مشاور عزیز،

از وقتی که به‌دلیل بحران کرونا، شغل جدیدم را از دست دادم، فعالانه به‌دنبال فرصت‌های شغلی دیگر هستم. پس از ارسال درخواست برای کار در یک رستوران، از من خواستند که برای مصاحبه به آنجا بروم. اما در شرایط فعلی، آداب حضور در مصاحبه به چه شکل است؟ مثلا آیا باید طی مصاحبه ماسک داشته باشم؟ آیا باید از دست دادن بپرهیزم؟ آیا زشت است اگر قبل از شروع مصاحبه، از او اجازه بگیرم که دست‌هایم را بشویم؟ همه اینها چه فرقی با قبل دارد؟ پاسخ: دوست عزیز، بعضی از کارفرمایان در دوران کرونا اقدامات فوق‌العاده‌ای انجام داده‌اند، مثل انعطاف‌پذیری بیشتر در رابطه با ساعات کار، پروژه‌ها و مهلت‌ها، افزایش مرخصی با حقوق یا تشویق کارکنان به‌کار از خانه برای مدت طولانی (البته اگر شغلشان این امکان را داشته باشد). بعضی از کارفرماها افتضاح بوده‌اند، انعطاف‌ناپذیر، ناسازگار و بی‌اعتنا به سلامت و امنیت کارکنان. حالا که زندگی در بسیاری از شهرها به روال عادی برگشته، بهتر است قبل از پذیرش یک شغل جدید، بدانی قرار است وارد چه فضایی شوی. در این مورد خاص، چون شغل مربوطه در رستوران است، طبیعی است که مصاحبه به‌صورت حضوری انجام شود اما اگر شغل مربوطه، طوری بود که امکان کار غیرحضوری وجود داشت، می‌توانستی از کارفرما بخواهی که حداقل، مصاحبه اول را به‌صورت ویدئویی برگزار کند. البته مسوول مصاحبه ممکن است قبل از ارائه پیشنهاد شغلی، بخواهد تو را حضوری ببیند. اما اگر قرار است چندبار مصاحبه کنید، ایرادی ندارد که در مراحل اولیه، فرآیند را به‌صورت از راه دور، انجام دهید.

می‌توانی بگویی: «من سعی دارم به خاطر این بحران، خیلی مراقب باشم. آیا امکانش هست که جلسه اول را تلفنی یا ویدئویی برگزار کنیم؟ البته مشتاقم که شما را در مراحل بعدی، حضوری ملاقات کنم.» اما اگر مصاحبه باید حضوری انجام شود یکسری نکات را در نظر داشته باش. اولا، متکی به‌کارفرما نباش که همه مقدمات را فراهم کند. ما یاد گرفته‌ایم که در مصاحبه، همه تصمیمات را کارفرما بگیرد، چه در مورد ساختار مصاحبه و چه در مورد هماهنگی و برنامه‌ریزی و اجرا. اما اگر پیش‌فرض تو این باشد که کارفرما، تمام اقدامات احتیاطی لازم را انجام می‌دهد، ممکن است غافلگیر یا معذب شوی. مثلا وارد یک اتاق تنگ بشوی در حالی که فاصله بین تو و مسوول مصاحبه، خیلی کم است. او ماسک ندارد و نفس‌هایش به‌صورتت می‌خورد و ممکن است نتوانی رک و راست، به وضعیت اعتراض کنی چون می‌خواهی در برخورد اول، تاثیر خوبی رویشان بگذاری و می‌ترسی فکر کنند آدم بدقلقی هستی یا داری به آنها طعنه یا برچسب سهل‌انگاری می‌زنی (البته پر بیراه هم نیست. این رفتار کاملا سهل‌انگارانه است اما گفتن این حرف در جلسه مصاحبه، آسان نیست).  به‌جای این کارها، می‌توانی قبل از مصاحبه از آنها در مورد تمهیدات بهداشتی‌شان در مورد کرونا سوال کنی که وقتی وارد شدی، جا نخوری. این‌جوری می‌توانی از آنها درخواست کنی که یکسری چیزها را رعایت کنند. موقعی که قرار مصاحبه می‌گذاری، سر حرف را باز کن، با این سوال: «آیا سیاست خاصی در رابطه با جلوگیری از کرونا دارید که باید موقع ورودم به آنجا، رعایت کنم؟» حالت ایده‌آلش این است که بگویند ماسک بزنی، خودشان هم ماسک می‌زنند و فاصله اجتماعی را رعایت می‌کنند. اما اگر این جواب‌ها را نشنیدی، می‌توانی از آنها بخواهی که این تمهیدات را رعایت کنند یا تصمیم بگیری که آیا در صورت عدم رعایت این نکات، هنوز هم حاضر به حضور در مصاحبه خواهی شد یا نه.

