«دنیای اقتصاد» عوامل اوج‌گیری فلز سرخ را بررسی کرد
اعتصاب معدنچیان از مس طلا ساخت
مس طی هفته گذشته دامنه قیمت بالاتر از ۶ هزار و ۶۰۰ دلار در هر تن را نیز تجربه کرد. در ماه مارس سال جاری، شیوع گسترده موج اول ویروس کرونا در نقاط مختلف منجر به تعطیلی صنایع بزرگ و کاهش شدید تقاضا در سطح جهان شد و این امر به سقوط کم‌سابقه قیمت مس در مدت زمان بسیار کوتاهی انجامید. کارگران شیلیایی با اعتصاب در معادن بزرگ‌ترین تولیدکننده مس جهان، تمام بازار مس را تحت تاثیر قرار داده‌اند. بلومبرگ گزارش کرده است که دولت شیلی در این میان به دنبال تامین رضایت کارگران است، نمایندگان اتحادیه‌های کارگری نیز به گزارش نشریه ماینینگ ژورنال (Mining Journal) تهدید کرده‌اند در صورتی که به خواسته‌های معدنچیان توجه نشود اعتصاب را از چند معدن در این کشور به تمام شیلی گسترش خواهند داد و کل تولید را متوقف خواهند کرد. این مشکلات در زنجیره عرضه با شیوع بیماری کرونا تنها دامان شیلی را نگرفته است. در کشور پرو (دومین تولیدکننده عمده جهان) نیز که وضعیت فاجعه‌باری در مقابله با کووید-۱۹ داشته است، حجم استخراج و تولید تا حد زیادی کاهش پیدا کرده و بسیاری از معادن تعطیل شده‌اند. آن‌گونه که بلومبرگ در گزارش‌های خود آورده است، این مساله در کنار افزایش تقاضای چین در بخش‌هایی چون خودروسازی و ساخت و ساز، پس از بازگشایی صنایع و رشد اقتصادی این کشور در سه ماه دوم سال جاری میلادی به افزایش قیمت مس در بازار کمک شایانی کرد.
یکی از مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده بازار و رشد قیمت مس در حال حاضر افزایش تنش‌ها میان آمریکا و چین دو تولیدکننده عمده و بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان جهان است. به گزارش رویترز دونالد ترامپ طی تصمیمی تنش‌زا در نظر دارد ممنوعیت سفر به آمریکا را برای تمام اعضای حزب کمونیست چین و خانواده‌هایشان اعمال کند. از سوی دیگر افزایش تعداد مبتلایان در کشورهای مختلف و شیوع مجدد موج دیگری از بیماری ممکن است بار دیگر شرایطی همچون ماه مارس ۲۰۲۰ را بر بازار حاکم کند.
بحران در شیلی؛ اعتصاب معدنچیان
شیلی و پرو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مس جهان نیز که ۴۰ درصد تولید جهانی را بر عهده دارند به سختی درگیر شیوع بیماری کووید-۱۹ شدند و پس از مدتی شدت ابتلا به حدی در این دو کشور بالا گرفت که در بخش عرضه نیز بازار دچار اختلال و کاهش عرضه شد. مدیریت فاجعه‌بار، سیاست‌های بسیار بد و فقر مفرط باعث شده است تا کشورهای آمریکای لاتین به‌شدت درگیر بیماری همه‌گیر شوند. به گزارش بلومبرگ، این دو کشور حدود بیش از یک چهارم موارد افزایشی روزانه جهان در هفته گذشته و بیش از دوپنجم کل موارد مرگ و میر را هم ثبت کردند. همین مساله به یاری مس آمد تا بتواند به سرعت قیمت خود را در بازار بازیابی کند و افزایش دهد، چرا که همزمان با کاهش عرضه طی ماه‌های اخیر روند بازگشایی کشورها تا حدود زیادی سرعت گرفت و نیاز صنایع به مس باعث افزایش قیمت این کامودیتی شد. با افزایش تقاضا رشد قیمت مس روند سریع‌تری به خود گرفت چرا‌که پرو بسیاری از معادن خود را در واکنش به شیوع افسارگسیخته ویروس کرونا در کشور تعطیل کرد. از سوی دیگر نیز شیلی، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان که یک‌چهارم مس دنیا را تولید و عرضه می‌کند