چرا کشورهای منطقه در جذب گردشگران ۲۰۲۴ خوش درخشیدند؟
۴ موتور پرواز توریسم خاورمیانه
پایگاه خبری سفر و گردشگری جهان (TTW)، رشد ۲۶درصدی ورود گردشگران بین‌المللی به خاورمیانه در ۷ماه نخست ۲۰۲۴ را ناشی از عملکرد بسیار قوی کشورهای عربستان، امارات، قطر، عمان، کویت، بحرین و ایران می‌‌‌داند که توانستند مسیر رشد و توسعه پایدار را در مدت کوتاهی طی کنند. البته بر اساس منطقه‌‌‌بندی گردشگری سازمان ملل، ایران جزئی از منطقه آسیا و اقیانوسیه و زیرشاخه آسیای جنوبی به‌‌‌شمار می‌رود، اما با توجه به واقع شدن ایران در خاورمیانه و نقش کلیدی در این منطقه، عمدتا در سنجش‌‌‌های جهانی در گروه خاورمیانه مورد بررسی قرار می‌‌‌گیرد.
کشورهای خاورمیانه مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، عمان، کویت، بحرین، مصر، ایران و بسیاری از کشورهای دیگر این منطقه، به دلیل تاریخ غنی، فرهنگ‌‌‌های متنوع و مدرن‌‌‌سازی سریع خود شهرت دارند و رشد قابل‌توجهی را در بخش گردشگری از خود نشان داده‌‌‌اند. از ۷ماه اول سال ۲۰۲۴، ورود بین‌المللی در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۱۹، حدود ۲۶درصد افزایش یافته است و خاورمیانه را به‌‌‌صورت نسبی به‌‌‌عنوان سریع‌‌‌ترین منطقه در حال رشد در سطح جهان نشان می‌دهد. این افزایش نشاندهنده بهبود قابل‌توجه و اعتماد رو به رشد در بین مسافران بین‌المللی است.
بر اساس آخرین گزارش گردشگری سازمان ملل (UN Tourism)، در سال ۲۰۲۴، بخش مسافرت و گردشگری جهانی انعطاف‌‌‌پذیری قابل‌توجهی از خود نشان داد و تقریبا به عملکرد قبل از همه‌گیری رسید و گردشگری بین‌المللی در ۷ماه اول به ۹۶درصد از سطح سال ۲۰۱۹ خود بهبود یافت. این احیای قوی با تقاضای شدید در سراسر اروپا و بازگشایی مقاصد در آسیا و اقیانوسیه به پیش رانده شد. بهرغم وجود عدم‌قطعیت‌‌‌های اقتصادی و مسائل ژئوپلیتیکی، این صنعت سرسختی چشمگیری از خود نشان داده است. داده‌‌‌ها حاکی از آن است که حدود ۷۹۰ میلیون گردشگر از ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۴ در سطح بین‌المللی سفر کرده‌‌‌اند.
این آمار نشاندهنده افزایش ۱۱ درصدی نسبت به سال قبل است و فقط ۴درصد کاهش نسبت به ارقام ۲۰۱۹ دارد. این آمار حاکی از بهبودی امیدوارکننده است و نشانه بهبود بالقوه پایدار برای چشمانداز گردشگری در سراسر جهان است. اما سوای تمام تحولات رو به رشد توریسم جهان پس از همه‌گیری، «خاورمیانه» توانست به قطب گردشگری جهان تبدیل شود و بر اساس داده‌‌‌های سایت گردشگری و سفر، شرکت‌های هواپیمایی خاورمیانه همچون امارات ایر، قطر ایرویز، اتحاد ایرویز، عربستان ایر، ترکیش ایرلاین، مصر ایر، رویال اردن، کویت ایر، عمان ایر و خلیج ایر تقریبا از تمامی قاره‌‌‌های جهان پروازهای بلندمدت خود را فعال کرده و پذیرای سیل عظیمی از توریست‌‌‌های خارجی در ۷ماه نخست ۲۰۲۴ بوده‌‌‌اند. این گزارش ضمن بررسی چرایی برتری ۷کشور خاورمیانه شامل عربستان، امارات، قطر، عمان، کویت، بحرین و ایران در افزایش گردشگران خارجی، عوامل کلیدی تجدید حیات گردشگری در این منطقه را مورد بررسی قرار داده است. «عربستان سعودی» از برنامه بلندپروازانه چشمانداز ۲۰۳۰ برای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود به دور از وابستگی به نفت استفاده کرده و به شدت بر توسعه بخش گردشگری خود تمرکز کرده است. معرفی ویزای توریستی در اواخر سال ۲۰۱۹، همراه با کمپین‌‌‌های بازاریابی گسترده و توسعه جاذبه‌‌‌های گردشگری جدید، پادشاهی این کشور را به کانونی برای بازدیدکنندگان بین‌المللی تبدیل کرده است.
«امارات متحده عربی» همچنان به منزله یک آهن‌ربا برای گردشگران به‌‌‌شمار می‌رود که گردشگران را از سراسر جهان به خود جذب می‌کند و دبی و ابوظبی در این زمینه پیشتاز هستند. نمایشگاه اکسپوی ۲۰۲۰ دبی که به‌‌‌دلیل شیوع همه‌گیری تا سال ۲۰۲۱ تمدید شد، نقش مهمی در احیای صنعت گردشگری ایفا کرد. سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های استراتژیک امارات در میهمان‌نوازی، سرگرمی و پیشنهادهای فرهنگی همچنان مخاطبان بین‌المللی متنوعی را به خود جذب می‌کند.
