بلندگوی مطالبات ساختمانی‏‏‌ها

در آخرین بخش از این رویداد حضار ضمن یادآوری مهم‌ترین نکات مطروحه در طول دو روز بحث و تبادل‌نظر، تصریح کردند بدون همکاری دولت و بخش خصوصی امکان عبور از مشکلات ساختاری بخش مسکن میسر نیست. تاکید بر آزادسازی بازار و صنعت ساختمان از مداخلات خلق‌‌‌الساعه و بی‌اندازه دولتی، مهم‌ترین مطالبه این صنعت بود. فعالان این صنعت به دولت پیشنهاد کردند با بازنگری در نحوه سیاستگذاری در این بخش، دولت به جای توزیع رانت و زمین رایگان و ارزان بین بازیگران به سمتی حرکت کند که قواعد روشن، شفاف و معقولی را برای بازی بازیگران آماده کرده و خود به عنوان داور به نظارت در این بخش بپردازد.

به عقیده این گروه از فعالان صنعت ساختمان تنها در این صورت است که علاوه بر ایجاد ارزش افزوده جدی و امکان‌‌‌پذیر شدن توسعه اقتصادی در جای جای کشور، تولید مسکن اقتصادی، در استطاعت و حمایتی فراهم می‌‌‌گردد و تعادلی بهتر به بازار تزریق می‌شود. موضوعی که مورد تاکید محمود سریع‌‌‌القلم استاد دانشگاه شهیدبهشتی نیز بوده و تجارب جهانی مخصوصا تجربه چین مهر تاییدی براین ادعاست که بخش‌خصوصی بهترین شریک دولت برای تغییر فضای بخش ساختمان و مسکن است. به عقیده این چهره دانشگاهی، پایان یافتن رقابت با بخش خصوصی در این بازار مهم‌ترین اقدامی است که دولت می‌تواند با اجرای آن امکان تحول ساختاری بازار مسکن را ممکن سازد.

فرید قدیری دبیر سرویس مسکن و معاون سردبیر روزنامه «دنیای اقتصاد» در آخرین پنل از همایش دو روزه صنعت ساختمان با یادآوری نکات مطروحه از سوی محمد جوزی، محمود سریع‌‌‌القلم، موسی غنی‌‌‌نژاد، علیرضا بختیاری، صمد حسن‌‌‌زاده، تیمور رحمانی، مهدی انصاری، سیامک پیربابایی و سایر سخنرانان نشست، تلویحا از لزوم تغییر فضا در این صنعت و گذار به یک بازی برد-برد سخن گفت. از دیگر نکات مطروحه در این پنل می‌توان به اهمیت توجه به رشد منفی واقعی بخش ساختمان و مقایسه آن با رشد بالای قیمت مسکن در کشور طی سالیان اخیر اشاره کرد. موردی که گویای وضعیت عینی این بخش است که در نتیجه تحریم، نااطمینانی و تورم حادث شده و تداوم آن هرگونه امکان بهبود در بازار مسکن را دور از دسترس می‌‌‌سازد.

از ایده‌‌‌های کلیدی مطروحه در این همایش، لزوم کنار گذاشتن روش‌های تکراری حل مساله مسکن است که بعد از بارها آزمون ثمربخش نبوده و لازم است با راه‌‌‌حل‌‌‌های آزموده جهانی جایگزین شود. توجه به توسعه ابزارهای متعارف از جمله بانک تخصصی بخش مسکن و تجهیز این بانک برای تحقق اهداف کلان از دیگر مواردی بود که در خلال این همایش پیرامون آن بحث شد. اثرگذاری جدی رشد پول بر قیمت مسکن و تبعات خروج مصرف‌‌‌کنندگان مسکن از بازار از دیگر موضوعات مطروحه در این همایش بود که مورد توجه حضار قرار گرفت. ضرورت گذار به مطالبات ساختاری از سوی بخش مسکن نظیر مطالبه آزادی اقتصادی به جای دریافت امتیاز و مشوق و رانت از جمله موضوعات مهم دیگری بود که صاحب‌‌‌نظران در خلال همایش به آن اشاره کردند. یادآوری توجه به بافت فرسوده و جهت‌‌‌دهی درست مشوق‌‌‌ها به این بخش از بازار مسکن در کنار نقد برنامه هفتم توسعه از زاویه بخش مسکن از دیگر موارد مهمی بود که از سوی صاحب‌‌‌نظران به سمع و نظر حضار رسید.

ماموریت مهم انجمن صنعت ساختمان

در خلال آخرین پنل اولین همایش صنعت ساختمان ایران، مهم‌ترین ماموریت انجمن صنعت ساختمان بازگو شد. مهندس قاضی از اعضای انجمن صنعت ساختمان تصریح کرد : این انجمن قویا در پی این است که صدای صنعت ساختمان باشد. این رویکرد ادامه خواهد داشت. در عین حال تاسیس این انجمن در پاسخ به شناسایی مجموعه‌‌‌ای از ریسک‌‌‌ها بوده که پیش‌‌‌روی صنعت ساختمان قرار دارند. این مجموعه ریسک‌‌‌ها که از سوی انجمن شناسایی شده‌‌‌اند، چشم‌‌‌انداز مخاطره‌‌‌آمیزی پیش روی این صنعت گشوده‌‌‌اند. بنابراین به دلیل نگرانی از آینده این بخش، تاسیس انجمن در دستور کار فعالان این بخش قرار گرفت.

