«دنیای‌اقتصاد» چرایی ریزش‌‌های شاخصهای سهام را بررسی می‌کند
بورس به رنگ دلار
هر چند نرخ دلار به عنوان یکی از پارامتر‌‌های اساسی در تعیین استراتژی سرمایه‌گذاران بورسی از اهمیت بالایی برخوردار بوده اما بخشی از واکنش بازار مرتبط با تغییرات دلار است. اکنون بیش واکنشی که سهامداران بورسی نسبت به نوسانات دلار دارند غالبا در بین سرمایه‌گذاران فعال در این حوزه دیده نمی‌شود. با اینکه طی چند وقت اخیر حدود ۱۰هزار تومان از قیمت دلار کاسته شده است اما در بورس شرایط به نوعی پیش‌رفته است که واکنش سرمایه‌گذاران به این اتفاق بیش از حد واقع است.
آینه دست‌‌درازی به بورس
در ادامه نوک پیکان چرایی ریزش بورس به طور مستقیم دولت را نشانه می‌رود. زمانی که رییس دولت وعده دلار ۱۵ هزار تومانی همزمان با آزاد‌سازی دارایی‌های بلوکه شده در کره‌‌جنوبی را داد هر چند بدون محاسبه و توجیه اقتصادی، تمام محاسبات فعالان اقتصادی به هم ریخت.
اعمال سیاست‌های یک‌طرفه دولت در حوزه قیمت‌گذاری فولاد و کمی عقب‌تر افزایش تنش بین وزارت‌خانه‌های اقتصاد و نفت در خصوص صندوق پالایشی یکم و موارد متعدد دیگر در کنار سیاست‌های خلق‌الساعه‌ای همانند وضع مالیات بر صادرات مواد خام و نیمه خام صنایع بزرگ همگی در وضعیت کنونی قیمت سهام صنایع و شرکتها قابل مشاهده هستند.
بر این اساس می‌توان بر این نکته تاکید کرد که انعکاس اقدامات دولت و مجلس در بورس به عنوان متغیر‌هایی بسیار مهم‌تر از نوسان دلار از سوی سرمایه‌گذاران در نظر گرفته می‌شود.
ارزندگی دلاری سهام ؟
یک روز دیگر تحلیف بایدن در ایالات متحده آمریکا صورت می‌گیرد. تجربه چند وقت اخیر نیز نشان داده است که واکنش‌های دلاری به مواضع بایدن منجر به کاهش این نرخ در اقتصاد ایران می‌شود. با این حال اکنون این پرسش مطرح است که آیا در صورت تداوم افت دلار باز‌هم شاهد ریزش یک دست سهام صنایع در بازار سهام خواهیم بود؟
هر چند با توجه به احتمال کسری بودجه ۱۴۰۰، تحریم و به طور کلی شرایط نامساعد اقتصادی نرخ دلاری کمتر از ۲۰ هزار تومان از سوی برخی از صاحب‌نظران اقتصادی پیش‌بینی نمی‌شود اما با در نظر گرفتن سناریوی افت این نرخ، سقوط مجدد شاخصهای سهام همانند چند وقت اخیر دور از انتظار نیست. با این حال ارزیابی تحلیلگران از نوسان (در محدوده ۲۱ و ۲۲ هزار تومانی) دلار و میزان اثرگذاری آن در عملکرد شرکتها حاکی از ارزندگی صنایع و شرکت‌های بورسی در شرایط فعلی دارد.
با اینکه کره جنوبی پس از توقیف نفتکش در آب‌های خلیج‌فارس، یک واحد از نیروهای نظامی را به منطقه فرستاده بود دیروز به طور رسمی اعلام کرد که نیروی نظامی این کشور از تنگه هرمز خارج شده است. این اتفاق در جای خود میتواند در کنار کاهش ریسک منطقه به کاهش مجدد دلار نیز منجر شود که یقینا واکنش صنایع دلاری را به همراه خواهد داشت.
بورس پس از کف‌سازی باز‌می‌گردد
پشوتن مشهوری‌نژاد، کارشناس بازار سرمایه: قیمت سهام شرکتها در کلیت بازار سهام با در نظر گرفتن محدوده فعلی دلار (۲۱ و ۲۲ هزار تومان) ارزنده است. اکنون نباید روند دلار را ریزشی عنوان کرد بلکه بیشتر موضوع درجا زدن و نوسان مطرح است بنابراین با چنین موضوعی، فرض دلار در محدوده‌‌هایی خیلی کمتر از ارقام فعلی به هیچ عنوان واقعیت نخواهد داشت.
