عاشقانه‌های دلار و آرژانتین
نظرسنجی‌‌‌ها نشان می‌دهند که ۶۰درصد مردم آرژانتین با این ایده مخالفند؛ زیرا قدرت زیادی به بانک‌مرکزی آمریکا یعنی فدرال‌رزرو خواهد داد. اما چه مردم آرژانتین این را دوست داشته باشند و چه نه، دلار در حال حاضر نقش بزرگی در اقتصاد این کشور بازی می‌کند. آرژانتین به‌طور سنتی بازار کوچکی را با پول خود به وجود آورده است و البته ترجیح می‌دهد پزوی کم‌ارزش خود را هرچه زودتر به دلار تبدیل کند. همچنین مردم این کشور به موسسات مالی اعتمادی ندارند؛ بنابراین دلار خود را در خانه و زیر تشک‌‌‌هایشان نگه می‌‌‌دارند.
داستان‌‌‌های بسیاری در این کشور سینه به سینه نقل می‌شود مبنی بر اینکه مردم دلارهایشان را در باغ‌‌‌ها دفن یا در دیوارها پنهان می‌‌‌کردند. این موضوعات نشانه مشکلات عمیق اقتصادی ساختاری کشور است و مانند تمام بیماری‌‌‌های مزمن، یک‌شبه به وجود نیامده است. به‌منظور فهمیدن ریشه وسواس مردم آرژانتین نسبت به دلار آمریکا، باید به روزهای تاریک دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ برگردید؛ زمانی که دوره‌‌‌های تورم شدید، اقتصاد کشور را نابود می‌‌‌کرد. تخمین زده می‌شود که تنها در دهه ۱۹۸۰، طبقه متوسط آرژانتین شاهد کاهش ۳۰درصدی قدرت خرید خود بود.
در آن زمان، افزایش قیمت کنترل‌‌‌نشده ارزش دستمزدها را کاهش داد و باعث شد پس‌‌‌انداز کردن دیگر معنایی نداشته باشد و کار به جایی رسید که مردم دیگر به پول خود باور نداشتند. پزویی که آنها در جیب داشتند به‌قدری سریع ارزش خود را از دست می‌‌‌داد که هیچ‌‌‌کس مدت زیادی آن را نگه نمی‌‌‌داشت. در چنین شرایطی اساسا دو راه برای ادامه دادن وجود داشت: خرید کالا به صورت عمده یا خرید دلار؛ زیرا هر یک از آنها ارزش خود را بهتر از پول ملی حفظ می‌‌‌کردند. اکنون آرژانتین بار دیگر با معضل تورم بالا دست‌‌‌وپنجه نرم می‌کند. تورم سالانه در آرژانتین به ۱۵۰درصد رسیده و این امر سبب افزایش شگفت‌آور تعداد افرادی شده است که در فقر زندگی می‌کنند. جمعیت فقیر آرژانتین از حدود یک‌چهارم در سال ۲۰۱۷ به بیش از ۴۰درصد رسیده است.
ممکن است فکر کنید که هیچ دولتی نمی‌‌‌خواهد این وضعیت برای همیشه ادامه یابد و البته حق با شماست. در همین راستا تلاشهای بسیاری برای بازگرداندن اعتماد آرژانتینی‌ها به پول ملی صورت گرفته است. این اقدامات نیز معمولا با تلاش برای افزایش ارزش آن یا صرفا کاهش عرضه دلار اتفاق افتاده است که در نهایت همه آنها شکست خورده‌اند. یکی از تلاشهای جاه‌‌‌طلبانه، طرح «قابلیت‌تبدیل» (convertibility plan) بود که در سال ۱۹۹۱ آغاز شد. براساس این ارزش هر پزو معادل یک‌دلار تعیین شد. دولت‌‌‌های قبلی با چاپ پول تورم را تقویت کرده بودند؛ اما این بار مقرر شد هر پزو چاپ‌شده توسط یک‌دلار در صندوق بانک‌مرکزی پشتیبانی شود. ایده اصلی این طرح این بود که زمانی که افراد بتوانند پزو را در هر زمان با دلار معاوضه کنند، سرانجام دیگر نیازی به آن نخواهند داشت. برای مدتی این طرح جواب داد اما اثرات جانبی دیگری داشت که در نهایت سبب بحران اقتصادی فاجعه‌‌‌بار در سال‌های ۲۰۰۲-۲۰۰۱ شد.
