جهش تولید در بزرگ‌ترین مجتمع تولید الفین جهان
شرکت پتروشیمی‌جم که به عنوان طرح الفین دهم شناخته شده، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین پروژه‌های پتروشیمی در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس است که محل استقرار آن در نقشه در مجاورت طرح‌های فازهای گازی و پتروشیمی مشخص شده است. سهولت دسترسی به خوراک، سوخت و مواد اولیه، استفاده از امکانات جاده‌ای و حمل‌ونقل دریایی، وجود فرودگاه، دسترسی به آب مورد نیاز و همچنین کمک به توسعه و عمران استان بوشهر به عنوان قطب صنعت پتروشیمی در کشور و همچنین ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از سوزانده شدن گازهای همراه نفت، ویژگی‌هایی است که انتخاب این مکان را برای احداث مجتمع‌های پتروشیمی بارز کرده و آن را به یکی از مبادی صادرات غیرنفتی کشور مبدل کرده است. شرکت پتروشیمی‌جم دارای واحدهای تولیدی گوناگون با ویژگی‌های خاص است که از آن جمله می‌توان واحدهای الفین، پلی اتیلن سنگین، پلی‌اتیلن خطی، بوتادین و بوتن-۱ را نام برد. ظرفیت اسمی‌تولید پتروشیمی جم در تمامی محصولات حدود ۸/ ۲ میلیون تن در سال است که موفق شد در سال گذشته به مجموع تولید ۵/ ۲ میلیون تن در سال ۹۸ برسد. حسن معینی، معاون مجتمع پتروشیمی جم درباره موفقیت‌های این شرکت به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: این شرکت در سال گذشته توانسته در تولید اتیلن، پروپیلن، بنزین پیرولیز و بوتادین رکورد بیشترین تولید را از سال ٨٦ تاکنون کسب کند. پتروشیمی جم همچنین توانسته در سال ٩٨ در واحد پلی اتیلن سنگین به تناژ ۳۰۸ هزار تن در سال معادل ۱۰۳ درصد ظرفیت اسمی و در واحد پلی اتیلن به تناژ ٣٢٦ هزار تن معادل ١٠٨ درصد ظرفیت اسمی دست یابد.
وی می‌افزاید: حال بیایید نگاه دقیق‌تری به واحدهای تولیدی مجتمع پتروشیمی‌جم بیندازیم؛ واحد الفین پتروشیمی‌جم واحد مادر این مجتمع بوده و خوراک سایر واحدها را تامین می‌کند. دو محصول اصلی در واحد الفین تولید می‌شود: اتیلن با ظرفیت طراحی یک میلیون و ٣٢٠ هزار تن در سال و پروپیلن با ظرفیت ٣٠٤ هزار تن در سال. بنزین پیرولیز نیز به عنوان محصول جانبی با ظرفیت طراحی ٢١٥ هزار تن تولید می‌شود که به عنوان خوراک به پتروشیمی نوری ارسال می‌شود.
از سایر بخش‌های این مجتمع پتروشیمی، واحد پلی‌اتیلن سنگین (HDPE) است. خوراک این واحد تولیدی اتیلن است که از واحد الفین تامین می‌شود و محصول نهایی آن پلی اتیلن است. در واحد پلی اتیلن سنگین 23 گرید مختلف بسته به نیاز بازار تولید می‌شود که هر کدام کاربرد خاصی دارد. به عنوان نمونه محصول اصلی در واحد پلی‌اتیلن سنگین (HDPE)، گرید پایپ مشکی است که در ساخت لوله‌های آبیاری قطره‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. پتروشیمی‌جم بزرگ‌ترین تولیدکننده این گرید استراتژیک است. واحد پلی اتیلن نیز با ظرفیت طراحی ٣٠٠ هزار تن در سال با امکان تولید ٥٤ نوع گرید دانسیته بالا و پایین یکی از مهم‌ترین واحدهای مجتمع است. از محصولات اصلی این واحد انواع گرید‌های فیلم و تزریقی بوده که کاربرد بسیاری در صنعت پلیمر دارند. این واحد در سال گذشته موفق شد از رکورد سال‌های گذشته با تولید ٣٢٢ هزار تن انواع محصولات، عبور کند.
بنابر اعلام معاون مجتمع پتروشیمی جم، این شرکت برنامه‌ریزی کرده در سال 99 ظرفیت تولید تمامی محصولات را 5 درصد افزایش دهد. به همین منظور به‌صورت مداوم در حال رصد تولید و رفع کسری‌های تولید بوده و تلاش دارد تا توقف‌های تولید را به حداقل برساند.
اما این افق توسعه‌ای با چالش‌هایی مواجه است؛ شیوع ویروس کرونا و کاهش جهانی قیمت نفت منجر به رکود در صنایع مختلف به‌واسطه کاهش تقاضا و نهایتا کاهش قیمت محصولات شده است، اما در کنار آن قیمت بخشی از خوراک‌های پتروشیمی نیز کاهش یافته که می‌تواند جبران‌کننده باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده به منظور تثبیت تولید و حرکت در جهت کسب رکورد جدید در سال‌جاری در شرکت پتروشیمی جم، 68 پروژه فنی و توسعه‌ای تعریف شده است.
در فاز ٢ پتروشیمی جم نیز پروژه تولید ABS/ Rubbe به ظرفیت ١٦٠ هزار تن در سال در حال اجرا است. ماده اولیه برای تولید ABS/ Rubber، بوتادین است که به میزان 115 هزار تن در سال در پتروشیمی جم تولید شده و تماما صادر و به اصطلاح در حال حاضر خام‌فروشی می‌شود. با اجرای این پروژه 70 هزار تن بوتادین تولیدی صرف تولید این محصول می‌شود.
ABS/ Rubber در صنایع لاستیک‌سازی، خودروسازی، ساخت بدنه خودرو، ساخت لوله و اتصالات و همچنین به عنوان روکش در ساخت درب‌های ضد‌آب کاربرد دارد. در فاز ٣ پتروشیمی جم پروژه PDH/ PP تبدیل پروپان به پروپیلن و پلی‌پروپیلن (PDH) با ظرفیت طراحی 450 هزار تن است که با اجرا و راه‌اندازی این واحدها، سوددهی شرکت افزایش خواهد یافت.
