بازدید از خانههای مشهور شهر چه حسی دارد؟
آدرس تهرانگردی در نیمروز پاییزی
در پایتخت ایران مفاخر و بزرگان زیادی زندگی کردهاند. نمونه آنها دکتر محمود حسابی فیزیکدان شناخته شده ایرانی که در ابتدای دهه ۷۰ خانهاش به موزه دکتر حسابی تغییر کاربری پیدا کرد. این خانه ۹۰ ساله در فضایی مشجر در شمال تهران قرار گرفته و بازدید از آن علاوه بر آنکه میتواند ما را با زندگی این فیزیکدان آشنا کند، خود تجربهای خوشایند در این روزهای پاییزی و برگریزان خواهد بود. همچنان که در شمال تهران در حال موزهگردی افراد مشهور هستید، سری به موزه استاد عزتالله انتظامی در قیطریه بزنید. در این موزه علاوه بر تماشاخانه، اتاق آینه و... کارنامه بازیگری این هنرمند برجسته ایرانی را مرور میکنید، از «گاو» گرفته تا «هامون»، «اجارهنشینها» و... بازیگری که در بخشی از بزرگترین فیلمهای سینمای ایران بازیهای درخشانی داشته و لقب «آقای بازیگر» را به خود اختصاص داده است. در ابتدای ورودی این خانه نوشتهای از عزتالله انتظامی را میبینید که بر آن نوشته شده: «تا چندی پیش اینجا خانه من بود، اما اکنون خانه همه عاشقان صحنه و نمایش است، خانهام آباد است، خانهام نورانی است؛ چون شما اینجایید.»
اگر در مرکز شهر ساکن هستید و ترجیح میدهید در محدودههای نزدیک به محل اقامتتان نیمروزی را به تنهایی یا با خانواده و دوستان به دیدن خانههای شخصیتهای تاریخی بگذرانید، چرا به موزه خانه حسین بهزاد استاد بزرگ مینیاتور سری نزنید. خانهای که در محدوده میدان انقلاب در خیابان نوفلاح قرار گرفته است. خانه حسین بهزاد خانهای آجری است که این روزها به مرکزی فرهنگی در این محله بدل شده است. در مرکز شهر همچنین موزه استاد ابوالحسن صبا استاد برجسته موسیقی ایرانی را در حوالی میدان بهارستان و خیابان ظهیرالاسلام داریم. در این موزه انواع سازها، آثار و لوازم شخصی استاد را در کنار تندیسهای مومی ساخته همسرش مشاهده میکنید. در خیابان امام و در محدوده بین مترو حسنآباد و دانشگاه امام علی (ع) خانه مقدم قرار گرفته، خانهای که به دکتر محسن مقدم استاد باستانشناسی دانشگاه تهران و همسر فرانسویاش سلما تعلق داشت. البته این زوج خانه را از احتسابالملک که از صاحبمنصبان دوره قاجار بود خریداری کردند. خانه مقدم خانهای بسیار بزرگ در محلهای است که دیگر نشانی از گذشته در آن نمانده است، اگر تابلو خانه مقدم نباشد احتمالا کمتر کسی متوجه میشود که در لابهلای کوچههای این محله میتوان چنین خانه متفاوتی را شاهد بود. خانهای که هم حوض دارد و هم شیشه رنگی و فضایی از باغ ایرانی!
در شرق تهران و در محله پیروزی مرکز فرهنگی «خانه استاد امیرجاهد و دکتر معین» قرار دارد. این خانه از آن استاد محمد معین استاد برجسته ادبیات و پدرهمسرش استاد محمدعلی امیرجاهد موسیقیدان و نوازنده ایرانی است. این خانه ۸۰ ساله فضایی را برای شما فراهم کرده که در بازدیدتان میتوانید با آثار این بزرگان آشنا شوید ضمن اینکه معماری آن نیز برای علاقهمندان به این حوزه بسیار جذاب خواهد بود. قرار گرفتن این خانه در شرق تهران آن را به مرکزی فرهنگی برای جوانان علاقهمند بدل کرده و در آن جلسههای مثنویخوانی، حافظخوانی و...برگزار میشود.
آنچه تاکنون گفته شد درباره تهران بود. شهری که در آن علاوه بر چند مورد ذکر شده میتوان در هر گوشهاش خانهای قدیمی از خانواده و افراد شهیری یافت که در سیر تحولات این سرزمین اثرگذار بودهاند. در شهرهای دیگر نیز چنین خانههایی را میتوان سراغ گرفت و یک عصر پاییزی را به بازدید از آنها اختصاص داد. نمونهاش در نایین که خانه تاریخی پیرنیا تبدیل به موزه مردمشناسی شده است. این خانه به دوران صفویه برمیگردد و در آن شاهنشین، هشتی، باغ، دالانهای مختلف و... وجود دارد. کار مرمت و بازسازی این خانه در سال ۱۳۴۹ آغاز شد و با گذشت ۲۴ سال در نهایت به موزه مردمشناسی نایین تغییر کاربری یافت. در رشت خانه میرزا کوچکخان را داریم که در آن تاریخچه مبارزه این شخصیت نامدار دوره قاجار با تصاویر، تابلوها و اسنادی که در معرض عموم قرار گرفته است، قابل مشاهده است. علاوه بر نایین و رشت ما در تمام شهرهای ایران چنین خانههای قدیمیای را داریم، خانههایی که با دیدن مجموعه آثار آنها میتوان تاریخ آن شهر را چه از لحاظ اجتماعی و فرهنگی و چه از بعد سیاسی و مبارزههایی که در راه آزادی داشتهاند دید. پس چرا یک نیمروز را در شهر خودمان و در سفر به سایر شهرها به این خانهها اختصاص ندهیم تا سفری متفاوت را تجربه کرده باشیم.