مصائب و شادکامی‌های ۲۰۲۲

در این سال جهان متاثر از تورم تا تغییرات آب‌وهوایی، درگیر تنش‌های چین و آمریکا تا انتخابات متعدد در بیشتر کشورها شد. ۲۰۲۲ چالش‌های سختی را به همراه داشت و این مصائب نه‌تنها جهان را به سمت‌وسویی جدید سوق داد، بلکه بر آن روی دیگر جهان نور افکند. از منظر اکونومیست، بزرگ‌ترین شگفتی سال را مقاومت کشورهای لیبرال در غرب شکل داد. زمانی که ولادیمیر پوتین در ۲۴فوریه به نیروهای روسیه دستور ورود به اوکراین را داد، مطمئن بود که تنها با دولتی کوچک طرف است.  پس از عقب‌نشینی تحقیرآمیز نیروهای ناتو از افغانستان در ۲۰۲۱، پوتین با خود می‌اندیشید غرب مطمئنا پیگیر محکومیت روسیه نخواهد بود؛ اما در عمل با حمایت واقعی کشورهای اروپایی از اوکراین مواجه شد.در فرانسه، هرچند مارین لو پن اصالت راست افراطی خود را استتار کرده بود، با این حال همچنان از امانوئل مکرون، شکست خورد.

جورجیا ملونی نیز در قامت اولین نخست‌وزیر راست افراطی ایتالیا پس از جنگ، با در دست گرفتن دولت تمایلات میانه‌رویی نشان داد. ا نگلستان توفان‌زده نیز، در بحبوحه مشکلات خود مطمئن است که چه حزب کارگر و چه محافظه‌کاران حاکم، خواهان پیروزی در انتخابات به دور از افراط‌های پوپولیستی راست و چپی هستند. در همین زمان شی جین‌پینگ سلطه حزب کمونیست چین را گسترش داده و خود را به‌عنوان رئیس دائمی آن و قدرتمندترین رهبر از زمان مائوتسه تونگ منصوب کرده است. این در حالی بود که تصمیمات و اقدامات قدرت مطلق چینی، برای کنترل بازار مسکن و راهکارهای سختگیرانه او برای جلوگیری از شیوع کووید، به اقتصاد آسیب جدی وارد کرده است.

اکنون پس از لغو محدودیت‌های کرونایی، چین با گسترش مجدد ویروس روبه‌رو شده است. در این زمان است که پیش از هر زمان دیگری مشخص شده دولت چین ماه‌های طلایی را هدر داده است، زمانی که باید صرف واکسینه کردن سالمندان و افزایش ذخیره داروها می‌شد و ظرفیت بیشتری در تخت‌های مراقبت‌های ویژه ایجاد می‌شد. کنترل اجتماعی فراگیر چین، توجه‌ها را بر شکاف‌های میان دولت و مردم چین متمرکز کرد و در این میان سرویس‌های امنیتی چین هدف اعتراضات گسترده در ماه گذشته قرار گرفتند. در آن سوی جهان با وجود شکست بولسونارو در برزیل، دموکراسی در آمریکای لاتین همچنان تحت فشار است. رجب طیب اردوغان درحالی که مشغول جهت‌دهی به ابر تورم ویرانگر ترکیه است، به دنبال نقشه‌هایی است که مخالفان احتمالی انتخابات۲۰۲۳ را تحت پیگرد قانونی قرار دهد.

هجمه اتفاقات متناقض۲۰۲۲ پرده از عمق اختلافات جهان برداشت و موجی از دولت‌های بزرگ بر سر کار برگشتند. در بسیاری از کشورهای جهان، دولت‌ها با ارزش‌های لیبرال درگیر هستند. در سراسر جهان، ایده دولت محدود درحال شکست است. با هنرنمایی شوک انرژی پس از تهاجم روسیه، دولت‌های اروپایی عمده بودجه را صرف تثبیت قیمت‌ها کرده‌اند. این دولت‌ها همچنین تلاش خود را متوجه نوسازی سیاست‌های صنعتی، در راستای گذر از سوخت‌های فسیلی به سوخت‌های جدید کرده‌اند. آمریکا نیز در پاسخ به تنش‌های موجود با چین، به ایجاد موانع تجاری و یارانه برای تقویت اقتصاد و صنایع داخلی روی آورده است. هر چند بسیار محتمل است متحدان آمریکا از این سیاست‌های حمایتی آسیب بینند.

در ۲۰۲۲ ناسیونالیسم اقتصادی دوباره محبوب شده است. گستردگی یارانه‌های دولتی در طول همه‌گیری، انتظارات از دولت را تغییر داده است. با توجه به شکل‌گیری تورم بالایی که دهه‌ها بی‌سابقه بود و تا حدودی می‌توان گفت ناشی از سیاست‌های مالی و پولی نادرست بوده است، دولت بزرگ در بستر سرمایه‌داری کارنامه ضعیفی به جا گذاشته است. اکنون عجیب است که رای‌دهندگان بخواهند به سیاستمداران و مقامات بخش‌هایی از اقتصاد که عملکرد ضعیفی داشته‌اند، با حمایت دوباره پاداش دهند.

هرچند ممکن است شرکت‌های مورد حمایت دولت در زمینه انرژی و فناوری موفق شوند؛ اما هرچه کشورها بیشتر درگیر یارانه‌ها ‌شوند، احتمال رانت‌خواری بیشتر خواهد شد. با توجه به تعریف‌های لیبرال از حکومت محدود، احترام به کرامت فردی و ایمان به پیشرفت انسانی، ۲۰۲۲سالی درهم پیچیده بود. ۲۰۲۲ سالی بود که غرب تحت تاثیر پوپولیسم در داخل و قدرت‌طلبی چین، به چالش کشیده شد و مجبور شد تا تعادلی جدید را پیدا کند.