افت قیمت نفت با دو سیگنال چینی

  جنگ تجاری ادامه می‌یابد؟

اختلافات تجاری واشنگتن و پکن که از حدود ۱۵ ماه پیش به یک جنگ تمام‌عیار بدل شده، مهم‌ترین اهرم فشار بر قیمت‌ها طی یک سال اخیر بوده است. در حالی که مذاکرات بین طرفین افت و خیزهای بسیاری داشته، روز جمعه رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد که با طرف چینی به یک توافق اولیه دست یافته است. دونالد ترامپ پس از دیدار با معاون نخست‌وزیر چین در این روز اظهار کرد: امروز در مذاکرات به توافقی مهم در مرحله اول دست یافتیم. بر اساس این توافق، چین وعده داده تا برخی اقدامات برای افزایش تجارت با آمریکا را انجام دهد از جمله اینکه بین ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار بیشتر محصولات کشاورزی از آمریکا بخرد. در مقابل آمریکا نیز پذیرفته است که تصمیم قبلی خود مبنی بر افزایش تعرفه بر ۲۵۰ میلیارد دلار کالای وارداتی از چین از ۲۵ درصد به ۳۰ درصد را که قرار بود هفته آینده اجرایی شود، متوقف کند. کاخ سفید همچنین گفته است که دو طرف در برخی از زمینه‌ها از جمله موضوع رعایت حق مالکیت معنوی توسط چین پیشرفت‌هایی داشته‌اند. مقام‌های آمریکایی گفته‌اند، این توافق فعلا در اصول است و سه تا پنج هفته طول خواهد کشید تا پیش‌نویس این توافق آماده شود. انتظار می‌رود در صورت مساعد بودن ادامه مذاکرات، توافق نهایی میان آمریکا و چین در دیدار آتی ترامپ با رئیس‌جمهوری چین در نشست رهبران آپک (آسیا- اقیانوسیه) که قرار است ماه آینده در شیلی برگزار شود، به امضا برسد.

خبر توافق اولیه چین و آمریکا در کنار نگرانی‌ها از افزایش‌ تنش‌های ژئوپلیتیک بعد از حمله به یک نفتکش ایرانی در دریای سرخ به رشد ۲درصدی قیمت‌ نفت در روز جمعه منجر شد. با این حال طی دو روز تعطیلی بازار، مجددا ابهام بر خوش‌بینی‌ها درخصوص توافق تجاری سایه افکند. به گفته کارشناسان، اختلافات اساسی هنوز باقی مانده است و باید مذاکرات درخصوص این مسائل از جمله اتهامات آمریکا علیه چین درباره «سرقت فناوری و اسرار تجاری» ادامه یابد. همچنین این توافق شامل اختلاف دو کشور بر سر شرکت چینی هوآوی نیست که یکی از مهم‌ترین محورهای اختلاف بین دو کشور است. از این رو تحلیلگران هشدار دادند آنچه که ترامپ و کاخ سفید توافق اولیه نامیده‌اند بیشتر یک آتش‌بس تجاری است و تمام توافقات اولیه می‌تواند تا پیش از توافق نهایی مجددا از بین برود. این کارشناسان به دور قبلی توافقات اشاره دارند که در نهایت به تشدید تنش‌ها بین دو کشور منتهی شد. روسای جمهور دو کشور در دسامبر سال گذشته و در حاشیه اجلاس گروه۲۰ تا رسیدن به توافق نهایی آتش‌بس اعلام کردند. در حالی که به نظر می‌رسید مذاکرات به خوبی در جریان و یک توافق تجاری نزدیک است، در ماه مه ترامپ اعلام کرد که از آمار اقتصادی آمریکا راضی است و به یک توافق تجاری با چین نیاز ندارد از این رو تعرفه بر واردات کالا از این کشور را افزایش می‌دهد. این افت و خیزها و بی‌اعتمادی به تصمیمات ترامپ، موجب شده که در حال حاضر نیز خوش‌بینی به توافق کنونی بین دو کشور خیلی زود از بین برود.

در این میان درخواست چین برای مذاکرات بیشتر پیش از امضای توافق نهایی به این تردیدها دامن زده است. منابع آگاه در گفت‌وگو با بلومبرگ سناریوهایی درخصوص چرایی درخواست چین برای مذاکره بیشتر مطرح کرده‌اند. یک منبع آگاه اعلام کرده که ممکن است پکن هیاتی به سرپرستی معاون نخست‌وزیر، مذاکره‌کننده ارشد چین برای نهایی کردن توافق‌نامه کتبی به واشنگتن بفرستد. منبع دوم نیز گفته که چین می‌خواهد ترامپ علاوه بر لغو افزایش تعرفه‌های هفته آینده، برنامه‌ریزی برای افزایش تعرفه بخش دیگری از کالاها که قرار است در دسامبر اجرایی شود را نیز لغو کند.

  آشکار شدن آثار جنگ تجاری

اما خبر دیگری که روز گذشته از چین منتشر شد و بر بازار نفت اثرگذار بود، آمار واردات و صادرات این کشور است که نشان از آثار مخرب جنگ تجاری بر اقتصاد چین داشت. آن‌طور که رویترز بر اساس آمار گمرک این کشور اعلام می‌کند ارزش دلاری صادرات چین در ماه گذشته نسبت به مدت مشابه سال پیش ۲/ ۳ درصد و میزان واردات آن نیز ۵/ ۸ درصد کاهش یافته است. این میزان افت چه در بخش صادرات و چه در بخش واردات بیشتر از انتظارات بود. پیش از این کارشناسان اعلام کرده بودند انتظار دارند که صادرات ۳ درصد و واردات ۲/ ۵ درصد کاهش یابد. این خبر در کنار تردیدها نسبت به مذاکرات تجاری موجب شد که معامله‌گران در بازار نفت حتی آمار واردات نفت چین را نادیده گرفته و قیمت‌ها در سراشیب کاهشی قرار بگیرد. آمار گمرک چین نشان می‎دهد که هرچند مجموع واردات این کشور افت شدیدی را تجربه کرده اما میزان واردات نفت‌خام این کشور ۱۱درصد رشد کرده است.

کاهش آمار صادرات و واردات به معنای کاهش رشد اقتصادی و رکود در تولید کالا در این کشور است که به کاهش رشد اقتصاد جهانی نیز منجر شده. کاهش رشد اقتصادی نیز به نوبه خود به این معنا است که جهان به نفت و دیگر منابع انرژی نیاز کمتری دارد. از این رو، جنگ تجاری با کاهش رشد تقاضا برای نفت بر بازار این کالا اثرگذار بوده است. به‌طوری‌که در حال حاضر بسیاری از منابع میزان رشد تقاضا برای نفت را در سال جاری میلادی کمتر از یک میلیون بشکه در روز برآورد می‌کنند که کمترین سطح از زمان رکود بزرگ در سال ۲۰۰۸ است. علاوه بر این، انتظار می‌رود دامنه افت در میزان تقاضا تا سال ۲۰۲۰ ادامه یابد، به‌طور مثال آژانس بین‌المللی انرژی از ماه ژوئن چهار مرتبه برآورد خود از رشد تقاضا برای نفت در سال آینده را کاهش داده است. در آخرین مرتبه، این سازمان روز جمعه پیش‌بینی از رشد تقاضا برای سال ۲۰۲۰ را ۱۰۰ هزار بشکه کاهش داد و به ۱/ ۱ میلیون بشکه در روز رساند. ضعف در سمت تقاضا چنان نگرانی عمیقی در بازار ایجاد کرده که با وجود ریسک‌های شدید ژئوپلیتیک که سمت عرضه نفت را تهدید می‌کند و همچنین توافق اوپک و متحدانش برای کاهش تولید ۲/ ۱ میلیون بشکه در روز، قیمت‎ها در محدوده ۶۰ دلار باقی مانده‌اند.