اختلالات سیستمی یا سنگ‌اندازی؟
چنین رفتاری علاوه بر اینکه ریسک بازار را افزایش می‌دهد می‌تواند اختلال جدی در نقدشوندگی بازار نیز ایجاد کند در این میان تعدادی از مدیران شرکت‌های پذیرفته شده بورس به «دنیای‌اقتصاد» گفته‌‌اند اتخاذ سیاستهای جدید معاملاتی فقط به دلیل فشار بر هسته معاملات است. علی اکبر امین تفرشی، عضو هیات‌مدیره شرکت بورس اوراق بهادار تهران به «دنیای اقتصاد» گفت: در دو سال گذشته ورژن ارتقای سیستم برای هسته معاملات با هدف کاهش فشار در این بخش خریداری شد. با این حال استقبال کم سابقه عموم مردم در رجوع به بازار سرمایه طی چند وقت اخیر نیاز به راه‌حلی از جمله تهیه سیستم عامل جدید دارد.
به اعتقاد برخی صاحبنظران اقتصادی، بازار ارز در کمین پول‌های داغ جذب شده بورس است، متولیان بازار سهام با چند شیفت کردن معاملات، تعلل در بازگشایی نمادها و رفتار‌های این‌چنینی فضای رونق را در بخش مولد اقتصاد کمرنگ کرده‌اند، بنابراین با توجه به افزایش لحظه به لحظه نرخ دلار احتمال خروج بخشی از سرمایه‌های حاضر در بورس وجود دارد.
اختلال در ثبت سفارش
علی اکبر امین تفرشی تحریم‌های بین‌المللی را عامل مهمی در بهبود نیافتن هسته معاملاتی دانست و افزود: این دست از سیستم‌ها عمدتا در اختیار کشور‌های پیشرفته قرار دارد که متاسفانه حامی تحریم هستند. به گفته او مراجعه به کارشناسان و گروه‌‌های مهندسی با رویکرد استفاده از ظرفیت‌های داخل کشور نیز در دستور کار قرار گرفت و قراردادی هم میان سازمان بورس با یک شرکت وابسته به دانشگاه تهران منعقد شد. او گفت: موضوع خرابی هسته معاملات در دستور کار سازمان بورس و شرکت بورس تهران قرار گرفته و راه‌حل‌هایی در این زمینه اندیشیده شده است. او درباره چند شیفته شدن معاملات بازار سهام اعلام کرد: به‌طور کلی چند شیفته شدن معاملات طراوت بازار را گرفته است و این اتفاق مناسب ارزیابی نمی‌شود، زیرا در ثبت سفارش‌ها و خرید و فروش سهام اختلال‌هایی را طبیعتا ایجاد می‌کند.
رفتار ناظر درست یا نادرست؟
بخشی از نما‌د‌‌های بازار سهام در معاملات دیروز ممنوع - متوقف بودند. یافته‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد؛ این رویداد چند دلیل می‌تواند داشته باشد. نخست اینکه در روز‌های پایانی تیرماه قرار داریم و فصل مجامع برخی شرکت‌ها طی این روزها برگزار می‌شود بنابراین نماد باید متوقف شود. از طرفی قانونی بر معاملات بازار سهام مبنی بر توقف نمادها بر اساس نوسان ۲۰درصدی برای یک ساعت و نوسان ۵۰ درصدی حاکم است که این مهم هم بر اساس قواعد کلی بازار درست و منطقی است.
به گفته کارشناسان، هسته معاملات پاسخگوی جریان بازار نیست و ناظر به بهانه اختلالات هسته، در بازگشایی‌ها زمان مورد‌نظر را رعایت نمی‌کند. شیفتی کردن معاملات سهام به‌طوری که برخی از نمادها در بعد از ظهر مورد معامله قرار بگیرند نیز از دیگر اقدامات ناظر طی چند روز اخیر است. اما سیاست شیفتی کردن داد و ستد‌ها در کوتاه‌مدت به یقین باری از دوش هسته معاملات بر‌می‌دارد اما این روش با روح بازار سرمایه که بحث رقابت و کارآیی در آن مطرح است در تناقض کامل قرار دارد. با این حال انتظار می‌رود که هسته و سامانه معاملاتی جدید به سرعت راه‌اندازی شود تا در یک ساعت معاملاتی تمام نمادها حضور داشته باشند.
از طرف دیگر رفتار ناظر بازار در این روزها زیر ذره‌بین بازیگران بورس قرار گرفته؛ آنان می‌گویند بر تصمیم‌های ناظر باید طبق چارچوبی مشخص نظارت وجود داشته باشد تا برخورد‌ها و سلیقه‌های شخصی در این تصمیم‌ها دخالت داده نشود. به گفته آنان در چنین شرایطی پذیرش باز و بسته شدن نمادها بر اساس قاعده‌های مشخص برای جامعه سهامداری قابل قبول‌تر خواهد بود.
