خروج حقیقی‌ها ادامه دارد؟

بررسی‌های آماری «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد در حالی که در 5 ماه نخست سال 99، نقدینگی جدیدی به میزان 96 هزار و 600 میلیارد تومان از سوی سهامداران خرد به سهام بورسی وارد شده بود که با آغاز اصلاح قیمت‌ها در نیمه تا‌بستان این سال تا‌ این لحظه شاهد خروج 63 هزار میلیارد تومانی پول‌های حقیقی از بورس بودیم. در این میان طی سه هفته سپری شده از سال جدید که شاخص کل بورس تهران افت حدود 5 درصدی را تجربه کرده، شاهد ثبت خالص فروش 4 هزار میلیارد تومانی از سوی سهامداران حقیقی بازار سهام بودیم. معامله‌گرانی که اغلب آنها در زمان ورود به این بازار پرریسک، تجربه و دانش کافی نداشته و تنها با اثرپذیری از تبلیغات عمومی در خصوص کسب سود سهل اما وسوسه‌کننده راهی بازار سهام شدند. سهامدارانی که پیش‌تر بالا و پایین این بازار را نچشیده بودند و می‌پنداشتند تنها چیزی که بورس برای آنها می‌تواند به ارمغان بیاورد سودهای رویایی است که پایانی نیز ندارد.

غافل از آنکه قیمت‌ها همواره به ارزش ذاتی خود بازمی‌گردند و آنها در زمانی تصمیم به سهامداری گرفته‌اند که حباب قیمت‌ها بزرگ و بزرگ‌تر شده و هر لحظه احتمال دارد با جرقه‌ای کوچک شروع به تخلیه کند. این اتفاق در میانه تا‌بستان 99 رخ داد و ناگهان مسیر قیمت‌ها تغییر کرد. شاید اگر محدودیتی تحت عنوان دامنه نوسان وجود نداشت، این حباب اصلا تشکیل نمی‌شد یا پس از تشکیل با سرعت خیلی بیشتر و زیان کمتر برای بورس‌بازان تخلیه می‌شد.

 به هر رو این محدودیت در بازار سهام نابالغ ایران وجود دارد و سبب شده تا‌ اصلاح بازار سهام فرسایشی شود و هر روز تعداد بیشتری از فعالان این بازار را خسته و ناامید کند. به نظر می‌رسد در صورت تداوم شرایط فعلی یعنی وجود دامنه نوسان(که البته طی دو ماه گذشته نامتقارن شد و درد بیشتری به درد سهامداران افزود) ، خروج سرمایه‌های خرد از گردونه معاملات سهام قابل جلوگیری نیست و هر ترفند حمایتی از سوی سیاست‌گذار همچون دخالت در معاملات صندوق‌ها و سهامداران عمده و تزریق پول به هر طریقی، تنها اتلاف منابع بوده و تغییری در مسیر بازار ایجاد نمی‌کند، بلکه ایجاد توازن میان دو نیروی بازار یعنی عرضه و تقاضاست که می‌تواند تعادل را به این بازار بازگرداند.

آشتی حقیقی‌ها در میانه هفته

بورس تهران در تمامی روزهای کاری هفته گذشته به جز سه‌شنبه شاهد فروش سهامداران خرد بود. به این ترتیب حقیقی‌ها که در سه روز نخست هفته خالص فروش 1030 میلیارد تومانی را ثبت کرده بودند، طی دادوستدهای روز سه‌شنبه که شاخص صعودی شده بود، تحرکات مثبتی در زمین خرید سهام انجام دادند. به این ترتیب پس از دوری دو ماهه این دسته از بازیگران سهام، روز سه‌شنبه شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش ۸۲ میلیارد و ۵۸۰ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران خرد بورس تهران بودیم. این وضعیت ادامه پیدا نکرد و سهامداران خرد در پایان هفته گذشته با قدرت بیشتری به خروج از گردونه معاملات سهام ادامه دادند. در این میان از 38 صنعت فعال بورسی، تنها سه گروه مورد توجه سهامداران خرد واقع شدند و در 33 صنعت شاهد خروج نقدینگی حقیقی بودیم.

در این راستا سهام زیرمجموعه گروه‌های ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی، منسوجات و کاشی و سرامیک مورد اقبال سهامداران خرد واقع شدند و در مجموع خالص خرید 375 میلیون تومانی این دسته از معامله‌گران بورسی را تجربه کردند. بیشترین خروج سرمایه‌گذاران خرد اما از بانکی‌ها به میزان 425 میلیارد و 151 میلیون تومان رقم خورد و پس از آن دو گروه کانه‌های فلزی و فرآورده‌های نفتی به ترتیب شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش 8/ 167‌ میلیارد تومان و 3/ 142 ‌میلیارد تومان از سبد سهام حقیقی‌ها به پرتفوی معامله‌گران عمده بورسی تهران بودند.  

بازیگران فعال هفته سوم سال

در هفته‌ای که شاخص کل بورس تهران با عقب‌نشینی نیم درصدی مواجه شد و شاهد خروج 1497 میلیارد تومانی سرمایه حقیقی‌ از بازار بودیم، بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به عنوان یکی از بزرگان حقوقی بورس تهران، در مجموع 36 میلیون و 645 هزار سهم چهار شرکت فولاد کاوه جنوب کیش، کشت و صنعت دشت خرم‌دره، کشت و دام قیام اصفهان و شیر و گوشت زاگرس شهرکرد را به فروش رساند. سازمان اقتصادی کوثر نیز اقدام به عرضه حدود 20 میلیون سهم دو شرکت سرمایه‌گذاری آوانوین و نیروگاه زاگرس کوثر کرد. صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی نوین پیشرو اما در حالی حدود 12 میلیون سهم بانک اقتصاد نوین را به فروش رساند که اقدام به خرید یک میلیون و 704 هزار سهمی در تا‌مین سرمایه نوین کرد. صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی صباگستر نفت و گاز تا‌مین اما یکی از حقوقی‌های خریدار در هفته منتهی به 25 فروردین ماه بود. این شرکت طی دادوستدهای هفته گذشته خریدهایی در شرکت‌های معدنی املاح ایران، کربن ایران، دوده صنعتی پارس، کارتن ایران، سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی، سرمایه‌گذاری صدرتامین، صنایع لاستیکی سهند، کنترل خوردگی تکین‌کو، کشت و دامداری فکا، سرمایه‌گذاری صباتامین، زغال‌سنگ پرورده طبس و پتروشیمی فارابی رقم زد.

گروه مالی پارسیان نیز عملکرد مشابهی ثبت کرد و 28 میلیون و 705 هزار سهم بانک پارسیان، یک میلیون و 891 هزار سهم بیمه پارسیان، 2 میلیون سهم لیزینگ پارسیان و بیش از 8 میلیون سهم تا‌مین سرمایه لوتوس پارسیان را به پرتفوی خود افزود.