پاول دوروف سکوتش را شکست
بازداشت مدیرعامل تلگرام اشتباه بود؟
پافشاری بر اصول با امکان گزارش چت‌های خصوصی؟
پاول دوروف که روز گذشته در نخستین اظهارنظر عمومی خود از زمان بازداشتش در ماه گذشته، در کانال تلگرامی خودش نوشت که هرگونه دیدگاهی را درباره اینکه این برنامه پیام‌رسان، بهشتی برای دولت‌ستیزان است، رد می‌کند. او در این پست تاکید کرده است که به مدت چهار روز تحت بازجویی قرار داشته و به او اعلام شده است که شخصا ممکن است مسوول استفاده غیرقانونی دیگران از تلگرام باشد، چون مقامات فرانسوی پاسخی از تلگرام دریافت نکردند. این مولتی میلیاردر روسی‌الاصل همچنین گفته است که تحقیقات در مورد این برنامه تعجب‌آور بود، چون مقامات فرانسوی به هات‌لاین یا خط ارتباطی برای انتقال سریع پیام دسترسی داشتند که او در راه‌اندازی آن کمک کرده بود و آنها می‌توانستند در هر زمانی که بخواهند با نماینده اتحادیه اروپای تلگرام تماس بگیرند. او در ادامه نوشت: «اگر کشوری از یک سرویس اینترنتی ناراضی است، رویه برقرار شده آن است که اقدام قانونی مناسبی علیه خود این سرویس آغاز کند. استفاده از قوانین مربوط به دوران قبل از گوشی‌های هوشمند برای متهم کردن یک مدیرعامل به جرایم ارتکابی توسط اشخاص ثالث در پلتفرمی که او مدیریت می‌کند، رویکردی نادرست است.» او با تاکید بر اینکه تلگرام کامل نبود، هر نوع سوءاستفاده مرتبط با این اپلیکیشن را رد کرد و نوشت: «اما ادعای برخی رسانه‌ها مبنی بر اینکه تلگرام بهشتی برای هرج و مرج و دولت‌ستیزی است، کاملا نادرست است. ما هر روز میلیون‌ها پست و کانال مضر را حذف می‌کنیم.»
مدیرعامل تلگرام که در حال حاضر یک تبعه فرانسوی است، در اواخر ماه گذشته میلادی در فرانسه و در بحبوحه تحقیقات درباره جرایم مربوط به تصاویر سوءاستفاده جنسی از کودکان، قاچاق مواد مخدر و تراکنش‌های جعلی مرتبط با این اپلیکیشن در فرودگاهی در حومه پاریس بازداشت شد. هر چند قوه‌قضائیه فرانسه به او اتهام اجازه فعالیت مجرمانه در اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام را وارد کرده است، اما پیش از رسیدگی به پرونده‌اش توانست با وثیقه ۵ میلیون یورویی از بازداشت در زندان امتناع کند. دوروف به شرطی آزاد شد که دو بار در هفته به پاسگاه پلیس مراجعه کند و در فرانسه بماند و از مرزهای این کشور خارج نشود. اتهامات فرانسه علیه دوروف شامل همدستی در انتشار تصاویر جنسی کودکان و چندین تخلف مرتبط دیگر در برنامه تلگرام هستند. دستگیری غیرمنتظره او مسوولیت کیفری اپلیکیشن محبوب تلگرام با حدود یک میلیارد کاربر را در کانون توجه قرار داده است و بحث‌هایی را در مورد آزادی بیان و سانسور دولتی را در کشورهای مختلف جهان به راه انداخته است.
