روستاها برای جذب توریست با شهرها رقابت میکنند
۴۴ دهکده توریستی برتر جهان
انتخاب این ۴۴ روستا علاوه بر برخورداری از منابع طبیعی و فرهنگی، بهدلیل اقدامات مبتکرانه و متحولکننده و تعهد به توسعه گردشگری در راستای توسعه روستایی با هدف توسعه پایدار شکل گرفته است. نکته قابل توجه در میان روستاهای برتر حضور کشورهایی همچون اتیوپی، مراکش، کنیا، عربستان، عمان و لبنان در کنار کشورهای گردشگرپذیری چون اسپانیا، ایتالیا، سوئیس، ترکیه، پرتغال، روسیه، چین، یونان و... است. کشورهای در حال توسعه یا حتی توسعهنیافتهای که توانستند از طریق روستاهای خود به یک مقصد جهانی برای گردشگران تبدیل شوند. سه روستای برندیق، خرانق و لارک از ایران نیز شرکت کردند، اما حتی در لیست ۲۰ کشور قابل ارتقا نیز قرار نگرفتند. با بررسی روستاهای منتخب میتوان سه عامل مهم را در عدم انتخاب روستاهای ایران در رده بهترین دهکدهها برشمرد. عامل اول تبدیل شدن این روستاها به یک برند جهانی است که بهدلیل ایجاد زیرساختهای لازم در جهان شناخته شدهاند. این در حالی است که سه روستای ایرانی حتی در ایران نیز چندان شناختهشده نیستند. عامل دوم را میتوان قرار دادن سفر به این روستاها در پکیج سفر به کشورهای هدف برای گردشگران خارجی دانست. آژانسهای مسافرتی بینالمللی در پکیجهای خود برای مسافران خارجی سفر به این روستاها را نیز قرار میدهند. در حالی که در پکیجهای مسافرتی به ایران، تنها سفر به چند شهر خاص گنجانده میشود و روستاها جایگاهی در مقصد گردشگری بازدیدکنندگان خارجی ندارد. عامل سوم تلاش جوامع محلی برای حفظ ارزشها، سنتها و بافت سنتی و بومی روستاها است. در کنار این سه عامل، نکتهای که شاید به آن توجه نشده اینکه شاید بهتر بود روستاها یا شهرهای کوچک شناختهشدهتری همچون ماسوله، میمند، کندوان، میبد و پالنگان به عنوان روستای گردشگری در سطح جهانی معرفی میشدند. اینکه چگونه روستاهایی همچون بکاسین، مسفاه العبریین، رجال المع، اولرگسالی، وونچی و سیدی کائوکی توانستند به برترین دهکدههای جهان تبدیل شوند، نیازمند بررسی دقیق زیرساختها و دلایل تفوق این روستاها است که «دنیای اقتصاد» پنج روستا را در این زمینه مورد ارزیابی قرار داده است.
روستای جنگلی خاورمیانه: بکاسین، روستایی با خانههای کلیسایی در ۷۰ کیلومتری بیروت، که هر سال برگزارکننده جشنواره سنت تکلا است. روستایی تاریخی با شهرت جهانی که در زمانهای خاص همچون برداشت انگور در تاکستانها یا برگزاری جشنهای محلی خاص تورهای بسیاری از سراسر جهان را به خود جلب میکند. یکی از جاذبههای این دهکده (یک شهر کوچک) شکل سنتی خانههای آن با کاشیهای قرمز متمایز است. بکاسین یا بیت کاسین به معنای دهکده ناپدیدشدگان است که با چشماندازی بینظیر توسط جنگلهای کاج به عنوان بزرگترین جنگل کاج خاورمیانه احاطه شده است. این روستای تاریخی دربرگیرنده تاریخ عظیمی از دورههای مختلف همچون امپراتوری رومیها، بیزانسها، ایتالیاییها و فرانسویها است. از همین رو متشکل از بناها و میراث فرهنگی بسیاری همچون چند کلیسا، پلهای عثمانی، آسیاب آبی قدیمی و کاخ سرهال است که مورد بررسی بسیاری از تاریخدانان و باستانشناسان سراسر جهان قرار گرفته و اکنون به یکی از مقاصد سفرهای تاریخی در کنار سفرهای ماجراجویانه و طبیعتگردی تبدیل شده است. اینکه جنگل کاج بکاسین تبدیل به بزرگترین جنگل در خاورمیانه شده را میتوان در اقدام شهرداری بکاسین در سال ۲۰۱۱ برای ساخت یک نهالستان دانست که برای تشویق به احیای جنگل در این منطقه سالانه ۲۰هزار نهال تولید میشود. به لطف جنگلهای عظیم کاج این روستا به تولیدکننده بزرگ آجیل در جهان تبدیل شده است. اما آنچه این روستا را متمایز کرده و آن را تبدیل به دهکده برتر جهانی کرده، ارائه غذاها و محصولات محلی است که علاوه بر آجیل، زیتون، روغن زیتون، عسل جنگلی و لبنیات سنتی جزینه و فرآوردههای انگور این روستا را به شهرتی جهانی رسانده است. در این روستا غذاهای محلی لبنانی با محصولات محلی سرو میشود.
