغییر دهد و قیمت‌ها برگشت.

در بازار فولاد چین هم‌اکنون قیمت‌ها در سطوح پایینی قرار دارد. در هفته‌های گذشته میلگرد با کاهش ۹/۳درصد روبه‌رو شد. ورق نورد گرم در شرق چین نیز با ۹/۱درصد روبه‌رو شد. هم‌اکنون پیشنهاد ورق گالوانیزه تحویل cfr خلیج‌فارس در سطوح پایینی قرار دارد. شانگانگ، بزرگترین فولادساز بخش خصوصی چین و بزرگترین تولیدکننده میلگرد این کشور قیمت محصولات خود را ۹ تا ۱۰درصد کاهش داده است. دو کارخانه دیگر نیز برای اولین بار از مه تاکنون قیمت محصولات تخت نورد گرم و سرد خود را بسته به کیفیت آنها ۱۰۰ تا ۱۵۰ یوآن کاهش دادند. قیمت ورق نورد گرم صادراتی چین ۲۰ دلار کاهش یافته ولی هنوز ضعیف است. تیرآهن صادراتی چین نیز با ۴۰ دلار کاهش مواجه شد. قیمت میلگرد و کلاف مفتول صادراتی چین نیز با کاهش مواجه شده است. میلگرد ۵۳۰ تا ۵۵۰ دلار و کلاف ۵۲۰ تا ۵۵۰ دلار در هر تن ذکر شده است.

پس از انتشار خبرهای خوب از جلسه گروه بیست در خصوص ادامه حمایت از اقتصادها با تغییر قیمت‌ها مواجه شدیم که به افزایش قیمت انجامید. میلگرد با ۵/۲درصد افزایش در بازار نقدی مواجه شد ولی فولادهای ساختمانی چین هم‌اکنون ۵۱۰ تا ۵۴۰ دلار در هر تن رسید که باز هم نشان‌دهنده یک کاهش و ضعف بازارها است. به تبع این شرایط دیگر بازارهای بین‌المللی نیز تحت تاثیر قرار گرفت که از آن جمله می‌توان از کاهش قیمت میلگرد در بازار اروپا نام برد.

تحلیل شرایط آینده در این بازار بسیار مهم و بسیار دشوار است. از یک سو قیمت سنگ‌آهن بسیار کاهش یافته و موجودی انبارهای این کالا نیز بسیار تحلیل رفته همچنین کارخانه‌ها تولید خود را آغاز کرده‌اند و موجودی فولاد نیز بالا رفته است. شرایط تقاضا نیز نوید مصرف این حجم فولاد را نمی‌دهد. قیمت سهام نیز کاهش یافته و بهبود جدید در بازار فولاد بیشتر به دلیل امید به بهبود اقتصادی جهت کمک دولت‌ها به اقتصادهایشان است که این امر می‌تواند به افزایش تقاضا منتهی شود؛ امری که بیشتر به طرز فکر فعالان بازار باز می‌شود نه داده‌های بنیادین این بازار. هم‌اکنون شرایط به گونه‌ای است که به نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت و شاید میان مدت روند کلی بازار نزولی باشد نه صعودی.

این امر در خصوص بازارهای داخلی نیز با یک فاصله زمانی رخ نمایی خواهد کرد. اولین تبعات این مطلب کاهش قیمت‌های پیشنهادی کالاهای وارداتی است. با توجه به شرایط فعلی که قیمت‌های داخلی و بالاخص تفاوت آنها با قیمت‌های جهانی، جذابیت واردات تقریبا از بین رفته است و موجودی انبارها نیز بالاخص برای انواع صنعتی فولاد پایین است، می‌تواند به افزایش موجودی انبارها کمک کند ولی احتمال کاهش بیشتر قیمت‌ها اندکی بعید به نظر می‌رسد. هم‌اکنون در بازار داخلی برخی از قیمت‌ها حالت غیرمنطقی دارد. قوت و ضعف قیمت در برخی از انواع فولاد در بازار داخلی در آینده مرتفع و این مطلب با روند تغییر قیمت‌های جهانی تسهیل خواهد شد.

نکته‌ای که بیشتر خودنمایی خواهد کرد، روند تزریق بودجه‌های عمرانی است که طبق روال گذشته از مهرماه تزریق خواهد شد. این مطلب می‌تواند به بهبود بازار بالاخص بازار فولادهای ساختمانی کمک شایان توجهی کند.

با توجه به کاهش بودجه‌های عمرانی امسال که چیزی نزدیک به ۸۵۰۰میلیارد تومان است، این مطلب نسبت به سال گذشته از اهمیت کمتری برخوردار خواهد بود. نکته پایانی نهایتا آغاز به کار دولت دهم می‌باشد که امید است به یاری بازارها شتافته و این دولت با ابزارهایی که هم‌اکنون در دست دارد با کمک به واحدهای تولیدی و حمایت‌های سیاسی و مالی بازارهای راکد کنونی را به سرعت تقویت کرده و قدرت بخشد. این مطلب به کاهش نرخ بیکاری نیز خواهد انجامید. در شرایط فعلی نیاز به کمک‌های دولت در بازار شدیدا حس می‌شود.