در این راستا، اصلی‌‌‌ترین ریسک که آتیه این صنعت را با خطر جدی روبه‌رو کرده، کاهش سرمایه‌‌‌‎گذاری در این بخش است. خطری که زمینه‌‌‌ساز افت مقیاس تولید، ناتوانی بنگاه‌‌‌ها از تداوم فعالیت، مهاجرت نیروی کار متخصص و کوچک شدن ابعاد بخش مسکن و ساختمان در اقتصاد ایران خواهد بود. فعالان این عرصه به خوبی از این خطر مطلعند که با توجه به بازار کار جذابی که در حاشیه خلیج‌فارس برای نیروی انسانی ماهر کشور وجود دارد، رکود بخش ساختمان می‌تواند مهاجرت این افراد را سبب شده و بازگرداندن آنها به کشور را با دشواری روبه رو سازد.

قاضی با اشاره به اهمیت مشارکت با «دنیای اقتصاد» به عنوان بازوی محتوایی انجمن گفت: این مخاطرات قابل پیش‌‌‌بینی بوده و در آینده نزدیک ممکن است دامان این بخش را بگیرند. چانه‌‌‌زنی و گفت‌وگو با ذی‌نفعان این حوزه که بر تصمیمات کلان اثرگذارند و این تصمیمات روی فعالان بخش ساختمان تاثیر جدی دارد، راه‌حل انجمن برای مقابله با ریسک‌‌‌های ساختاری این بخش است. ما برای شراکت با «دنیای اقتصاد» اهمیت راهبردی قائلیم. اشتراک نظر در اهداف ما و رسانه «دنیای اقتصاد»، این اجازه را به ما داد که همکاری خوبی شکل گیرد کما اینکه اگر ظرفیت‌‌‌های «دنیای اقتصاد» نبود انعکاس اهداف صنعت ساختمان در این همایش به این شکل ممکن نبود.  وی به نمایندگی از فعالان این صنعت و اعضای این انجمن از استادان و صاحب‌‌‌نظران این حوزه بابت همراهی با اهداف انجمن قدردانی کرد و یادآور شد: آنچه انجمن می‌‌‌گوید و بر آن اصرار دارد، صرفا سخن انجمن نیست و دانش صاحب‌‌‌نظران و تجارب جهانی نیز آن را تایید می‌کند.

قاضی با سپاسگزاری از حضور مدیران دولت و نمایندگان مجلس در همایش، از آنها خواست که در سیاستگذاری‌‌‌ها به مشارکت بخش خصوصی با دولت توجه کنند. وی تاکید کرد: ما واقعا قصد مشارکت با دولت را داریم و می‌‌‌خواهیم دماسنج صنعت ساختمان برای تصمیم‌‌‌گیران باشیم و تاکید داریم در غیاب ذی‌نفعان اصلی که همانا دولت، زنجیره صنعت ساختمان و مصرف‌‌‌کنندگان خصوصی و خرد هستند، برخی از تصمیمات با خطاها و ابهاماتی روبه روست. در واقع ما بر این باوریم که برخی از قوانین هرچند درست (تدوین شده‌‌‌اند) اما به شکل نادرستی اجرا می‌شوند و انتظارات سیاستگذار را تامین نمی‌‌‌کنند. از این‌رو مایلیم مدیران محترمی که در جمع ما هستند به درستی این موضوع را شنیده و انعکاس دهند شاید از این محل انحرافات اجرای قوانین به حداقل برسد یا زمینه را برای اصلاح قوانین و اجرای صحیح قوانین فراهم کنند.

این فعال صنعت ساختمان با اشاره به این موضوع که صدای مصرف‌‌‌کنندگان خرد در بازار مسکن کشور همچون سایر بازارها شنیده نمی‌شود، تاکید کرد: ما در انجمن صنعت ساختمان تلاش داریم که این فضا را تغییر دهیم. در عین حال تلاش ما توجه به همه زنجیره تولید ساختمان است و تمایل داریم توجه به توسعه‌‌‌دهندگان در زنجیره صنعت ساختمان را احیا کنیم و تاکید داریم مشکلات هریک از اجزا به فاصله زمانی کوتاهی به بخش بعدی زنجیره منتقل می‌شود. در نهایت نیز کسی که زیان همه این مسائل را متحمل می‌شود، مصرف‌‌‌کننده نهایی است. در ادامه این پنل دو عضو دیگر انجمن نیز به ارائه مواردی پرداخته و تاکید کردند انجمن نه فقط صدای صنعت ساختمان که فریاد بلند این بخش است که کمتر شنیده می‌شود.