همکاری محدود پکن واشنگتن

«دیوید پیرسون» و «اولیویا وانگ» در گزارش ۲فوریه در نیویورک‌تایمز نوشتند، این تحولات به تنش‌زدایی موقتی توسط بایدن و شی در نشستی در نزدیکی سانفرانسیسکو در ماه نوامبر (و هم به پتانسیل و هم محدودیت‌های این گرم شدن روابط) اشاره می‌کند. حتی زمانی که دو ابرقدرت جهان برای مدیریت اصطکاک‌ها تلاش می‌کنند، دیپلماسی شکاف در قلب تنش‌ها را نیز آشکار کرده است؛ چگونگی تعریف رابطه.

دولت بایدن معتقد است که این کشورها رقبای استراتژیک هستند و این دیدارها برای اطمینان از اینکه رقابت به درگیری معطوف نشود، بسیار مهم است. با این حال، مقامات چینی این چارچوب را رد می‌کنند و رقابت را «کُد»ی برای مهار می‌دانند. در این دیدارها، آنها عبارت جدید «چشم‌انداز سانفرانسیسکو» را مطرح کردند و مدعی شدند که شی و بایدن در نشست سران برای تثبیت روابط و کنار گذاشتن رقابت توافق کردند. اختلاف در حرف، شکنندگی تنظیم مجدد فعلی (reset) را برجسته می‌کند؛ به‌ویژه در سال انتخاباتی که بایدن برای سختگیری در برابر چین تحت فشار قرار دارد.

در عین حال، نگرانی‌های زیادی نسبت به هشدارهای اداره تحقیقات فدرال مبنی بر افزایش برنامه‌های هکرهای چینی برای نفوذ به زیرساخت‌های ایالات متحده در صورت وقوع جنگ وجود دارد.برای بایدن، مذاکرات درباره فنتانیل در پکن یکی از معدود نتایج نشست سانفرانسیسکو است که او می‌تواند به‌عنوان یک پیروزی به آن اشاره کند. چین منبع اصلی مواد شیمیایی مورد استفاده برای ساخت فنتانیل است، یک ماده افیونی مصنوعی که سالانه ۱۰۰هزار آمریکایی را می‌کشد. مقامات ایالات متحده مدت‌هاست که می‌خواهند چین برای محدود کردن صادرات این مواد شیمیایی که به‌عنوان «پیش‌ساز» شناخته می‌شوند، اقدامات بیشتری انجام دهد؛ اما با بدتر شدن روابط در سال‌های اخیر، پکن همکاری خود را متوقف کرد.

برای اینکه چین مذاکرات منظم درباره فنتانیل را از سر بگیرد، واشنگتن در ماه نوامبر با درخواست پکن مبنی بر لغو تحریم‌های آمریکا علیه یک موسسه پزشکی قانونی که توسط وزارت امنیت عمومی چین اداره می‌شود، موافقت کرد. این موسسه در سال۲۰۲۰ در لیست سیاه تجاری قرار گرفت و متهم به همدستی در سوءاستفاده از اقلیت‌های قومی در چین مانند اویغورها شد. دولت بایدن گفت که لغو تحریم‌ها موجه است؛ زیرا چین برخی از شرکت‌های صادرکننده پیش‌سازهای فنتانیل را تعطیل کرده و حساب‌های بانکی آنها را بسته است. پکن به سمت کاهش تنش‌ها در سایر زمینه‌ها نیز حرکت کرده است. در ماه دسامبر، مذاکرات بین نظامیان دو کشور را از سر گرفت؛ مذاکراتی که واشنگتن به امید کاهش خطر درگیری تصادفی در مناطق مورد مناقشه مانند دریای چین شرقی و دریای چین جنوبی بر آن فشار آورده است. همچنین انتظار می‌رود هر دو کشور به زودی درباره کاهش خطرات فناوری هوش مصنوعی مذاکره کنند.

تحلیلگران می‌گویند که برای چین، چنین دیپلماسی‌ای تا حدی با هدف اطمینان دادن به جهان است که این کشور یک بازیگر جهانی مسوول است و به سهم خود برای پایداری روابط عمل می‌کند. «وو شینبو»، رئیس موسسه مطالعات بین‌المللی در دانشگاه فودان در شانگهای گفت: «اگر چین و ایالات متحده همکاری‌های خود را در امور بین‌الملل افزایش دهند، ممکن است واشنگتن متوجه شود که نفوذ بین‌المللی چین می‌تواند سازنده و مفید برای منافع ایالات متحده باشد.»

تحلیلگران می‌گویند، اما درباره دیگر مسائل ژئوپلیتیک پیچیده‌تر، مانند گسترش بحران در خاورمیانه و تنش‌ها در شبه‌جزیره کره، این نزدیکی ممکن است تاثیر محدودی داشته باشد. چین بر ایران و کره‌شمالی نفوذ دارد. هفته گذشته جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده از وانگ‌یی، وزیر امور خارجه چین خواست تا ایران را تحت فشار قرار دهد تا نیروهای یمنی را که به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ حمله می‌کنند، مهار کند و کره شمالی را متقاعد کند که تهدیدات جنگی خود را متوقف کند؛ اما تحلیلگران می‌گویند که پکن می‌تواند بدون آسیب رساندن به منافع خود کارهای زیادی انجام دهد.