واکنش سهام پرریسک فرابورسی به قانون جدید چه خواهد بود؟
سرایت حجم مبنا به بازارپایه
عده‌ای دیگر هم این مصوبه را تصمیم مناسبی برای کنترل هیجانات بازار چه در زمان رشد و چه اصلاح یا ریزش می‌دانند. سهامداران بازارپایه به‌ویژه آنها که سهام موردنظرشان شناوری پایین دارد هم احتمالا روزهای پراسترسی را برای پرشدن حجم مبنا در پیش خواهند داشت. یکی از خوبی‌های حجم مبنا در بازارپایه می‌تواند پایان ابطال سلیقه‌ای معاملات به بهانه کم بودن حجم آن باشد که باید منتظر ماند و نتیجه را دید. در گزارش پیش‌رو به برخی از رویدادهای یک هفته گذشته «بازار پایه فرابورس» پرداخته می‌شود تا کمکی هر چند اندک به علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران در این بازار پرریسک باشد.
معامله بلوک ۵/ ۲۹ درصدی «فولاد کاویان» (فوکا) پس از چند روز رقابت در قیمت ۳۱۲۶ ریال انجام و قطعی شد. این درحالی است که در تابلوی معاملات فوکا هر سهم با قیمت ۵۰ درصد بیشتر از معامله بلوکی در صف خرید قرار دارد. نام دو شخص حقیقی که ظاهرا از فعالان بازار آهن هستند، به‌عنوان مالک جدید این بلوک در سایت TSETMC.com ظاهر شد. فوکا اخیرا گزارش‌های ماهانه به‌روز خود را بر روی کدال قرار داد، کاری که شرکت‌های بازار اصلی فرابورس موظف به آن هستند.
سهامدار عمده شرکت «ایرانیت» (سایرا) هم قیمت‌های فعلی این سهم را برای فروش جذاب دیده و اعلام آمادگی کرده تا بلوک ۵ درصدی را به قیمت هر سهم حداقل ۲۲۰۰ تومان در تاریخ ۱۹ اسفند واگذار کند.
آگهی برگزاری مجمع سالانه «سرمایه‌گذاری اقتصاد نوین» (سنوین) برای سال مالی منتهی به ۳۰/ ۹/ ۱۳۹۷ روز دوشنبه منتشر شد. نکته جالب درباره این آگهی آن است که به استناد موادی از قانون تجارت، از طرف حسابرس شرکت منتشر شده است؛ علت هم عدم امکان ثبت رسمی اعضای هیات‌مدیره نزد سازمان‌های دولتی بوده و بنابراین به‌جای هیات‌مدیره، حسابرس اقدام به دعوت سهامداران جهت تصویب صورت‌های مالی کرده است. سنوین یکی از زیرمجموعه‌های «بانک اقتصاد نوین» (ونوین) است که مدتی بود عمده سرمایه‌گذاری‌اش برروی پروژه‌ای ساختمانی در یکی از مناطق شمالی شهر تهران قرار داشت. زمین بزرگی در خیابان شریعتی، خیابان سهیل که قرار بود یک مرکز تجاری با مساحت حدود ۲۹ هزار مترمربع در آن ساخته شود. چند سال پیش وقتی تصویری از درختان قلع و قمع شده زمین پروژه منتشر شد، نهادهای نظارتی وارد عمل شده و پروژه در واقع به تعطیلی کشیده شد. باوجودی که در یکی از مجامع سالانه آن‌زمان، مدیرعامل وقت با اطمینان از حل مشکل گفت، اما پس از مدتی مجامع شرکت با تاخیر و تنفس پی‌درپی برگزار شد که نشان از تاثیر این موضوع بر فعالیت شرکت بود. ۲۰ درصد از سهام سنوین در اختیار شرکت بورسی «سرمایه‌گذاری توسعه صنایع بهشهر» (وبشهر) است که با سهامدار عمده یعنی بانک اقتصاد نوین خویشاوندی سهامداری دارد. شناوری سهم کمتر از ۵ درصد بود که البته برای همین مقدار هم در یکی از مجامع چندسال پیش مدیران سهامدار عمده قول دادند که خریدار آن خواهند بود و به قول خود هم عمل کردند، طوری‌که درحال‌حاضر شناوری سهم کمتر از یک درصد است. در صورت‌های مالی دوره منتهی به پایان آذرماه ۱۳۹۷ (سال قبل) که اخیرا منتشر شده، سود بیش از ۱۳ تومان به‌ازای هر سهم با سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومانی به‌دست آمده است. البته در این دوره شرکت دفتر مرکزی خود را هم با سود حدود ۳ میلیارد تومان به فروش رسانده است. پرتفوی بورسی سنوین در پایان آذرماه سال گذشته هم بیش از ۲۶ میلیارد تومان ارزش دارد. سنوین بخش‌هایی از یک پروژه بزرگ اداری تجاری و مسکونی در جزیره کیش را با بهای تمام شده کمتر از ۷ میلیارد تومان در سبد دارایی‌های خود دارد که در سال ۱۳۸۷ خریداری کرده است. عملکرد شرکت در خرید و فروش سهام نیز بهبود یافته است که البته بخشی از آن را می‌توان به وضعیت مناسب بازار سرمایه در بازه دی ۱۳۹۶ تا آذر ۱۳۹۷ نسبت داد. سنوین بخش عمده پروژه سهیل را با بهای تمام شده بیش از ۲۵۰ میلیارد تومان در پرتفوی خود داشت که بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان آن هزینه بانکی شامل سود و جرایم بود. شرکت در مقطعی تصمیم گرفت علیه بانک‌های تسهیلات‌دهنده شکایت کند و با توجه به نوع قرارداد که از عقود مشارکت مدنی است، غیرقانونی بودن دریافت سود و جریمه توسط بانک‌ها، پیش از تمام شدن پروژه را ثابت کند. این اتفاق نیفتاد زیرا با توجه به تعلق سنوین به بانک اقتصاد نوین و اینکه این بانک هم طرف حساب در پرونده‌های مشابهی خواهد بود، با مخالفت سهامدار عمده مواجه شد. خوب است بدانید براساس قوانین بانکداری اسلامی در «عقود مشارکتی» مانند «مشارکت مدنی» وقتی بانک در پروژه‌ای شریک می‌شود براساس قوانین اسلامی در سود و زیان آن هم باید شریک باشد که عملا این موضوع پیاده نشد. به بیان دیگر اگر امواج تورمی سبب رشد چندبرابری ارزش پروژه شوند بانک فقط سود مشارکت خود را دریافت می‌کند و اگر هم پروژه به نتیجه نرسد یا به مشکل بخورد بازهم بانک سود خود را طلب می‌کند. همین موضوع سبب شد هیات‌مدیره سنوین در سال مالی ۱۳۹۶ ثبت هزینه‌های مالی را در صورت‌های مالی انجام ندهند و صورت‌های مالی هم در آن سال توسط حسابرس رد شود. نهایتا قرار شد کل پروژه با بهای تمام شده ۲۵۰ میلیارد تومانی به بانک اقتصاد نوین واگذار شود و در ازای آن بانک متعهد شده بیش از ۱۸۰ میلیارد تومان بدهی‌های سنوین را تسویه و حدود ۷۵ میلیارد تومان باقی‌مانده را به‌صورت ملک، سهام یا وجه نقد بپردازد. با توجه به عدم انتشار صورت‌های مالی جدید سنوین، از نتیجه تسویه‌بخش ۷۵ میلیارد تومانی معامله اطلاعی در دست نیست. البته ظاهرا قرار بود بخشی از سهام شرکت «شیمی‌بافت» که در مالکیت بانک است به سنوین واگذار شود، که قاعدتا منتفی شده است زیرا این بلوک اخیرا به یکی از حقوقی‌ها واگذار شد. حالا که صحبت به اینجا رسید خوب است درباره شیمی بافت هم کمی بگویم؛ آگهی مزایده بلوک ۲۷ درصدی «شیمی‌بافت» توسط بانک اقتصاد نوین در تاریخ اول دی منتشر شد و شرکت بورسی «سرمایه‌گذاری ملی ایران» (ونیکی) با اشتیاق اقدام به خرید آن کرد. اشتیاق این حقوقی باسابقه بازار سرمایه از آنجا مشخص شد که دست به فروش گسترده برخی از سهام تحت مالکیت خود زد. «شیمی بافت» تولید‌کننده افزودنی شیمیایی بنزین به نام MTBE است که «افزایش نرخ دلار» و «صادرات این محصول»، رشد سودآوری را برای آن رقم زد. اما بشنوید از سهامدار عمده ۶۳ درصدی شیمی‌بافت یعنی شرکت «سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی» (وپترو) که مدیران آن در مجمع سالانه مردادماه از عرضه اولیه شیمی‌بافت تا پایان سال خبر دادند و حتی مدیرعامل گفت یکی از خواسته‌های پیگیرانه مدیرعامل جدید شستا از وی عرضه هرچه زودتر این شرکت در بازار سرمایه است. پیش از این مجمع و بعد از آن هم عرضه شیمی بافت ترجیع‌بند مصاحبه‌های مدیران شستا بود. اما در حاشیه مجمع فوق‌العاده هفته قبل وپترو که برای تغییراتی در اساسنامه تشکیل شد، مدیرعامل جوان وپترو، آب پاکی را برروی دست سهامداران ریخت و از عدم امکان عرضه آن تا پایان سال خبرداد. جالب اینکه در مجمع سالانه مردادماه قول عرضه یکی دیگر از شرکت‌های وپترو در سال‌جاری و دو شرکت دیگر در سال آینده داده شد که اینک عرضه هر ۴ شرکت به زمانی دیگر و احتمالا سال آینده موکول می‌شود. علت عدم عرضه شیمی بافت هم به توقیف بودن آن طی یک اختلاف حقوقی با شرکت دولتی «ملی سرمایه‌گذاری پتروشیمی» یا NPC برمی‌گردد. با مالکیت ۶۵ درصدی وپترو و ۲۷ درصدی ونیکی در شیمی‌بافت، بقیه یعنی حدود ۷ درصد سهام در اختیار شرکت بازارپایه‌ای «سرمایه‌گذاری ملت» (وملت) است که پیش از این به آن پرداختم. سالها بود که ۷ درصد شرکت زیان‌ده شیمی‌بافت در پرتفوی وملت توجهی را جلب نمی‌کرد اما اینک که شیمی بافت در کانون توجه قرار گرفته از آن به‌عنوان یکی از دلایل رشد وملت یاد می‌شود. شایعه شده که ونیکی قصد دارد خود اقدام به عرضه اولیه شیمی‌بافت کند که با توجه به خرید اقساطی سه ساله و در وثیقه بانک بودن بلوک تا زمان پرداخت اقساط، بعید است امکان آن را داشته باشد.
artava@chmail.ir
