مغفول ماندن صنعت شیشه ساختمانی

زیبایی، سبکی، شفافیت، روشنایی، تنوع طرح و رنگ، نصب آسان و امکان ایجاد طرح‌های خاص و ابتکاری، موجب افزایش تقاضا در دهه‌های اخیر برای استفاده از شیشه‌ در نما و دکوراسیون ساختمان‌ها شده است. در کنار ویژگی‌های زیبایی و انعطاف‌پذیری، مقاومت زیاد شیشه در برابر زنگ‌زدگی و مواد شیمیایی همچون اسیدها و بازها، توجه بیشتر طراحان و معماران را به این متریال جلب کرده است. همچنین استفاده از شیشه برای نما در مقایسه با سایر مصالح منجر به کاهش هزینه‌های اجرایی و نگهداری از نما می‌شود. ضمن اینکه به‌کارگیری ظرافت شیشه در کنار استحکام فلز، موجب پدید آمدن آثاری مستحکم، ظریف و زیبا خواهد شد. شیشه انواع مختلفی همچون دوجداره، چندلایه، سکوریت، رفلکس، ضد گلوله، پیرکس،  کریستال،  خم، تاشو و رنگی دارد که دارای کاربردهای مختلفی هستند. یکی از تولیدکنندگان انواع شیشه در ایران، کارخانه ایمن شیشه سپهر وابسته به گروه صنایع شیشه گیلان است.

 بومی‌سازی  تکنولوژی‌ها و کوره‌های گروه شیشه گیلان

گروه صنایع شیشه گیلان در سال ۱۳۶۰ با هدف حضور در بازار تولید شیشه‌های اتومبیل، ساختمانی و صنعتی با احداث دو کارخانه به نام‌های شیشه ایمنی شمال و صنایع شیشه گیلان در شهرک صنعتی رشت فعال شد. بااین‌حال باتوجه‌به شرایط سیاسی و اقتصادی و نیاز کشور در آن زمان، تمرکز خود را در تولید شیشه‌های خودرویی گذاشت. این شرکت در طرح توسعه خود اقدام به ایجاد کارخانه ایمن شیشه سپهر در سال ۱۳۸۰ مجهز به خطوط مدرن اروپایی در شهر صنعتی کاوه کرد. هدف از ایجاد این سایت جدید، تولید شیشه اتومبیل‌های نسل نو و تامین نیاز صنعت خودروی کشور و تکمیل طرح و نوآوری‌های صنعت ساختمان بود. در پروسه توسعه خط تولید این کارخانه، سایت تولید شیشه‌های ساختمان با ماشین‌آلات تمام‌ اتوماتیک و روز دنیا در سال ۱۳۹۱ راه‌اندازی شد.

رئیس هیات‌مدیره گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان با بیان اینکه بسیاری از تکنولوژی‌های تولید شیشه‌های خم در این کارخانه، بومی‌سازی شده توسط واحد ماشین‌سازی این مجموعه است، می‌گوید: کوره‌های لمینت و تمپر را خودمان با تکنولوژی و دانش متخصصان گروه شیشه گیلان ساخته‌ایم.

مهدی تکییان شیشه‌های دو و چند جداره، سکوریت، لمینت، خم، ضدگلوله، ضد سرقت و ضد هجوم، نشکن، رنگی و دکوراتیو را از جمله تولیدات گروه شیشه گیلان بیان و اضافه می‌کند: همچنین انواع شیشه‌های نما شامل اسپایدر، کرتین وال استیک، فریم لس، یوچنل و فیس کپ را از دیگر تولیدات این گروه هستند.

به‌گفته وی، انواع شیشه‌های فضای داخلی ساختمان همچون نرده، پله، پارتیشن، درهای آکاردئونی تاشو و در آسانسور و همچنین چاپ روی شیشه با تکنولوژی‌های چاپ سیلک و دیجیت با ۱۶ طیف رنگی از دیگر محصولات این گروه به‌شمار می‌روند.

 ظرفیت تولید ۴۷۰ هزار مترمربع انواع شیشه

تکییان درباره ظرفیت تولید این گروه نیز اظهار می‌کند: گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان سالانه ظرفیت تولید ۱۶۰ هزار مترمربع شیشه‌های دو و چندجداره، ۷۰ هزار مترمربع شیشه خم، ۴۰ هزار مترمربع شیشه ضد گلوله و حدود ۲۰۰ هزار مترمربع شیشه نشکن را دارد.