با توجه به اینکه جام‌جهانی فوتبال ۲۰۲۲ به‌‌‌عنوان یک رویداد تاریخی در تاریخ «قطر» اتفاق افتاد، این کشور با موفقیت در جذب گردشگران موقعیت خود را حفظ کرده است. سرمایه‌‌‌گذاری در زیرساخت‌‌‌ها، همراه با توسعه گردشگری فرهنگی و ورزشی، قطر را به یک مقصد برجسته در طول سال تبدیل کرده است.
تمرکز «عمان» بر اکوتوریسم و گردشگری فرهنگی، حفظ زیبایی و میراث طبیعی آن، برای کسانی که به دنبال تجارب سفر پایدارتر و همه‌جانبه هستند، جذاب شده است. تحولات اخیر در استراحتگاه‌‌‌های لوکس و گردشگری ماجراجویی نیز بخش جدیدی از مسافران را به خود جذب کرده است. «کویت» نیز به دلیل سرمایه‌‌‌گذاری در موزه‌‌‌ها، گالری‌‌‌های هنری و نمایش‌‌‌های صحنه‌ای به طور فزاینده‌‌‌ای به‌‌‌دلیل گردشگری فرهنگی خود شناخته می‌شود. تاکید این کشور بر جاذبه‌‌‌های خانوادگی و تجربه خرید نیز به جذابیت فزاینده آن در میان گردشگران خلیج فارس کمک کرده است. تعداد گردشگران «بحرین» به لطف سیاست‌‌‌های روادید راحت و ترویج رویدادهایی مانند جایزه بزرگ فرمول یک بحرین، افزایش یافته است. تاریخ غنی و توسعه مجتمع‌‌‌های توریستی جدید جذابیت آن را به‌‌‌عنوان یک مقصد کوتاه‌‌‌مدت تکمیل کرده است. در این گزارش که ایران را در گروه منطقه خاورمیانه قرار داده است، بر جنبه توجه بیشتر جهان بر جاذبه‌‌‌های گردشگری کشور تاکید شده است و معتقد است، ایران بهرغم مواجهه با چالش‌‌‌های ژئوپلیتیکی، همچنان بازدیدکنندگانی را به سمت مکان‌‌‌های تمدن باستانی و صحنه‌‌‌های فرهنگی پرجاذبه جذب می‌کند.
ابتکارات برای بهبود امکانات توریستی و تبلیغ مقاصد کمتر شناخته شده در داخل کشور به آرامی در حال تغییر دیدگاه‌‌‌ها و جذب بازدیدکنندگان بین‌المللی بیشتری است. اما این تجدید حیات گردشگری در خاورمیانه نشات گرفته از ۴ عامل کلیدی «افزایش اتصال هوایی»، «سرمایه‌‌‌گذاری در زیرساخت‌‌‌ها»، «تحول دیجیتال» و «جشنواره‌‌‌های فرهنگی و رویدادهای بین‌المللی» است. افزایش مسیرهای پروازی و ظرفیت‌‌‌های خطوط هوایی بزرگ خاورمیانه، منطقه را در دسترس‌‌‌تر کرده است و سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های قابل‌توجه در زیرساخت‌‌‌های گردشگری، از جمله هتل‌‌‌ها، استراحتگاه‌‌‌ها و جاذبه‌‌‌های توریستی، تجارب بازدیدکنندگان را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، ابتکارات دیجیتال در پردازش ویزا و خدمات مسافرتی، سفر را ساده کرده و آن را برای گردشگران بین‌المللی جذاب‌‌‌تر می‌کند و از همه مهم‌تر، یک تقویم قوی از رویدادها و جشنواره‌‌‌ها به‌‌‌طور مداوم بازدیدکنندگان را به منطقه می‌‌‌کشاند.
از آنجا که خاورمیانه به روند بهبودی پس از همه‌گیری ادامه می‌دهد، این منطقه برای رشد بیشتر در بخش گردشگری نیز آماده است. «گردشگری پایدار»، با تمرکز بر به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی و به حداکثر رساندن منافع اجتماعی و اقتصادی برای جوامع محلی، در اولویت قرار گرفته است. «توسعه مداوم» بخش‌‌‌های فرهنگی، ماجراجویی، لوکس و اکوتوریسم همراه با ثبات سیاسی و اقدامات ایمنی افزایش یافته، احتمالا به رشد گردشگری در منطقه ادامه خواهد داد.
بنابراین، رشد قابل‌توجه ۲۶درصدی ورودی‌‌‌های بین‌المللی به خاورمیانه در ۷ماه اول سال ۲۰۲۴ نه تنها انعطاف‌‌‌پذیری این منطقه را نشان می‌دهد، بلکه پتانسیل آن را به‌‌‌عنوان یک مقصد گردشگری پیشرو در جهان معرفی می‌کند و به صورت منحصر به فردی با هر کشور دارای موفقیت در زمینه گردشگری مشارکت می‌کند تا جایی که خاورمیانه، قرار است خطوط گردشگری بین‌المللی خود را دوباره تعریف کند.
