فرصت طلایی صادرات سیمان
از سوی دیگر امروزه شاهد جهش نرخ ارز هستیم. این اتفاق اگرچه نگرانی را در خصوص هزینههای تولید و تامین قطعات افزایش می‌دهد، اما چنانچه صادرات سیمان توسط شرکت‌های داخلی که با مازاد ظرفیت تولید مواجه هستند، انجام شود، قادر است نه تنها منجر به پوشش هزینههای ارزی شود که حتی سود‌آوری بالایی رقم بزند، اما تحقق این امر در گرو چند اتفاق مهم از جمله راه‌اندازی رینگ صادراتی بورس‌کالا و سیاستهای حمایتی دولت است؛ اتفاقی که پیش‌تر هم توسط انجمن کارفرمایان صنعت سیمان مطرح شده و امروز هم در حال پیگیری است.
پیش‌تر مهدی آقا‌بیگی، مدیرعامل شرکت سیمان هرمزگان پس از نشست اعضای انجمن سیمان با ذکر این نکته که دولت در زمینه صادرات می‌تواند کمک کند، گفته بود: پیشنهاد ایجاد رینگ صادراتی توسط شرکت‌های سیمانی مطرح شده که نسخه صادراتی بورس‌کالا به شمار می‌رود؛ دولت می‌تواند اختیار تهیه اساسنامه رینگ صادراتی را به انجمن صنفی کارفرمایان سیمان کشور بدهد تا با پایان قیمت‌گذاری مذاکره‌ای، از این طریق مانع شکل‌گیری رقابت منفی قیمتی شود.
وی با بیان اینکه این نشست با هدف جلوگیری از رقابت منفی در عرصه صادرات سیمان برگزار شد، گفت: شرکت‌های واسطه متعددی در زمینه صادرات کلینکر در بندر شهید رجایی فعالیت می‌کنند که این شرکت‌ها سیمان‌‌‌های تولیدی در مرکز کشور و به‌خصوص سیمانی را که در جنوب کشور تولید می‌شود صادر می‌کنند و یک رقابت منفی در نرخ‌گذاری‌ها شکل می‌گیرد.
آقا‌بیگی اظهار کرد: دلالان با هم رقابت نمی‌کنند بلکه به صورت هماهنگ‌شده و جداگانه با شرکت‌ها مذاکره می‌کنند تا قیمت‌ها شکسته شود. در نتیجه رقابت منفی قیمتی شکل گرفته و شرکت‌ها مجبور می‌شوند نرخ خود را کاهش دهند؛ بنابراین شکل‌گیری این رقابت منفی منجر به شکستن نرخ همه شرکت‌ها می‌شود.
وی اظهار کرد: در مواقعی بازار داخلی در زمینه سیمان دچار مشکل و چالش می‌شود که دولت باید مراقبت کند، اما گاهی بدون دلیل منطقی از صادرات جلوگیری می‌کند در حالی که این دو ارتباطی با هم ندارند، به عنوان مثال بار صادراتی چند ماه در اسکله مانده و امکان بازگرداندن کالا به دلیل هزینههای بسیار بالای حمل‌ونقل کالا از بندرگاه هم وجود ندارد.
مدیرعامل شرکت سیمان هرمزگان در عین حال به این نکته مهم اشاره کرد که امکان صادرات مستقیم سیمان و کلینکر به دلیل قرار داشتن کشور در تحریمها وجود ندارد؛ به عبارت دیگر تامین کشتی سخت شده و انتقال ارز از مشکلات اصلی است و به همین دلیل هم به شرکت واسطه‌ای نیاز داریم. ضمن اینکه عمده شرکت‌های سیمان دولتی محسوب می‌شوند و به طور طبیعی در لیست تحریم قرار دارند.
صنعت سیمان در چند ماه اخیر شرایط بسیار سختی را سپری کرده و با کاهش سردی هوا امیدوار به ازسرگیری تولید است. در شرایط کنونی که گاز شرکت‌ها در آستانه وصل شدن قرار دارد و از طرفی نیاز داخلی به اندازه‌ای نیست که دولت نگران تامین بازار باشد، راه‌اندازی رینگ صادراتی سیمان بسیار حائز اهمیت است؛ از سوی دیگر راه‌اندازی رینگ صادراتی سیمان در صورت اجرای درست می‌تواند برای همیشه به رقابت منفی در عرصه صادرات سیمان پایان دهد؛ بنابراین با تحقق این مهم و از طرفی تغییر برخی دستورالعمل‌ها که کاهش صادرات را به دنبال داشته می‌توان از شرایط کنونی برای تقویت این صنعت بهره برد. به هر حال دولت در سال‌جاری کلینکر را در گروه مواد خام و نیمه خام قرار داده و به همین خاطر این محصول از شمول معافیت مالیاتی صادرات خارج شده است؛ این در حالی است که کلینکر یک محصول صنعتی است و ۹۵درصد فرآیند تولید سیمان را طی کرده به گونه‌ای که حتی بسیاری از کارخانه‌‌‌ها مانند ساروج بوشهر صرفا برای صادرات کلینکر ایجاد شده‌‌‌اند. حتی این رویه در برخی کشورها از جمله بنگلادش نیز وجود دارد و صنعت سایش کلینکر فعال است. به هر حال صنعت سیمان که با سرمایه‌گذاری بسیار بالایی ایجاد شده، این روزها توان تامین هزینههای خود را ندارد و در واقعیت بسیاری از شرکت‌های این صنعت را باید در گروه ورشکسته‌ها قرار بدهیم و امروزه قطعا جهش هزینههای تولید با نرخ بالای ارز می‌تواند منجر به تعطیلی بسیاری از واحد‌ها شود؛ بنابراین تنها راه موجود استفاده از ظرفیت‌‌‌های مازاد بر نیاز کشور در جهت صادرات این محصول و تامین درآمد ارزی برای هزینههای ارزی است و تحقق این امر مستلزم همکاری دولت و انجمن سیمان برای جلوگیری از اتفاقات تلخ در صنعت خاکستری است.