هم با مشکلات بسیار زیادی مواجه است و برخی از معادن اصلی این کشور با ظرفیت بسیار پایینی مشغول تولید هستند یا به‌طور کامل تعطیل شده‌اند. هفته گذشته نیز پس از آنکه اتحادیه‌های کارگری معدنچیان شیلی پیشنهاد افزایش حقوق خود را رد کردند با اعلام تصمیم جمعی‌شان برای برپایی اعتصاب، بازارهای مس سراسر جهان را به شدت داغ کردند و قیمت مس در بازار فلزات لندن به اوج دو ساله خود رسید. به گزارش رویترز، کارگران معادن آنتوفاگاستا و زالدیوار و سنتوفلا در حال حاضر از روز ۱۵ جولای دست به اعتصاب زده و با مختل کردن روند تولید توانسته‌اند طرف مقابل خود را به پای میز مذاکره بکشانند. مطابق قانون کار شیلی در چنین شرایطی دولت به‌عنوان واسطه میان طرفین (کارگر و کارفرما) می‌تواند به مساله ورود کند. در حال حاضر نیز چنین اتفاقی رخ داده است؛ عدم رعایت اصول بهداشتی، فشار کارفرمایان به کارگران و تلاش برای قطع مزایا و امتیازات کارگران به بهانه شیوع ویروس کرونا اصلی‌ترین دلایل معدنچیان شیلیایی برای آغاز اعتصاب است. ابتلای تعداد بسیاری از معدنچیان در شیلی طی ماه‌های اخیر به بیماری کووید-۱۹ باعث ایجاد فشار از سوی کارگران برای تعطیلی کار و افزایش حق و حقوق به رسمیت شناخته‌شده‌شان شده و از سوی دیگر شرکت‌ها نیز نمی‌خواهند در زنجیره عرضه خود به مشکل بخورند و مشتریانی را در بازار از دست بدهند.
وضعیت کارگران شیلیایی و اعلام آمادگی برخی معادن دیگر مس این کشور برای اعتصاب نگرانی‌های بسیاری را درباره توانایی تولید شیلی ایجاد کرده است. اگر دولت و شرکت‌ها با اتحادیه‌های کارگران شیلیایی نتوانند به توافق مشترکی بر سر آینده دست پیدا کنند، افزایش تعداد کارگران مبتلا به این بیماری احتمال نارضایتی و بزرگ‌تر شدن دامنه اعتصاب را بالا می‌برد. به گزارش بلومبرگ، دولت شیلی اعلام کرده است که هنوز برای جلب رضایت کارگران و جلوگیری از اعتصاب گسترده آنان فرصت دارد. نمایندگان اتحادیه کارگران زالدیوار اعلام کرده‌اند در صورتی که سهم کارگران و تلاش آنان نادیده گرفته شود و حقوق آنان به‌طور کامل تامین نشود، تولید مس شیلی را کاملا متوقف خواهیم کرد. آنها می‌گویند ۹۹ درصد کارگران توسط اتحادیه‌های آنان سازماندهی شده‌اند و آماده اعتصاب هستند.
به گزارش ماینینگ ژورنال، کارگران معدن زالدیوار سال گذشته میلادی ۲۵۶ هزار تن مس تولید کردند. معدن سنتینلا نیز با حدود ۲ هزار کارگر سال گذشته حدود ۲۷۶ هزار و ۶۰۰ تن مس تولید کرد، در جریان اعتصابات اخیر شیلی از میان ۴۰۰ نماینده کارگری، ۳۹۶ نماینده رای به اعتصاب دادند.
چین، ناجی همیشگی بازار
در حالی که آمریکای‌جنوبی به‌عنوان اصلی‌ترین بخش زنجیره عرضه مس در جهان است؛ آن‌گونه که اف ایکس استریت گزارش کرده است آسیا اصلی‌ترین مصرف‌کننده مس جهان است. ۶۸ درصد تقاضای جهانی مس برای آسیا است. به گزارش بلومبرگ، بخش اصلی جبران زیان‌های مس در بازار مدیون تقاضای چینی‌هاست چرا که بیش از نیمی از کل تقاضای جهانی مس به تنهایی برای این کشور است. آمارهای اقتصادی سه ماه دوم سال جاری چین در صورتی که تایید شوند رشد تولید ناخالص داخلی این کشور را تا ۴/ ۳ درصد در این بازه نشان خواهند داد که در شرایط کرونایی بسیار عدد عجیب و بالایی است. همین بازگشایی و رونق مجدد اقتصادی باعث شده است تا مصرف مس در بخش صنعت ساخت و ساز و سایر قسمت‌ها نیز افزایش چشمگیری پیدا کند.