وی همچنین تولید شیشه‌های صنایع مختلف از جمله حمل‌ونقل عمومی، ایمنی، دستگاه‌های خودپرداز، درهای ورود و خروج و سرویس‌های بهداشتی را از دیگر محصولات خود بیان می‌کند و می‌گوید: علاوه‌بر این گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان مجهز به وسایل حمل‌ونقل و نصب شیشه‌ تا وزن دو تن است.

رئیس هیات‌مدیره گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان با تاکید بر اینکه همه استانداردهای داخلی و خارجی تولید شیشه را پاس کرده‌اند، تصریح می‌کند: یکی از دو شرکت ایرانی هستیم که دو استاندارد شیشه‌های ای‌جی‌سی بلژیک و سن‌گوبن فرانسه را دریافت کرده‌ که اندک شرکت‌هایی موفق به دریافت آنها می‌شوند.

 ایران ۴۰ درصد کمتر از دنیا شیشه مصرف می‌کند

با این‌حال تکییان با گلایه از اینکه صنعت شیشه ساختمانی در ایران مغفول مانده و هنوز جایگاه خود را نیافته است، می‌گوید: ایران در حوزه معماری از کشورهای دیگر بسیار عقب‌تر است و سرانه مصرف شیشه در این کشور به‌دلیل استفاده نکردن از شیشه‌های دوجداره ساختمانی، ۴۰ درصد کمتر از سایر کشورها برآورد می‌شود؛ زیرا مزیت‌های آن بین مردم شناخته شده نیست و از سوی دیگر نیز شورای شهر مجوز نمای شیشه‌ای نمی‌دهد.

وی درعین‌حال تاکید می‌کند: استفاده از شیشه در نمای ساختمان نسبت به سایر مصالح ارزان‌تر، سبک‌تر، عایق‌تر و متنوع‌تر است؛ همچنین فرسوده نمی‌شود، زنگ و شوره نمی‌زند و از بدنه ساختمان جدا نمی‌شود.

تکییان با انتقاد از وجود قوانین غیرکارشناسی و نامرتبط با امتیازات شیشه در ایران، تصریح می‌کند: در کشورهای پیشرفته دنیا نمای ساختمان‌ها شیشه است و چون از شیشه‌های استاندارد استفاده کرده‌اند مشکلی ندارند؛ مگر نه اینکه نمای بانک کشاورزی شعبه بلوار کشاورز تهران نیز از ۵۰ سال پیش تاکنون شیشه است؟

وی با اظهار اینکه در صنعت ساختمان ایران استاندارد سختگیرانه‌ای برای شیشه‌های دوجداره وجود ندارد، توضیح می‌دهد: در ایران کارگاه‌های کوچک شیشه‌سازی وجود دارد که برخی از آنها نه‌تنها پروانه ساخت ندارند، بلکه شیشه‌های دوجداره غیراستاندارد و ارزان تولید می‌کنند.

در همین حال برخی از انبوه‌سازان و مالکان ساختمان‌ها به دلیل قیمت ارزان این کارگاه‌ها، شیشه‌های دوجداره غیراستاندارد می‌خرند و در نمای ساختمان استفاده می‌کنند؛ به‌دلیل غیراستاندارد بودن این شیشه‌ها شاهد بروز مشکلات و حوادثی می‌شویم.

 لزوم نظارت چهارگانه سازمان‌های مرتبط بر  تولید شیشه‌های دوجداره

رئیس هیات‌مدیره گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان، با بیان اینکه  سازمان‌های استاندارد و نظام مهندسی، موسسه استاندارد شهرداری و مرکز تحقیقات ساختمان باید نظارتی مشترک بر نماهای شیشه‌های ساختمان داشته باشند، تاکید می‌کند: آنها باید بر استفاده از شیشه‌های دوجداره استاندارد در ساختمان‌ها نظارت داشته باشند؛ ضمن اینکه شیشه‌های تولیدی نیز باید قابلیت پیگیری داشته باشند و استانداردهای اجباری را گذرانده باشند.

تکییان با بیان اینکه باید استفاده از شیشه در صنعت ساختمان فرهنگ‌سازی شود، اضافه می‌کند: همچنین این چهار نهاد ناظر باید الزامات مشخصی را در تولید و استفاده از شیشه‌های دوجداره در نمای ساختمان‌ها را منظور کنند؛ کمااینکه سازمان استاندارد و مرکز تحقیقات ساختمان این الزامات را دارند، اما سازمان نظام مهندسی و شهرداری در این زمینه کم‌لطفی کرده است.