روستایی در دل صخره: عمان یکی از قدیمیترین کشورها، اکنون به عنوان مرکز ماجراجویی در جهان بهشمار میرود. درهنوردی و رویدادهای دویدن در مسافت طولانی در این کشور بسیار رونق یافته است. مسیری که از میان کوههای داخلی عمان همچون جبل شمس و مسفاه العبریین میگذرد. مسفاه العبریین در دامنه منطقه الحمرا قرار دارد و امروزه تبدیل به یکی از جالبترین مکانهای بازدید در عمان و یکی از زیباترین مکانهای خاورمیانه شده است. روستایی که توسط درهها و صخرههای تاریک احاطه شده است و با معماری منحصربهفرد کاملا از مصالح طبیعی ساخته شده و تا به امروز دستنخورده باقی مانده است.این روستا که تا ۱۰ سال قبل نزدیک به تبدیل شدن به یک روستای متروکه بدون سکنه بود اما در دهه گذشته پس از توجه بسیاری از گردشگران از سراسر جهان به آن، بسیاری از سکنه به روستا بازگشتند و بر رونق کشاورزی و توسعه گردشگری در این روستا متمرکز شدند. برخی از این خانههای قدیمی اکنون تبدیل به اقامتگاهها و رستورانهایی برای سرو غذاهای محلی شدهاند. نکته قابل توجه در این است که تمام زیرساختها و اقدامات مردم و نهادهای محلی درصدد حفظ روستا به همان شکل تاریخی خود بود و کمترین تصرفی در شکل روستا صورت نگرفته است. در سفر به عمان حداقل سفر یک روزه به مسفاه العبریین در پکیجهای مسافرتی قرار داده شده است. نکته قابل توجه برای سفر به این روستا، این است که نقشه راه و برنامه سفر بهطور کامل در اختیار مسافران قرار گرفته و تمامی مسیر از طریق پرچمهای سفید نشانهگذاری شده تا مسافران به راحتی مسیر خود را بیابند. همچنین تمام ارائهدهندگان خدمات گردشگری در این روستا به زبان انگلیسی تسلط دارند تا به راحتی با بازدیدکنندگان ارتباط برقرار کنند.
اولرگسالی، کنیا: «اولرگسالی» با قدمت انسانهای اولیه واقع در منطقه جنوبی کنیا بهدلیل تبرهای دستی به شهرت رسیده است که قدمت بسیاری از آنها به بیش از یک میلیون سال میرسد. روستایی که از عصر انسانهای نخستین تا به امروز قدمت دارد. این روستا یک منبع مهم زمینشناسی برای بسیاری از پژوهشگران و دانشمندان بهشمار میرود که بقایای جانوران و میراث بهجا مانده مورد کاوشهای بسیاری قرار میگیرند. از این رو محلی برای ورود بازدیدکنندگان بسیاری از سراسر جهان محسوب میشود. در مناطقی از روستا کمپهایی برای گروههای کاوشگر ایجاد شده و بومیان شرایط ورود و ماندن را برای مصرفکنندگان تسهیل میکنند. این طرحها فرصتی را برای اشتغال زنان و جوانان ایجاد میکند. استقبال از گردشگری برای این شهر کوچک، فرصتی را برای پیشبرد توسعه پایدار ایجاد میکند و ترویج گردشگری، فرهنگ و میراث محرکی برای توسعه روستایی خواهد بود. اولرگسایلی، موزهای از ابزارهای سنگی انسانهای اولیه در خود جای داده است و عمدتا میزبان کنفرانسهای زمینشناسی و باستانشناسی جهان میشود.
مرکز تجاری در روستای «رجال المع»: روستای رجال المع بهصورت مستقل خود را به جهان معرفی کرده و ساکنان آن از مدتها پیش برای جذب گردشگر به منطقه و بهرهمندی از ظرفیتهای اقتصادی آن مراحل بازسازی را آغاز کردند. این امر منجر به تبدیل شدن این روستا به یک مرکز تجاری شد که محل عبور بازرگانان از سراسر جهان بود.
