«دنیای‌اقتصاد» کارنامه مسیر دوم سرمایه‌گذاری در سهام را بررسی کرد

صندوق‌های برنده در سال رویایی بورس

دنیای‌اقتصاد – هدیه لطفی : بورس تهران درحالی سال ۹۸ را با رکوردهای قابل‌توجهی پشت‌سر گذاشت که ثبت بازدهی ۱۸۷درصدی، پیشتازی این بازار را در میان دیگر بازارهای موازی رقم زد. در این سال صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز مطابق با روال معاملاتی خود، توانستند روندی همگام با شاخص کل بورس و در بعضی موارد با بازدهی بیشتر از این نماگر را به نمایش گذارند. به‌طوری‌که نه‌تنها تمامی صندوق‌های فعال در بازار سال ۹۸ را سبزپوش سپری کردند، بلکه ۳۹درصد از این نهادهای مالی توانستند بازدهی به مراتب بیشتری از شاخص کل بورس را نصیب سهامداران کنند. به‌طوری‌که در این میان حتی سودی بالغ بر ۳۵۷درصد نیز در کارنامه سال گذشته صندوق‌های مزبور مشاهده شد.

بررسی روند تغییر و تحولات در عملکرد سال گذشته صندوق‌های سرمایه‌گذاری اعم از صندوق‌های سهامی، بادرآمد ثابت، مختلط و قابل‌معامله نشان از آن دارد که برترین صندوق‌ها در گروه صندوق‌های سهامی و قابل معامله توانستند به بازدهی بیشتری از شاخص کل بورس دست یابند. البته در این میان هیچ صندوقی با زیان مواجه نشده و تمامی آنها بازار 98 را سبزپوش ترک کردند. به این ترتیب در سالی که گذشت از مجموع 156صندوق فعال در بازار سرمایه در حوزه‌های یادشده، 22صندوق با بازدهی‌های به مراتب بیشتر از عملکرد شاخص بورس، از این نماگر سبقت گرفتند که در این میان یک صندوق از نوع ETF بوده و مابقی را صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام تشکیل دادند. بر این اساس، می‌توان عنوان کرد صندوق‌های سهامی که معیار دقیق‌تری از عملکرد نماگر اصلی بازار سهام را دارا هستند، شرایط مطلوب‌تری را سپری کردند.

همچنین بررسی عملکرد دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازار سرمایه از جمله مختلط، بادرآمد ثابت و قابل معامله نیز نشان می‌دهد که جو مثبت حاکم بر بازار سهام به کانال دوم سرمایه‌گذاری نیز سرایت کرده و سبب شده تا این نهادهای مالی نیز با عملکردی مثبت و کسب سود، سال 98 را پررونق سپری کنند. به‌طوری‌که برترین صندوق‌های بادرآمد ثابت توانستند بازدهی در محدوده 53درصد را نیز در سال گذشته به نمایش گذارند. در واقع صندوق‌های با درآمد ثابت که بیشترین درصد سرمایه‌گذاری را در اوراق بهادار با درآمد ثابت و سپرده بانکی دارد جزو کم‌ریسک‌ترین صندوق‌ها بوده و همچنین بازده مورد انتظار آنها کمتر از بقیه صندوق‌هاست. به این ترتیب با توجه به ماهیت این صندوق‌ها و عمده سرمایه‌گذاری آنها در اوراق بادرآمد ثابت و سپرده‌های بانکی، انتظار می‌رود نرخ بازدهی این صندوق متناسب با سودی در محدوده 20درصد سیستم بانکی و اوراق باشد. حال کسب سود این نهادها دو برابر بیشتر از سود سپرده بانکی و اوراق است که خود تاکیدی بر عملکرد به مراتب مناسب‌تر این نهادهای مالی دارد.

صندوق‌های مختلط نیز عملکرد قابل قبولی در سال 98 داشتند. این صندوق‌ها با ایجاد توازن در ترکیب دارایی‌های خود رویه متعادل‌تری را در ریسک و بازده اتخاذ می‌کنند. در واقع صندوق‌های مزبور تقریبا به‌طور یکسان هم در سهام و حق تقدم سهام و هم در اوراق بهادار با درآمد ثابت و سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند. این امر سبب شد تا بازدهی آنها در سال گذشته به سطح 185 درصد نیز برسد. در این میان صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله مبتنی بر طلا نیز بازدهی معقولی داشتند که این کسب سود همگام با قیمت سکه طلا حرکت کرد. درحالی هر سکه طلا بازدهی 2/ 31درصدی را در سال 98 کسب کرد که صندوق‌های قابل‌معامله کالایی نیز به‌دنبال ایجاد جوی مثبت در بازار سکه و طلا، با مسیری صعودی همراه شده و بازدهی در محدوده 30درصد را به نمایش گذاشتند.

نگاهی دقیق‌تر به عملکرد صندوق‌های سهامی

همان‌طور که عنوان شد 39درصد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام توانستند با ثبت بازدهی به مراتب بیشتر از شاخص کل بورس، عملکرد بهتری را به نمایش بگذارند. به این ترتیب درحالی شاخص کل بورس بازدهی 187درصدی را در دی‌ کسب کرد که 21 صندوق از مجموع ۵4صندوق سهامی فعال در بازار با ثبت بازدهی بیش از 188 درصدی، در رتبه‌های برتر از شاخص کل بورس ایستادند.