نکته بعدی. اگر قرار شد مصاحبه حضوری باشد، ماسک بزن. اگر بدون ماسک وارد جلسه شوی و مسوول مصاحبه ماسک داشته باشد، ممکن است بی‌ملاحظه به‌نظر برسی یا فکر کنند اصلا توی باغ نیستی.

اگر با ماسک وارد شدی و دیدی بقیه، ماسک ندارند، به نظرم ماسکت را برندار. ممکن است محیط مصاحبه تو را تحت‌فشار قرار دهد و بخواهی آن را برداری اما برنداشتن آن، در راستای حفظ سلامت عمومی است؛ یعنی به نفع افرادی که پیرامونت هستند، چه این را بدانند و چه ندانند. به‌خصوص اگر در یک محیط بسته باشی.

ممکن است بترسی که این به ضررت تمام شود. شاید با خودت بگویی: «نکند فکر کنند زیادی وسواسی هستم؟ یا از اینکه با آنها متفاوتم خوششان نیاید؟» راستش را بخواهی، ممکن است چنین فکری کنند. اما مصاحبه شغلی، یک خیابان دوطرفه است. همان‌قدر که آنها تو را ارزیابی می‌کنند، تو هم باید آنها را ارزیابی کنی. کارفرمایی که تو را به خاطر رعایت توصیه‌های بهداشتی تنبیه می‌کند، قطعا سلامت کارکنان را جدی نمی‌گیرد و تو «باید» در این رابطه، آنها را «قضاوت» کنی. نکته بعدی. دست بی‌دست. درحال‌حاضر، از نظر اجتماعی کاملا پذیرفته است که دست ندهی. وقتی مسوول مصاحبه را دیدی با یک لحن گرم و صمیمانه بگو: «می‌دانم درحال‌حاضر نباید دست بدهیم اما از دیدنتان واقعا خوشحالم.» پرسیدی که آیا قبل از مصاحبه، می‌توانی بروی و دستت را بشویی. بله. هیچ ایرادی ندارد.

نکته آخر این است که به رفتار کارفرما دقت کن و اطلاعات به‌دست بیاور. همان‌طور که قبلا هم گفتم، مصاحبه یک خیابان دوطرفه است. کارجوها معمولا به‌خاطر میل به استخدام شدن، فراموش می‌کنند که مصاحبه، فراتر از متقاعدسازی کارفرما به استخدام آنهاست. باید خودت هم آنها را بسنجی و ببینی آیا شغل و شرکت مربوطه، برای تو مناسب است یا نه. وقتی با شرکتی مصاحبه می‌کنی، کلی اطلاعات درباره شرکت و مدیری که قرار است برایش کار کنی، به‌دست می‌آوری. به سرنخ‌ها دقت کن. الان فرصت خوبی است که ببینی آن شرکت، چقدر به آسایش و سلامت کارکنان اهمیت می‌دهد. مدیری که تو را مثلا به خاطر رعایت فاصله اجتماعی، تحقیر می‌کند، احتمالا وقتی کارمندش بشوی، به امنیت و سلامت تو اهمیت نخواهد داد. نه‌تنها در مورد کرونا، بلکه در همه موارد. مدیری که حاضر نیست در شرایط فعلی، یک درخواست ساده، مثل مصاحبه ویدئویی را بپذیرد احتمالا آنقدرها هم با دورکاری میانه خوبی نخواهد داشت. علاوه بر تمام سوالاتی که در مصاحبه باید بپرسی، این سوال را هم بپرس: «بحران کرونا چه تاثیری روی عملیات‌ شما گذاشته؟ چه تغییری در نحوه کار کردن کارکنان، ایجاد کرده؟» از سرنخ‌ها و نشانه‌های غیرمستقیم، غافل نشو. یکی از اهداف مصاحبه این است که درباره کارفرما اطلاعات جمع‌آوری کنی تا تصمیم بگیری که آیا اصلا آن شغل را می‌خواهی یا نه و درحال‌حاضر به‌دلیل بحران کرونا، اطلاعات بیشتری در این رابطه دستگیرت خواهد شد.