اهمیت این روستا در تاریخ و حفظ سنتهای منطقه است که طی چند سال اخیر باتوجه به تغییر سیاستهای عربستان مبنی بر پذیرش گردشگران از سراسر جهان برای سفرهای غیرزیارتی به مقصد مهم گردشگری عربستان تبدیل شده است. علاوه بر سبک خاص خانهها که مردم محلی آن را قلعه مینامند، نوع پوشش مردان در این روستا شهرتی جهانی یافته است و نام رجال المع برگرفته از همین سنت است. مردان با لباس سنتی «فوتا» به شکل دامنی راهراه دیده میشوند که تاجهای گل را بر سر میگذارند. از این رو آنها را «مردان گل عربستان» مینامند و اسم روستا یا «همان مردان گل بهسر» نیز ریشه در همین سنت دارد. روستایی با قدمت بیش از ۳۵۰ سال که با قلعههای مربعیشکل دستنخورده باقی مانده و در لیست موقت میراث یونسکو قرار گرفته است. در حدود یک دهه گذشته رجال المع در آستانه نابودی قرار گرفته بود، اما با حمایت و اقدامات گسترده در جهت حفاظت و بازسازی توسط حکومت عربستان در هماهنگی با نهادهای محلی و خصوصی این روستا احیا شد. در سال ۲۰۱۷، هر ۱۶ قلعه روستا بازسازی شد. از آن زمان تاکنون جایزه «مدون» شهرهای عربی برای میراث معماری را دریافت کرده است. همچنین حفاظت از کشاورزی و محصولات محلی آن از ویژگیهای مهم این روستا در جهت جذب گردشگر بهشمار میرود. در سال ۲۰۱۵، پروژه بازسازی روستا توسط کمیسیون گردشگری عربستان و آثار باستانی با همکاری بخش خصوصی انجام شد. همچنین در سال ۱۹۸۵ موزهای توسط مردم محلی در یکی از قلعههای روستا تاسیس شد. برای ساخت این موزه، مردم محلی هر نوع سلاحی را که از گذشته تاکنون داشتند به این موزه اهدا کردند و در حال حاضر در این موزه کوچک روستایی حدود ۲۸۰۰ قطعه تاریخی محلی و ۵۰۰ کیلوگرم جواهرات محلی باستانی وجود دارد. در این موزه همچنین شیوه زندگی مردم محلی در طی تاریخ از اتاق نشیمن تا زندان محلی نشان داده میشود. روستایی ارزان که اگرچه بهمنظور حفظ بافت سنتی آن هتل و رستورانها در بیرون از روستا ساخته شدهاند، اما با ورودی تنها ۵ دلار امکان ورود تمامی اقشار به روستا فراهم شده است .
مقصد موج سواری در مراکش: یکدهکده کوچک ساحلی تنها با ۹۰۰خانوار تبدیل به اصلیترین مقصد گردشگری مراکش شده است. اینک «سیدی کائوکی» در حال تبدیل شدن به محبوبترین مقصد موجسواری و کایتسواری در مراکش است. ظرفیتهای گردشگری این روستا در انواع ورزشهای آبی و ساحلی همچون موجسواری، قایقرانی و کایتسواری مطرح شده و یک استراحتگاه ساحلی بکر و آرام در تمام فصول بهویژه در زمستان بهشمار میرود. تقریبا سفر به این روستا در تمامی پکیجهای مسافرتی آژانسها قرار گرفته و مسافرانی که بهصورت شخصی به مراکش سفر میکنند، سیدی کائوکی مقصد اول بسیاری از آنها محسوب میشود. علاوه بر تفریحات ساحلی، بهدلیل برخورداری این روستا از طبیعتی زیبا و مسیری جنگلی همچون وجود چند آبشار و پوشیده شده از درختان نخل مقصد مناسبی برای پیادهروی و طبیعتگردی و دوچرخهسواری به وجود آورده است که عمدتا با برگزاری تورهای یک روزه و در اختیار گذاشتن راهنمای محلی و اجاره روزانه اسب و شتر و دوچرخه امکان بازدید از تمامی جاذبههای روستا را برای گردشگران فراهم کردهاند. البته احاطه شدن این روستا در میان روستاهای کوچک بربر در اهمیت این روستا تاثیرگذار است. از این رو دهکدههای در مرکز روستاهای بربر مورد توجه جهانیان قرار میگیرد. البته نفوذ اروپاییان در این منطقه منجر به آشنایی مردم محلی با فرهنگ بسیاری از کشورها و تسلط به زبان اسپانیایی و فرانسوی شده است. این امر شرایط حضور گردشگران مختلف را برای برقراری ارتباط با مردم بومی تسهیل میکند و نقش مهمی در افزایش گردشگر خواهد داشت. مراکش از سال ۲۰۱۸ به بعد به مهمترین مقصد گردشگری آفریقا تبدیل شد و این رشته توانست سهم مهمی در تولید ناخالص داخلی این کشور به دست آورد. توجه به مراکش عمدتا بهدلیل توسعه گردشگری در روستاها و حفاظت از شکل سنتی و آداب و رسوم منطقهای بوده، از این رو دولت و بخش خصوصی عمده تمرکز خود را بر حفظ جوامع بومی و اشتغالزایی در روستاها گذاشته است. بومیان بهمنظور جذب هرچه بیشتر گردشگران کلاسهای آشپزی برای پخت غذاهای محلی در روستا برگزار کرده و حتی زمین گلف بزرگی ایجاد کردهاند و سالنهای ماساژ ویژهای را برای مصرفکنندگان درنظر گرفتهاند.