وی با تاکید بر اینکه اگر این الزامات وجود داشته باشد، دیگر واحدهای متخلف اقدام به تولید و عرضه شیشه‌های غیراستاندارد نخواهند کرد، می‌گوید: آن زمان همه‌ تولیدکنندگان همچون شیشه گیلان بر روی شیشه‌های تولیدی خود لوگوی استاندارد را نصب خواهند کرد.

 توقف صادرات شیشه ساختمانی به‌دلیل تشدید تحریم‌ها

وی در پاسخ به این سوال که باتوجه به نبود فرهنگ استفاده از شیشه در ساختمان، تقاضای کافی در بازار داخلی برای تولیدات این شرکت وجود دارد، اظهار می‌کند: ظرفیت تولید شیشه‌های ساختمانی ما بیش از تقاضا و سفارش بازار است؛ بنابراین به‌شدت قابلیت صادرات این دسته از محصولات را داریم، اما باتوجه‌به تحریم‌ها و تحمیل شرایط کنونی، ورود به این بازار بسیار دشوار شده است.

رئیس هیات‌مدیره گروه تولیدی و صنعتی شیشه گیلان با بیان اینکه قصد ورود به عرصه صادرات شیشه‌های ساختمانی را دارند، می‌گوید: در این راستا در هفت ماه گذشته کار خود را توسعه دادیم، اما به تشدید تحریم‌ها برخوردیم و مرزها بسته و ارتباطات قطع شد؛ پیش از این تجربه موفق صادرات شیشه ساختمانی را به ارمنستان داشته‌ و امروز بی‌شک با گذشت ۶ سال از آن زمان و پیشرفت و توسعه کارمان، در این مسیر موفق‌تر خواهیم بود.

تکییان با تاکید بر اینکه فعالیت در بازار شیشه ساختمان بسیار راحت‌تر از شیشه خودرو است، توضیح می‌دهد: تولید  شیشه‌های خودرو نیاز به قالب‌های خاص هر خودرویی با استانداردهای خاص خود دارد، اما تولید شیشه ساختمانی این دشواری‌ها را ندارد.

وی با بیان اینکه امکان، ابزار و دانش فنی تولید شیشه‌های ساختمانی را در اختیار دارند، تصریح می‌کند: اگر عملکرد گمرک و بانک‌ها درست شود و مشکلات برقراری ارتباطات با سایر کشورها برطرف شود، ورود به بازار شیشه ساختمانی فرآوری شده ارزش افزوده زیادی را به‌همراه خواهد داشت.

 خواب ۶ ماهه محصولات خریداری شده شیشه گیلان در گمرک ایران

تکییان به ترخیص نشدن بارها از گمرک ایران نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: مواد اولیه و  ماشین‌آلات را وارد کرده‌ایم اما باتوجه‌به اینکه بهای آنها را کامل پرداخته‌ایم، ۶ ماه است که اجازه ترخیص آن را از گمرک نمی‌دهند.

وی به اظهارات منتشر شده کارشناسان وزارت صمت، گمرکات و بانک مرکزی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: بر اساس نظرات آنها این توقف ۶ ماهه کالاها در گمرک‌های کشور، هزینه‌های زیادی را روی دست صنعت‌کاران گذاشته است. گذشته از این برخی از کالاها مانند شیشه دارای تاریخ انقضای محدودی هستند که باید تا پیش از پایان این زمان فرآوری شوند؛ درغیر این صورت قابل مصرف نخواهند بود.

به باور تکییان، هیچ ضابطه‌ای در این زمینه وجود ندارد، کمااینکه ماه گذشته به‌مدت ۱۳ روز سیستم گمرک کشور بسته شد بدون اینکه هیچ توضیحی برای آن باشد. اینگونه مسائل توهین به صنعتکاران است.

وی همچنین از نبود مواد اولیه مورد نیاز نیز گلایه و اظهار می‌کند: قطعات و برخی مواد اولیه مورد نیاز را به هیچ قیمتی از هیچ کشوری نمی‌توانیم تهیه کنیم؛ اگر بتوانیم جایگزینی برایش استفاده می‌کنیم درغیر این صورت با توقف تولید روبه‌رو خواهیم شد.

تکییان با تاکید بر اینکه هیچ درخواستی از دولت نداریم، جز اینکه با دستورالعمل‌های غیرکارشناسی و بخشنامه‌های متمایز و تکراری باعث بلاتکلیفی و توقف تولید نشوند، ادامه می‌دهد: اجازه بدهید نمایندگان بخش‌خصوصی در مراجع تصمیم‌گیری حضور داشته باشند تا به این ‌ترتیب موجب رونق و اتخاذ سیاست‌های درست در راستای بهبود وضعیت شرایط اقتصادی شوند.