آرژانتین اساسا با چسباندن ارزش پزو به دلار، سیاست اقتصادی خود را به واشنگتن واگذار کرده و خود را به یک‌رژیم ارزی تبدیل کرده بود که قدرت انعطافی به آن نمی‌‌‌داد. آرژانتین بدون اینکه جزئیات زیادی در مورد آن بیان کند اجازه داده بود که بدهی عمومی‌‌‌اش از کنترل خارج شود. در عین حال، ارتباط با دلار به این معنا بود که از فراز و نشیب‌‌‌های اقتصاد آمریکا رنج می‌‌‌برد. دو دهه بعد از آن بحران، آرژانتین اساسا از طریق دولت‌‌‌های حامی داخلی جناح چپ اداره شده است و راه‌‌‌حل آنها برای مشکل اعتبار پزو این بود که خرید دلار را سخت‌‌‌تر کنند. در حال حاضر بسته به اینکه چه کسی می‌‌‌خواهد به پول آمریکا دسترسی داشته باشد و چرا، نرخ ارز متفاوتی وجود دارد. برای نرخ رسمی، شما به ۲۸۷پزو برای خرید یک‌دلار نیاز دارید؛ اما تنها می‌‌‌توانید ۲۰۰دلار در ماه بخرید و باید مالیات تنبیهی بابت این معامله بپردازید.
بعد از آن ماجرا به‌طور فزاینده‌‌‌ای عجیب می‌شود. برای مثال نرخ دلار coldplay (۳۷۴پزو به ازای یک‌دلار) وجود دارد که مخصوص گروه‌‌‌های فعال در کوهستان راکی است که از کشور دیدن می‌کنند. شاخص Malbec (۳۴۰پزو به دلار) نیز دیگر نرخی است که برای افزایش صادرات نوشیدنی و سایر محصولات کشاورزی طراحی شده است. با این حال، عطش مردم برای دلار ادامه دارد؛ در حالی که همه از رانندگان تاکسی گرفته تا رستوران‌‌‌ها با خوشحالی دلار آمریکا را به‌عنوان هزینه برای کالا و خدمات می‌‌‌پذیرند. اما این کار باعث می‌شود که دلاریزه شدن اقتصاد مطلوب و حتی اجتناب‌‌‌ناپذیر به نظر برسد. سخت است ولی لازم نبود حتما این‌طور باشد. همسایه و رقیب قدرتمند آرژانتین، برزیل، با مشکلات مشابهی مواجه شد و راه دیگری را انتخاب کرد.
برزیل یک‌برگ از کتاب آرژانتین در سال ۱۹۹۳ برداشت و پول رایج این کشور را به دلار میخکوب کرد. اما با نشان‌دادن توانایی همیشگی برزیلی برای بازی با قوانین، آنها به خود فضای حرکت دادند و به پول ملی خود اجازه دادند که در محدوده مشخصی در برابر دلار نوسان کند. دیگر عوامل اقتصادی و فرهنگی نیز به برزیل کمک کرد و در نتیجه هرگز بی‌‌‌اعتمادی مشابهی نسبت به بانک‌ها و همچنین تمایل شدیدی به دلار ایجاد نشد. در برزیل هیچ مغازه‌‌‌دار یا صاحب فروشگاهی دلار را به‌عنوان پول قبول نخواهد کرد. مهم نیست که چقدر التماس می‌‌‌کنید. امروزه هر دو کشور از نرخ ثابت مقابل دلار که در دهه ۱۹۹۰ اتخاذ کردند دور هستند. اما خرید یک‌دلار در برزیل امروزه معادل ۵واحد از پول ملی این کشور است، در حالی که در آرژانتین نرخ‌های بسیاری برای انتخاب وجود دارد.
دلاریزه کردن برای آرژانتین گزینه خوبی است؟ قطعا این اولین کشور آمریکای جنوبی نخواهد بود که آن را انجام می‌دهد. برای مثال اکوادور در سال ۲۰۰۰ به این نقطه رسید و در نتیجه تورم را کاهش داد. همچنین ممکن است دستیابی به این ایده که اخیرا توسط روسای‌جمهور آرژانتین و برزیل مطرح شده است آسان‌‌‌تر باشد؛ انتخاب واحد پول رایج برای دو کشور که احتمالا سور یا گوچو نامیده می‌شود.
