معضلات معاملات آلومینیوم در بورس کالا
دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اظهار کرد: باتوجه به پیشرفت‌‌‌های انجام شده در کشور و سرمایه‌گذاری‌‌‌هایی که در بخش آلومینیوم و صنایع پاییندستی صورت گرفته، میزان تقاضا برای آلومینیوم و مواد اولیه در بازار داخلی افزایش یافته است. پوشش کامل میزان تقاضای داخلی بارها از طریق سندیکای آلومینیوم مورد پیگیری قرار گرفته و افزایش میزان عرضه در بورس‌کالا ازجمله خواسته‌‌‌های سندیکا به حساب می‌‌‌آمد که بعد از گذشت یک سال و نیم پیگیری این موضوع به نتیجه رسید. در این راستا وزارت صمت طی نامه‌‌‌ای به بورس‌کالا خواهان این بود که شرکت‌ها به صورت هفتگی ۱۰هزار تن شمش آلومینیوم ۷/ ۹۹درصد را در بورس‌کالا عرضه کنند، اما به دلیل نبود یک نهاد نظارتی همچنان این نامه به مرحله اجرا نرسیده است. سازمان‌های حمایت و بازرسی و بورس‌کالا به عنوان مجری این طرح باید ناظر این موضوع و عرضه‌‌‌ها باشند.
شرکت‌ها شمش‌‌‌های گرید بالا را صادر می‌کنند
ابوالفضل رضایی افزود: در این نامه ابلاغی مشکلی وجود دارد و در آن میزان خلوص شمش‌‌‌های عرضه‌شده در بورس‌کالا قید نشده است و بر همین اساس سازمان بورس نیز به خود این اجازه را می‌دهد که هر نوع شمشی را که شرکت‌ها عرضه می‌کنند جزو ