دست شما را میبوسد آقای استاندار
۱- منابعطبیعی مدّعیاست یکیاز موفّقترین پروژههایآبخیزداری ۲دههیگذشته را در اراضیِ موسومبه «جمعاب» اجرا کرده و ظرفِ دهسال(۱۳۸۴-۱۳۹۴)، ۱۷میلیونمترمکعب روانآب را به سفرهیتشنهی دشتِممنوعهیمشهد تزریق نمودهاست. دشتِمشهد، اصلیترین مخزنِ تأمین آبشربِ غربمشهد است که از دههی۴۰، بهخاطر برداشتهای بیرویّه و بیرحمانه، وضعیّتبحرانی پیداکرده و هرسال سطحآب قابلدسترسِ آن، پایین و پایینتر میرود.
۲- حالا چندسال است در ۲کیلومتری پروژهی«پخشسیلابجمعاب»، پروژهی دیگری کلید زدهاند تا آرامستانشهرگلبهار را در آن بسازند. آرامستانی که رویِ آبخوانِمشهد است، ۱۳رشتهقنات که آب موردنیاز روستاهایاطراف و چند حلقه چاهعمیق که آبمصرفیمشهد را تأمینمیکند، در آن قرار دارد. آرامستانی که بافتِخاکاش درشتدانه است و هر سیلاب و روانآبی در آن جاریشود، بقایای اموات را میشورد و با خود وارد آبخوان میکند. آرامستانی که علاوهبر اینها، درمسیر بادهایغالب قرار دارد و موجب آلایندگی اکوسیستم منطقه میشود.
۳- وزارتبهداشت درسال۱۳۸۸، «آییننامه
مقرّراتبهداشتیآرامستانها» را تصویب و برای اجرا ابلاغ نمودهاست. براساس مفاد این آییننامه:
مادهی۱: فاصلهی آرامستان تا محدودهی شهر نباید کمتر از ۱۰کیلومتر باشد.
مادهی۲: آرامستان باید در محلّی انتخاب شود که امکان توسعهی شهر در آن جهت وجود نداشتهباشد.
ماده۳: آرامستان نباید در اراضی سیلگیر، رانشی و یا در مجاورت رودخانه، چشمه، قنات، مراکزآموزشی و تربیتی، مراکزصنعتی و تولید موادغذایی احداث شود.
تبصره۳: آرامستان نباید در بالادستِ منابع آبسطحی (رودخانه، چشمه، قنات) و در فاصلهی کمتر از۲۰۰متر احداث شود.
ماده۴: آرامستان نباید در جهت وزش بادهای غالب به طرف شهر انتخاب شود.
ماده۷: اگر آرامستان و مجتمعزیستی در یک شیب قرار داشتهباشند، آرامستان باید در ارتفاع پایینتر از مجتمع قرار بگیرد تا آبهای آلوده به طرف مجتمع جریان نیابد.
حال آنکه زمین جانماییشده برای آرامستانگلبهار، اقلّاً این پنجماده و آن یکتبصره را رعایت نمیکند. یعنی دیوار به دیوار شهر است و هیچ فاصلهی معنیداری با گلبهار ندارد، در یکی از اضلاع توسعهای شهر قرار گرفته، در دامنهی ورودی آبخوان مشهد و در محدودهی آبشربِ شهرهای گلبهار، چناران و مشهد واقعشده، درست در جهت وزش بادهایغالب است و فاصلهاش تا دانشگاهآزاد، زیرِ یککیلومتر است!
۴- آرامستان باید «پیوستمحیطزیست» داشتهباشد و دستگاههایمختلفی نظیر منابعطبیعی، آبمنطقهای، شبکهیبهداشت، جهادکشاورزی و محیطزیست میبایست پساز بررسیهای دقیقِ فنّی و کارشناسی، بهصورت مکتوب با مکان پیشنهادشده موافق باشند. در موضوع آرامستانگلبهار تا جایی که نگارنده میداند، هیچ استعلام و استمزاجی از دستگاههای ذیربط بهعمل نیامده و آبمنطقهای و محیطزیست به صورت جداگانه، مخالفتشان را با زمین پیشنهادی اعلامنمودهاند.
۵- متأسفانه در سکوتِ تعمّدی دستگاه متولّی احداث آرامستان(شرکتعمرانگلبهار)، فرماندارمحترمگلبهار علیرغم اینکه شاهد نگرانی افکارعمومی از این تصمیم میباشد، بهجای دعوت از فعّالینمحلّی محیطزیست و شنیدن دغدغهها و دلنگرانیهایشان، ترجیح داده از طریق رسانههای همسو، بهصورت یکطرفه، صرفاً به بیان دیدگاههایمدیریّتی خود و دفاع از جانمایی آرامستان بپردازد و همین گفتمگفتهای پینگپنگی در فضایرسانه، امکان رسیدن به یک فهممشترک و توافقطرفینی را از بین بردهاست. جنابفرماندار در آخرین مصاحبه از این دست، ضمن اعلام این نکته که آرامستانگلبهار هیچ خطری برای محیطزیست و آبشرب مشهد و گلبهار ندارد، به ۱۹گورستانی اشاره میکنند که در آن حوزهی آبریز وجود دارد و تا الان کسی شکایتی نداشتهاست!
احتمالاً منظور آقایفرماندار، قبرستانهایی است که در سنوات دور و دیر در روستاهایاطراف که نه طرحجامعی داشته و نه شورا و دهیاری بر امورات روستا مدیریّت میکردهاند، ایجاد شده و هرسال، تک و توک اموات مقیم آن روستا را در خود جای دادهاست و چون کسی از این مسئله شکایتی نکرده، پس ما هم اجازه داریم به صورت کاملاً قانونی، روی همان «حوزهیآبریز»، برای شهری با جمعیّت رسمی ۳۵هزارنفر و جمعیّت افواهی صدهزارنفر، آرامستان تأسیس کنیم!
۶- خدا را شکر جنابفرماندار در مصاحبهشان، رسماً پذیرفتهاند این حوزه، «حوزهیآبریز» است. امّا متوجّه نمیشوم اگر در گذشته، ۱۹قبرستان روی این «حوزهیآبریز» ایجادشده، چرا ایشان فکر میکنند بیستمیناش را هم میشود تأسیس کرد؟! متوجّه نمیشوم آیا چون کسی شکایتی نداشته، پس دست ما برای هر تصمیمی، ولو به قیمت آلودهشدن منابعآبیِمحدود و در شُرفِ اتمام دشتمشهد باز است؟!
۷- وقتی متولّی تأمینِ آبشرباستان (مدیرعاملآبمنطقهایخراسانرضوی) صراحتاً میگوید: «مکانآرامستانبایدتغییرکند» و سازمانحفاظتمحیطزیست در گزارشخود، تهدیدات زیستمحیطی مترتب بر احداث آرامستان در این پهنه را صریحاً ابراز میکند، آیا مدیرسیاسیشهرستان اجازهدارد بیتوجّه به این نظرات کارشناسانه، همچنان بر یک تصمیممدیریّتی پافشاری کند و تتمّهی آبِ دشتممنوعهیمشهد را از حیزاستفاده خارجکند؟!
اینهمه تغییرات ژنتیکی وحشتناک، اینهمه بیماریناشناخته، اینهمه امراض غریب و عجیب که امروزه بشر با آن مواجه است، نتیجهی مداخلات و معارضاتی از این دست است که سالهای دور یا نزدیک رخ داده و حالا خودش را در قالب اپیدمیهایویرانگر و بیماریهای لاعلاج و صعبالعَلاج نشانمیدهد. حتّی اگر دهدرصد احتمال بدهیم بقایایامواتِمدفون روی آبخوانمشهد، بر اثر سیل و سیلاب، راهی سفرههای آبزیرزمینی میشود، باید از میانِ اینهمه زمینبیخطری که توسط کارشناسان پیشنهاد دادهشده، یکی را برگزید و آرامستانگلبهار را به آن مکانِ امن منتقل نمود.
۸- با توجّه به عدم شنیدهشدن صدا و نظر مخالفان این جانمایی توسط فرماندارمحترم و در جایی که شرکتعمرانگلبهار، هیچ مسوولیّتی در قبال پاسخگویی و اقناع افکارعمومی احساس نمیکند، از آنجا که موضع فنّی و دیدگاه کارشناسی آبمنطقهایاستان و سازمانحفاظتمحیطزیست، در نقطهی مقابلِ موضعی است که توسط مدیریّتسیاسیشهرستان تبلیغ و ترویج میشود، یگانه راه برونرفت از بنبست پیشآمده و تعیینتکلیف زمین آرامستان، ورود استاندارمحترمخراسانرضوی به موضوع و اعزام کمیتهای خِبره، متشکّل از نمایندگانِ دستگاههای ذیربط(بهداشتودرمان، محیطزیست، منابعطبیعی، آبمنطقهای و جهادکشاورزی) است تا با استقرار در شهرستانگلبهار و استماع نظرات موافقین و مخالفین و بررسی اسناد و مدارک موجود، گزارش نهایی خود را به استحضار نمایندهعالیدولت در استان رسانده و آنچه خیر و صلاح ۴میلیون شهروندمشهدی و میلیونها زائر و مسافر آستان رضوی است به مورد اجرا گذارده شود.
وقتی مدیرسیاسیشهرستان از جایگاه رفیع مرضیّالطرفینی خارج و در کسوت سخنگو، وظیفهی پاسخگویی شرکتعمرانگلبهار را یکتنه بر دوش میگیرد، آن وظیفهی شیخوخیّت و قضاوتبیطرفانه، دست شما را میبوسد جنابآقایاستاندار!