رکود در بخش ساختوساز چین،به افت چشمگیر قیمت داخلی محصولات فولادی انجامید
رکوردشکنی صادرات فولاد
این شکاف بیسابقه نشاندهنده چرخش اقتصاد چین به سمت صنایع نوین است؛ چرخشی که هم فرصت بزرگی برای تولیدکنندگان آلومینیوم غربی ایجاد کرده است و هم تهدیدی جدی برای صنایع فولاد کشورهای در حال توسعه به همراه دارد. صادرات محصولات فولادی چین در سال جاری به شدت افزایش یافته است. کاهش شدید تقاضای داخلی بهویژه از سمت بخش ساختوساز عامل اصلی افزایش شدید صادرات این کشور است. در همین حال صادرات آلومینیوم چین بهدلیل افزایش فعالیت در بخشهای تولیدی و انرژی و تقاضای داخلی بالا به شدت کاهش پیدا کرده است.
چین بیش از نیمی از فولاد و آلومینیوم جهان را تولید میکند. اما پکن برای مهار ظرفیت مازاد تولید، سقفهای غیررسمی تولید تعیین کرده است که به نظر میرسد هر دو بخش به زودی به این سقفها برخورد کنند. تولید فولاد به صورت غیررسمی به سقف حداکثر یکمیلیارد و پنجمیلیون تن که معادل تولید سال گذشته است، محدود شده است. با توجه به اینکه تولید فولاد چین در ۱۰ ماه اول امسال ۸۱۷میلیون و ۸۷۰ هزار تن بوده، به احتمال زیاد تولید سال ۲۰۲۵ برای نخستینبار از سال۲۰۱۹ زیر یکمیلیارد تن خواهد بود.
ضعف و رکود مداوم در بخش ساختوساز، عامل اصلی کاهش تقاضای فولاد عنوان شده و کارخانههای فولادسازی برای جبران این موضوع، به افزایش صادرات روی آوردهاند. بر اساس دادههای گمرکی که در روز هشتم ماه دسامبر منتشر شد، صادرات محصولات فولادی چین در ۱۱ماه اول سال نسبت به مدت مشابه سال۲۰۲۴، با ۶.۷درصد افزایش به ۱۰۷میلیون و ۷۲هزار تن رسید. با فرض اینکه صادرات دسامبر نیز در سطح میانگین سال باشد، مجموع صادرات فولاد چین در سال۲۰۲۵ به حدود ۱۱۷میلیون تن خواهد رسید که رکورد جدیدی محسوب میشود و از رکورد قبلی یعنی ۱۱۲میلیون و ۳۹ هزار تن در سال ۲۰۱۵ پیشی خواهد گرفت.
در حال حاضر صادرات برای کارخانههای فولاد منطقی است؛ زیرا قیمتهای داخلی نزدیک به پایینترین سطح پنج سال اخیر قرار دارند؛ بهطوریکه قیمت هر تن میلگرد بورس شانگهای روز دوشنبه روی ۳هزار و ۱۲۸یوآن، معادل ۴۴۲.۴۳دلار بسته شد. قیمت میلگرد از اوایل ماه ژوئن که به پایینترین سطح پنجساله خود یعنی ۳هزار و ۱۲یوآن رسید، تقریبا بدون تغییر مانده است. قیمت فولاد چینی در مقایسه با قیمت فولاد در دیگر نقاط جهان بسیار پایین است. بهعنوان مثال در هفته گذشته، هر تن میلگرد ترکیه با قیمت ۵۶۰.۵دلار در بورس فلزات لندن معامله شد.
با وجود اینکه چندین کشور برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی خود تعرفههایی بر واردات فولاد وضع کردهاند، چین موفق شده صادرات فولاد خود را تا سطح خوبی افزایش دهد. همچنین بخش زیادی از فولاد چین به سایر کشورهای آسیایی بهویژه کشورهایی که تولید داخلی فولاد محدودی دارند، صادر میشود و خرید محصولات فولادی ارزانتر چینی برای آنها توجیه اقتصادی دارد.
افت شدید صادرات آلومینیوم
در مقابل رشد صادرات فولاد، صادرات آلومینیوم تصفیهشده و محصولات آلومینیومی چین کاهش چشمگیری داشته است. بر اساس آمار گمرکی، در ۱۱ماه نخست سال۲۰۲۵، صادرات آلومینیوم چین با افت ۹.۲درصدی به ۵میلیون و ۵۹هزار تن رسیده است.انتظار میرود تولید آلومینیوم چین در سال میلادی جاری بسیار نزدیک به سقف غیررسمی ۴۵میلیون تن در سال باشد. افزایش چشمگیر تقاضا از سوی بخشهای تولیدی وصنایع مرتبط با انرژی داخل کشور باعث شده مقدار کمتری آلومینیوم برای صادرات باقی بماند.کمبود آلومینیوم چینی در بازارهای جهانی، قیمت معیار در بورس فلزات لندن را در روز جمعه ۵دسامبر به ۲هزار و ۹۲۰دلار به ازای هر تن رساند که بالاترین سطح از ماه مه سال ۲۰۲۲ است. این قرارداد از کف قیمتی ۲هزار و ۳۰۰دلاری خود در اوایل آوریل ۲۰۲۵، بیش از ۲۷درصد رشد کرده است.
افزایش قیمتها تا حدی به کارخانههای ذوب آلومینیوم در کشورهای غربی بهویژه در اروپا و استرالیا که سالهاست با هزینههای بالای انرژی و رقابت سخت در فروش تولیدات خود دستوپنجه نرم میکنند، نفس تازهای داده است. اگر پکن سقف تولید سالانه آلومینیوم را همچنان روی ۴۵میلیون تن نگه دارد، احتمالا در سال۲۰۲۶ عرضه جهانی بیش از پیش تحت فشار خواهد بود. در مجموع، وضعیت متفاوت این دو فلز پایه در چین نشاندهنده تغییر ساختاری در اقتصاد این کشور است.
بخش ساختوساز که سالها موتور اصلی مصرف فولاد بود، همچنان در رکودی عمیق به سر میبرد و محصولات تولیدی کارخانههای فولاد را به سمت بازارهای خارجی سوق داده است. در مقابل، بخشهای نوظهور مانند خودروهای برقی، صنایع مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر و صنایع پیشرفته، تقاضای کمسابقهای برای آلومینیوم به وجود آوردهاند و همین امر باعث شده حتی با وجود سقف تولید، تقریبا تمام آلومینیوم تولیدی در داخل کشور جذب شود. این دوگانگی میتواند در سالهای آینده تشدید شود. اگر سیاستهای حمایتی از صنایع جدید ادامه یابد و بخش املاک به همین شکل ضعیف بماند، شاهد تداوم صادرات انبوه فولاد و در عین حال محدودیت روزافزون عرضه آلومینیوم چین در بازار جهانی خواهیم بود. اتفاقی که احتمالا به نفع تولیدکنندگان آلومینیوم غربی و به زیان صنایع فولادی کشورهای در حال توسعه تمام خواهد شد.
