شماره روزنامه
۴۶۳۲
|
رصدخانه
-
رنسانسی که خیام رقم زد
۲۸ اردیبهشت امسال ۹۷۱ سال از زادروز فیلسوف و منجم مشهور ایرانی؛ خیام نیشابوری گذشت. حکیم عمر خیام در سال ۴۲۷ ه.ش در شهر نیشابور و در دوره‌ای به دنیا آمد که ترکان سلجوقی بر خراسان، ناحیه‌ای وسیع در شرق ایران، تسلط داشتند. وی در زادگاه خویش به آموختن علم پرداخت و نزد عالمان و استادان برجسته آن شهر از جمله امام موفق نیشابوری، علوم زمانه خویش را فراگرفت و چنان‌که گفته‌اند بسیار جوان بود که در فلسفه و ریاضیات تبحر یافت. از جمله فعالیت‌های ارزنده نجومی خیام می‌توان ایجاد رصدخانه بزرگ ری، نیشابور و… -
ساخت رصدخانه مراغه
۱۵ اردیبهشت سال ۶۳۸ ه.ش عملیات ساخت رصدخانه مراغه آغاز شد. رشید‌الدین فضل‌الله همدانی درباره علت ساخت این رصدخانه نوشته است: «...منگوقا‌آن از پادشاهان مغول به کمال عقل و کیاست و ذکای ذهن، امتیازی تمام داشت تا غایتی که بعضی اشکال اقلیدس را حل کرده بود. رای عالی و همت بلند او اقتضای آن کرد که رصدی در عهد همایون او بنا کنند. فرمود تا جمال‌الدین محمد بن‌طاهربن محمد زیدی بخاری به آن مهم قیام کند و بعضی اعمال آن برایشان مشتبه شد. -
ابزار رصدخانه مراغه
یکی از واحدهای علمی رصدخانه، کارگاه بزرگ ریخته‌گری آلات و ابزارهای رصدی و نجومی بود که در غرب برج رصدخانه قرار داشت. از آنجا که خواجه طوسی هر مسوولیتی را به فراخور استعداد و توانایی‌های علمی هر شخصی به او واگذار می‌کرد، مسوولیت طراحی و ساختن ابزار و آلات نجومی را به ریاضیدان، اخترشناس و مهندس نامدار مسلمان «موید‌الدین محمد بن برمک عرضی دمشقی» واگذار کرد. فرزند دانشمند وی هم به نام «شمس‌الدین عرضی» در امر ساختن آلات رصد، کمک‌کار و دستیار پدر بود. -
راز عکس‌برداری از سیاهچاله
دنیای اقتصاد: تماشای عکسی مربوط به بیش از ۵۰ میلیون سال قبل می‌تواند اتفاقی عجیب و حتی بعید باشد، اما حالا تقریبا اغلب ما این کار عجیب و غریب را انجام داده‌ایم. انتشار تصویر جنجالی و خبرساز از یک سیاهچاله، باعث شد که این تجربه جالب و منحصربه‌فرد را در خاطراتمان ثبت کنیم؛ اتفاقی که سال‌های سال تنها درباره آن صحبت و نظریه‌پردازی می‌شد، اما هرگز عملی نشده بود. در نهایت شب پنج‌شنبه برای اولین بار تصویری از یک سیاهچاله به اسم کهکشان M۸۷ به کمک تلسکوپی به اندازه کل کره زمین منتشر شد. این سیاهچاله در فاصله ۵۰۰… -
تولد بنیان‌گذار رصدخانه مراغه
خواجه نصیرالدین طوسی فیلسوف، متکلم، فقیه، ستاره‌شناس، دانشمند، اندیشمند ریاضیدان و منجم ایرانی چهارم اسفند ۵۷۹ ه.ش به دنیا آمد. او طراح و بنیان‌گذار رصدخانه مراغه است. علامه حلى از شاگردان برجسته خواجه که از بزرگ‌ترین علماى مذهب تشیع است درباره خصوصیات اخلاقى استادش مى‌گوید: خواجه بزرگوار در علوم عقلى و نقلى تصنیفات بسیار دارد و در علوم اسلامى بر طریقه مذهب شیعه کتاب‌ها نوشت. او شریف‌ترین دانشمندى بود که من در عمرم دیدم.جرجى زیدان، مورخ و روزنامه‌نگار لبنانی درباره خواجه چنین مى‌نویسد: علم و… -
تعطیلی دولت آمریکا همایش های علمی را لغو کرد
مهر: تعطیلی دولت آمریکا سبب شده گردهمایی و اجلاس های علمی نیز لغو شود و دانشمندان نتوانند فعالیتی کنند. -
راه‌اندازی رصدخانه دیلمی