پاول دوروف در متنی که در کانال تلگرامی خود منتشر کرده است، درباره اصول عملکرد این پیام‌رسان نوشته: «ایجاد تعادل مناسب بین حریم خصوصی و امنیت آسان نیست. باید قوانین حریم خصوصی را با الزامات اجرای قانون و قوانین محلی را با قوانین اتحادیه اروپا مطابقت بدهید. باید محدودیت‌های تکنولوژیک را در نظر بگیرید. به عنوان یک پلتفرم می‌خواهید فرآیندهای شما در سطح جهانی سازگار باشد، در حالی که همزمان اطمینان حاصل کنید که در کشورهایی با حاکمیت قانونی ضعیف مورد سوءاستفاده قرار نمی‌گیرند. ما متعهد به تعامل با رگولاتورها برای یافتن تعادل مناسب هستیم. بله، ما بر اصول خود ایستادیم، چون تجربه ما بر اساس ماموریت ما برای محافظت از کاربران خود در رژیم‌های استبدادی شکل گرفته. اما ما همیشه پذیرای گفت‌وگو بودیم و هستیم. گاهی اوقات ما نمی‌توانیم با رگولاتور یک کشور در مورد تعادل مناسب بین حریم خصوصی و امنیت به توافق برسیم. در این موارد ما آماده ترک آن کشور هستیم. ما بارها این کار را انجام دادیم. وقتی روسیه از ما خواست که «کلیدهای رمزگذاری» را برای فعال کردن نظارت ارائه کنیم، ما نپذیرفتیم و تلگرام در روسیه ممنوع شد. زمانی که ایران خواستار مسدود کردن بعضی کانال‌ها شد، ما نپذیرفتیم و فعالیت تلگرام در ایران ممنوع شد. ما آماده ترک بازارهایی هستیم که با اصول ما سازگار نیستند، چون این کار را برای پول انجام نمی‌دهیم.»
این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد به تازگی تلگرام با به‌روزرسانی بی‌سر‌وصدای صفحه سوالات متداول خود (FAQ)، بخش مربوط به محافظت از چت‌های خصوصی از درخواست‌های تعدیل محتوا را حذف کرده است و حالا امکان گزارش کردن چت‌های خصوصی به تعدیل‌کنندگان محتوا وجود دارد. به جای بخش مربوط به محافظت از چت‌های خصوصی و گروهی، نوشته شده است که تمام اپ‌های تلگرام کلید «گزارش‌کردن» (Report) دارند که به کاربران اجازه می‌دهد محتوای غیرقانونی را به تعدیل‌کنندگان محتوا گزارش کنند.
روسیه در برابر فرانسه
در حالی که تحقیقات و بازجویی‌ها درباره پرونده مدیرعامل تلگرام ادامه دارد، مقامات روسی اظهارات متناقضی را مطرح می‌کنند؛ تا جایی که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، به تازگی گفته است پاول دوروف در رویکرد خود برای مدیریت این پلتفرم شبکه اجتماعی بیش از حد آزاد بود و این نقطه ضعف او بود. در مقابل اما وکیل دوروف گفت: «این ادعا که او باید مسوول هر خلافی باشد که در این اپلیکیشن با حدود یک میلیارد کاربر رخ می‌دهد، پوچ است. تلگرام در روسیه، اوکراین و دیگر کشورهای شوروی سابق محبوبیت بسیاری دارد.»
لاوروف در یک سخنرانی برای دانشجویان دانشگاه نخبه MGIMO مسکو که توسط وزارت خارجه اداره می‌شود، موضع کرملین درباره این پرونده را تکرار و تاکید کرد تحقیقات درباره دوروف، بخشی از یک ترفند سیاسی بزرگ‌تر غرب برای اعمال قدرت بر روسیه است. وزیر خارجه روسیه گفت: «پاول دوروف خیلی آزاد بود. او به توصیه‌های غرب برای تعدیل ذهنیت خود گوش نکرد.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شوند که روسیه به‌رغم سال‌ها فشار بر دوروف و سرمایه‌گذاری‌های او در حوزه تکنولوژی، سعی کرد در این جریان از مدیرعامل تلگرام حمایت کند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در هفته گذشته گفت: «هیچ مذاکره‌ای بین کرملین و دوروف که گذرنامه فرانسه و امارات عربی متحده نیز دارد، انجام نشده است. نکته اصلی این است که آنچه در فرانسه اتفاق می‌افتد، به آزار سیاسی تبدیل نشود.»
در مقابل رئیس‌جمهور فرانسه هرگونه ارتباط با سیاست را رد کرده است. امانوئل مکرون هرگونه انگیزه سیاسی در بازداشت این کارآفرین حوزه تکنولوژی را رد کرده است. بر اساس گزارش رویترز، سرگئی لاوروف قبلا هشدار داده بود که دستگیری دوروف که نخستین مورد از دستگیری مدیرعامل یک شرکت تکنولوژی است، روابط میان مسکو و پاریس را به سطح پایین جدیدی تنزل داده است. در همین حال ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه هم اخیر در اظهارنظری گفته است که اگر قرار باشد پاول دوروف به خاطر چنین اتهاماتی محاکمه شود، باید مدیران پلتفرم‌های دیگر هم محاکمه شوند.