دهکده جذاب توریستی حتی در اتیوپی: « وونچی» مقصدی در منطقه ارومیا با دریاچه آتشفشانی، چشمههای آب گرم و مناظر زیبا به عنوان یکی از بهترین روستاهای سازمان جهانی گردشگری در سال ۲۰۲۱ معرفی شد. وونچی و منطقه اطراف آن در حال حاضر یک پروژه بزرگ حفاظتی و ساختوساز با هدف تبدیل شدن به یکی از مقاصد برتر اتیوپی است. دهکدهای با جمعیتی کمتر از ۱۰ هزار نفر، با اقوام، ادیان و زبانهای مختلف که امکان ورود گردشگران با هر ذائقهای را در خود فراهم کرده است. جذابیتهای طبیعی و تاریخی این روستا در کنار هتلهای بومی و غذاهای محلی این روستا را به یک منطقه مهم گردشگری در جهان تبدیل کرده است. با وجود اینکه اتیوپی در زمینه گردشگری چندان شناختهشده نیست اما برخی روستاها و مناطق خاص آن همچون وونچی مورد توجه بسیاری از گردشگران در سراسر جهان قرار گرفته است. گردشگری یکی از بخشهای اقتصادی در حال رشد این منطقه بهشمار میرود و دریاچه وونچی به مقصد مورد علاقه آخر هفته ساکنان شهرهای مجاور از جمله آدیس آبابا تبدیل شده است. گردشگران با اجاره اسب میتوانند از کوه به سمت پایین دریاچه بیایند. از حاشیه آتشفشان تا کنار دریاچه حدود یک ساعت زمان لازم است.
فهرست 44 روستای (دهکده) توریستی جهان / کشور- روستا
1-روسیه-بخوو 2- لبنان- بکاسین 3- فیلیپین- بوجو 4- آرژانتین-کاسپالا 5- پرتغال-کومئادا 6- پرتغال- کاستلو رودریگو 7- مکزیک- کوئتزالان دلپروگرسو 8- سوئیس- گرویرس 9- مالزی- باتو پوته 10-اتریش- کائونرتال 11- موریس- لو مورن 12- اسپانیا- لکونبری 13- مکزیک-مانی 14-عمان-مسفاه العبریین 15- ژاپن-میاما 16- صربستان- موکرا گورا 17- اسپانیا-مورلا 18- ترکیه-مصطفی پاشا 19- اندونزی- نگلانگران 20- ژاپن-نیسکو 21- رواندا-نکوتسکی 22- موریس- بندر بزرگ قدیمی 23- کنیا-اولرگسالی 24- پرو- اولانتایتامبو 25- شیلی-پیکا 26- قبرس- پانو لفکارا 27- هند- پوچامپلی 28- شیلی- پورتو ویلیامز 29- اسلوونی- رادولیکا 30- عربستان-رجال المع 31- برزیل- تستو آلتو 32- سوئیس- ساسفی 33- پاراگوئه- سن کاسمه 34- ایتالیا- سن جینزیو 35- مراکش-سیدی کائوکی 36- اتیوپی-وونچی 37- اسلوونی-سولچاوا 38- یونان-سوفلی 39- ترکیه-تاراکلی 40- کره جنوبی- جزیره بنفش 41- کره جنوبی-آنکوگ 42- سوئیس- والپوشیاوو 43- چین-ژیدی 44- چین-یوکون