با این حال روند نزولی فعلی و فروش سهام در بورس به دلیل تغییرات نرخ دلار نیست بلکه عمده دلیل عرضه‌های سنگین خستگی سرمایه‌گذاران از وضعیت فعلی بازار سهام است.
با توجه به داده‌‌های اقتصادی کاهش نرخ دلار کمتر از ۲۰ هزار تومان امکان پذیر نیست و در همین حال پیش‌بینی می‌شود که این نرخ برای حداقل یک‌سال در ارقامی همانند ۲۵ هزار تومانی باقی خواهد ماند. به دلایلی همچون خوشبینی از انتخابات آمریکا دلار افت کرد و در صورت مهار کرونا و شروع مجدد سفر دلار یقینا افزایشی می‌شود.
در حال حاضر نیز سقوط شاخصهای بورسی به دلیل افت دلار نیست بلکه موج آخری است که سهامداران کلافه از ریزش‌‌ها به قصد خروج اقدام به فروش سهام می‌کنند. بازار نیز پس از مدتی با کف‌سازی مجدد در روند صعودی قرار خواهد گرفت.
دولت و مجلس متهم ریزش بازار
مهدی دلبری، تحلیلگر بازار سرمایه: پیش‌بینی ارزندگی سهام وابستگی شدیدی به میزان دخالت دولت و مجلس در ساختار بازار سرمایه دارد. زمانی که در شرایط مبهم اقتصادی قرار می‌گیریم و بعضا این دو نهاد در فرآیند قیمت‌‌گذاری‌‌ها دست‌اندازی می‌کنند که پیامد آن سوخت سود سهامداران بازار است، در نتیجه دورنمای ارزنده‌ای را هم نمی‌توان برای آینده متصور شد.
در حال حاضر نرخ دلار به عنوان متغیر مهم و اساسی در بازار مطرح نیست چرا که پیش از ریزش دلار شاهد ایجاد روند نزولی در شاخصهای سهامی بودیم. با توجه به شیوه‌نامه فولاد و قیمت‌گذاری‌هایی که در حوزه پتروشیمی‌ها صورت می‌گیرد قیمت سهام از دید سرمایه‌گذاران همچنان بالا ارزیابی می‌شود و تداوم روند ریزشی را در بازار خواهیم داشت.
نرخ سود بانکی نیز دیگر ریسکی است که در بازار سهام وجود دارد. به این معنی که سرمایه‌گذار سودی بدون ابهام و کاملا شفاف را از طریق بانک دریافت می‌کند. چنین رویدادی با استفاده از سازوکار بانکی به تمام فعالان اقتصادی سیگنال کسب سود ۲۰ درصدی بدون هیچ‌گونه فعالیت را ارسال خواهد کرد که عملا در پی آن اقتصاد کشور نیز تنبل می‌شود. موضوع بعدی در خصوص سهام عدالت است که بدون هیچ‌گونه برنامه‌ریزی وارد بازار سهام شد. ورود به بازار بدون آموزش به سرمایه‌گذاران و ایجاد ساختار مطلوب در این زمینه نیز بازار را با چالش جدید همراه کرد. از سویی ابهامات در موضوعات سیاسی به شدت بالاست. پس از تغییر دولت در آمریکا و تغییر دولت تا چند ماه آینده در کشور افزایش یا کاهش تنش‌ها در منطقه برای سرمایه‌گذاران مهم ارزیابی می‌شود.
ریزشی با توجیه اقتصادی یا سیاسی؟
محمد نوربخش تحلیلگر بازار سرمایه: سهام برخی از شرکت‌های تاثیر‌گذار در روند حرکتی شاخص‌کل بورس تهران با دلار ۲۰ هزار تومانی هم ارزنده هستند. گمانه‌زنی‌‌هایی در خصوص تداوم ریزش این نرخ نیز وجود دارد که پیامد قطعی آن ایجاد هیجان و ادامه‌دار شدن ریزش فعلی در بازار سهام خواهد بود.
بر این اساس همگام با افت دلار امکان ریزش سهام شرکت‌های بزرگ تا ۱۵ درصد دیگر نیز دور از انتظار نخواهد بود. در صورت رفتار منطقی دولتمردان نباید دلار به ارقامی کمتر از ۲۰ هزار تومان کاهش پیدا کند حتی در صورت بازگشت برجام، نرخی کمتر از محدوده فعلی توجیه اقتصادی برای بازار ندارد اما به طور کلی میتواند توجیه سیاسی داشته باشد.
در بازار سرمایه برخی از شرکتها با نرخ دلاری کمتر از ۲۰ هزار تومان هم وجود دارند که می‌توانند برای قشر سرمایه‌گذار ارزنده محسوب شوند.