صندوق‌های سهامی با توجه به ماهیت خود و عمده سرمایه‌گذاری در بخش سهم و حق‌تقدم به تبع ریسک بیشتری که در میان دیگر صندوق‌ها دارند، معمولا سوددهی بالاتری را نیز به همراه دارند. به این ترتیب بیشترین میزان سود اعطایی به سرمایه‌گذاران در این نوع صندوق‌ها بوده است. در این راستا صندوق مشترک ارزش کاوان آینده شگفتی‌ساز شد به‌طوری‌که سود حدود 357 درصدی را نصیب سرمایه‌گذاران کرد. در این صندوق 96درصد از دارایی به خرید سهم اختصاص یافته که خرید سهام صنایعی از جمله سرمایه‌گذاری‌ها، محصولات غذایی و معدنی در اولویت قرار داشته است. البته مدیریت پرتفوی صندوق مزبور ترجیح داده است تا بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاری‌ها را اطلاع‌رسانی نکند که این امر با اختصاص 52درصد از سبد صندوق مزبور به سایر صنایع درج شده است.

در ادامه برترین صندوق‌ها نیز می‌توان به صندوق مشترک بورسیران اشاره کرد که در سال گذشته به سودی بالغ بر 315درصد دست یافت. این صندوق تقریبا در تمامی ماه‌های سال 98 در فهرست برترین صندوق‌های سهامی جای گرفته بود. بررسی پرتفوی صندوق مزبور نشان از آن دارد که این صندوق بیش از 97درصد از پرتفوی خود را به سرمایه‌گذاری در سهام اختصاص داده و تنها 2درصد دیگر از سبد این صندوق را وجه‌نقد تشکیل می‌دهد. در این میان سهام بانکی بالغ بر 21درصد از پرتفوی این صندوق را تشکیل داده است. فلزات اساسی، محصولات شیمیایی و لاستیک و پلاستیک نیز بیشترین حجم سرمایه‌گذاری در سبد این صندوق را شامل شده است.

دو صندوق گنجینه رفاه و مشترک بانک خاورمیانه نیز هر کدام سال 98 را با ثبت بازدهی بیش از 270درصدی سپری کردند و در فهرست برترین صندوق‌های سال گذشته جای گرفتند. در همین راستا صندوق بانک توسعه تعاون با ثبت بازدهی 262درصدی و صندوق‌های مشترک توسعه ملی، سهم آشنا، مشترک نقش‌جهان، مشترک رشد سامان و آهنگ سهام کیان نیز با ثبت بازدهی بیش از 230درصدی در فهرست دیگر صندوق‌های برتر جای گرفتند. این درحالی است که ضعیف‌ترین صندوق‌ سهامی در سال گذشته، صندوق مشترک البرز بود که بازدهی 2/ 82درصدی را به خود اختصاص داد.

رصد عملکرد صندوق‌های با درآمد ثابت

بررسی روند فعالیت صندوق‌های بادرآمد ثابت در سال گذشته نیز نشان از آن دارد که بیشترین بازدهی به ثبت رسیده در این نوع از صندوق‌ها مربوط به صندوق بادرآمد ثابت مشترک صنعت و معدن بود که توانست سودی در محدوده 53 درصد را به همراه داشته باشد. همچنین صندوق مشترک صبای هدف نیز با اختلافی اندک، در رتبه دوم قرار گرفت. بازدهی این صندوق به 47درصد رسید. در ادامه نیز صندوق‌های گنجینه الماس بیمه دی، توسعه سرمایه نیکی و مشترک گنجینه الماس پایدار قرار گرفتند. این سه صندوق نیز به ترتیب بازدهی 38، 8/ 35 و 35درصدی را به ثبت رساندند.

صندوق‌های مختلط چه عملکردی داشتند؟

بررسی روند عملکردی صندوق‌های مختلط در سال 98 نشان از آن دارد که در این نهادهای مالی، صندوق مشترک کوثر تمدن با ثبت بازدهی 5/ 184 درصدی در فهرست برترین صندوق قرار گرفته است. در ادامه صندوق ارمغان یکم ملل با بازدهی 133درصدی و صندوق‌های مشترک آسمان خاورمیانه و کارگزاری بانک تجارت نیز هر کدام با ثبت بازدهی 120درصدی همراه شدند. همچنین صندوق توسعه پست بانک نیز توانست بازدهی 8/ 105 را در سال گذشته به نمایش گذارد. همچنین در این نوع از صندوق‌ها کمترین بازدهی به صندوق نیکوکاری بانک گردشگری تعلق گرفت که با سود بیش از 3/ 21درصدی همراه بود.

نگاهی به ETFها از دریچه آمار

در این میان صندوق‌های قابل معامله نیز توانستند عملکرد مناسبی در سال گذشته بر‌جا گذارند. بر این اساس صندوق هستی بخش آگاه به‌عنوان برترین صندوق در این حوزه شناخته شد که بازدهی بیش از 188درصدی را تجربه کرد و برتر از شاخص کل بورس نیز ایستاد. صندوق آسمان آرمانی سهام نیز با ثبت بازدهی 184درصدی در فهرست برترین صندوق‌ها قرار گرفت.

بررسی صندوق‌های قابل معامله کالایی نیز نشان از آن دارد که این نهادهای مالی به‌دنبال جو مثبت و متعادل حاکم در بازار سکه و طلا که در سال گذشته ایجاد شد، با مسیری صعودی همراه شدند. درحالی بازدهی سکه در سال 98 به بیش از 31درصد رسید که بازدهی صندوق‌های مرتبط با این موضوع نیز در همین محدوده قرار گرفت. به این ترتیب دو صندوق در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای مفید و پشتوانه طلای لوتوس هرکدام با ثبت بازدهی 29درصدی در فهرست برترین صندوق‌های این حوزه جای گرفتند.