۱۵ اکتبر سال ۹۸۷ ه.ش رصدخانه دیلمی ایران به مدیریت ابوسهل کوهی طبری آغاز به کار کرد. ابوسهل کوهی، ریاضیدان و ستاره‌شناس ایرانی سده دهم میلادی/ چهارم هجری و اهل مازندران بود. او کتابی درباره نواقص مسائل ارشمیدس نوشت و اولین بار اقدام به محاسبه نصف‌النهار کرد. به گفته محققان «کوهی علاوه برآنکه منجمی دقیق و زبردست بود، در ریاضیات، به خصوص هندسه مقامی شامخ داشت. -
عبور سیارک عجیب از نزدیکی زمین! /عکس
ايسنا: در سال ۲۰۱۵ ناسا اعلام کرد که یک سیارک ۲۰۰۰ فوت(۶۰۷ متری) به نام "کدو تنبل بزرگ"(Great Pumpkin) را که با نام مستعار "مرده" شناخته می‌شود کشف کره است. -
نام‌گذاری یک شعبه بانک تجارت به نام فیزیکدان سرشناس
گروه بنگاه‌ها: بانک تجارت به پاسداشت خدمات پروفسور یوسف ثبوتی، فیزیکدان و منجم سرشناس ایرانی نام یکی از شعب خود در استان زنجان را به شعبه پروفسور ثبوتی تغییر داد. -
لوگوی "گوگل" تغییر کرد
ايسنا: امروز ۲۶ تیر ماه زادروز "ژرژ لومتر" کشیش، فیزیکدان و اخترشناس بلژیکی است که در بسط نظریه "مهبانگ" نقش داشت. به همین دلیل "گوگل" امروز لوگوی خود را به افتخار این دانشمند، به عکس انیمیشنی از وی تغییر داد. -
خواجه دانش‌مدار
خواجه نصیر طوسی ۱۱ تیر ماه سال ۶۵۳ در بغداد چشم بر جهان فرو بست. این فیلسوف و ریاضیدان بزرگ ایرانی بناکننده رصدخانه مراغه و صاحب زیج ایلخانی است. خواجه نصیرالدین طوسی یکی از قربانیان نخستین حمله مغول‌هاست. -
آغاز ساخت رصدخانه مراغه
مورخان از روز ۱۶ اردیبهشت به‌عنوان آغازگاه ساخت رصدخانه مراغه یاد کرده‌اند. این رصد خانه که در دوران وزارت خواجه‌نصیر طوسی ساخته شده از مهم‌ترین دستاوردهای علمی قرن هفتم محسوب می‌شود. در این رصد خانه کتابخانه‌ای شامل ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی فراهم شده است. این رصد خانه در اثر زلزله ویران شده است. پرویز ورجاوند و همکارانش در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی به کاوش در محوطه رصدخانه مراغه پرداختند و قسمت‌های مختلف آن را شناسایی کردند. ساختمان اصلی این رصدخانه به شکل برجی استوانه‌ای ساخته شده بود. -
رشت صاحب تراموا می شود
ايسنا: شهردار رشت گفت: بودجه «تراموا» توسط مجلس به شهرداری ابلاغ شد و مبحث تراموا در رشت رسمیت یافت. -
مدارس داخل و خارج یزد
بررسی تاریخچه یزد و مقایسه آن با وضع کنونی از ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... این نکته را اثبات می‌کند که یزد از یک گذشته غنی در تمامی ابعاد برخوردار بوده که بر آن اساس توانسته چنین ابهت و وقاری را برای خود حفظ کند؛ یعنی اقتدار علمی فرهنگی امروز دال بر گذشته روشن و درخشان آن است. نمونه مستند بر این ادعا، داشتن مدارس بی‌شمار در داخل و خارج شهر از زمان‌های بسیار دور است. -
مدارگرد چینی از فراز ایران گذشت
مهر: سازمان فضایی ایران با اعلام اطلاعیه‌ای درباره جزئیات سقوط مدارگرد چینی در اقیانوس آرام و عبور از فراز کشور ما، توضیح داد. سازمان فضایی ایران درخصوص جزئیات سقوط ایستگاه فضایی چینی تیانگونگ-۱ اعلام کرد: «بر اساس آخرین محاسبات فنی صورت گرفته در سازمان فضایی ایران در ساعت ۲ بامداد روز ۱۳ فروردین ماه ۱۳۹۷ مشخص شد که مدارگرد تیانگونگ-۱ متعلق به کشور چین در ساعت حدود ۵ بامداد در محدوده جنوب قاره آمریکا و در مناطق مرزی اقیانوس آرام و اطلس وارد جو زمین خواهد شد. بر همین اساس در ساعت ۴:۰۴ صبح با عبور…