افزایش تقاضای چین در کنار کاهش تولید شیلی و پرو اصلی‌ترین دلایل رشد ۴۰ درصدی قیمت مس از ماه مارس تاکنون بوده‌اند. به گفته بانک آمریکایی جفریز، از ماه مارس تاکنون موجودی ذخایر مس جهان ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است. افزایش تقاضای مس در چین هم طبق پیش‌بینی‌های تحلیلگران بسیار محتمل است چرا که هنوز بسیاری از زنجیره‌های توزیع جهانی دچار اختلال هستند و چینی‌ها با افزایش صادرات و فعالیت‌های صنعتی خود نیاز به مس بیشتری خواهند داشت. به گزارش خبرگزاری رویترز تولید ماهانه خودروسازی نیز که از صنایع متقاضی مس است، برای اولین بار در دو سال گذشته روندی افزایشی پیدا کرد. دن اسمیت، تحلیلگر بازار کامودیتی‌ها درباره تاثیر چینی‌ها بر بازار می‌گوید: افزایش قیمت فلزات پایه در بازار، پاسخ به سیگنالی است که از سوی اقتصاد در حال پیش‌روی و بهبودیافته چین دریافت شده است.
موانع رشد مس: ترامپ و کرونا
البته این بازار بازیگر مهم دیگری نیز دارد که دونالد ترامپ است! ترامپ در روزهای گذشته با شروع موجی از حملات علیه دولت چین و حزب کمونیست این کشور جنگ روانی و شاید تجاری-سیاسی تازه‌ای به راه انداخته است که در روزهای اخیر از سرعت رشد قیمت تا حدودی کاست. به گزارش رویترز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا اخیرا بار دیگر تنش‌ها با دولت چین را به بالاترین نقطه خود رساند و اعلام کرد شخصا در نظر دارد که ورود تمام اعضای حزب کمونیست چین و همه اعضای خانواده آنان به خاک آمریکا را ممنوع اعلام کند. این تنش‌ها و تحریم‌های آمریکا علیه چین می‌تواند مشکلات فراوانی به بار آورد و در صورتی که چین قصد داشته باشد دست به اقدام تلافی جویانه‌ای علیه دولت آمریکا بزند، ممکن است مشکلات وارد فاز جدیدی شوند.
دیگر عامل تهدیدکننده آینده بازار مس در جهان شیوع موج دوم بیماری کرونا در کشورهای مختلف جهان است. کشورهایی که تولیدکنندگان اصلی مس در جهان هستند، مانند شیلی که در سال ۲۰۱۹ حدود ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تن و پرو نیز ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن مس استخراج و تولید کرده‌اند در حال حاضر به شدت درگیر بیماری کرونا هستند و با توجه به بحران‌های فراگیری که در نتیجه شیوع بیماری ایجاد شده است تا همین جای کار نیز بخش بزرگی از قدرت تولید خود را از دست داده‌اند. آمریکا به‌عنوان چهارمین تولیدکننده اصلی جهان و یکی از مهم‌ترین مصرف‌کنندگان آن نیز توسط بیماری کووید-۱۹ درنوردیده شده است و هر روز رکوردهای تازه‌ای در زمینه موارد جدید ابتلا و مرگ در این کشور ثبت می‌شود که امید را برای بازیابی وضعیت اقتصادی و بازگشایی صنایع بسیار کمرنگ کرده است. چین نیز در سال ۲۰۱۹، حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن مس تولید کرده است که آنان را در رده سومین تولیدکننده عمده جهان جای می‌دهد و از سوی دیگر نیمی از کل تقاضای جهان را این کشور به خود اختصاص داده است. از این نظر می‌توان گفت که شیوع بیماری کووید-۱۹ در آمریکای جنوبی و ایالات متحده و روسیه در کنار شیوع موج دوم در کشورهایی مانند چین و استرالیا می‌تواند خطری بسیار بزرگ بر سر بازار جهانی مس باشد.
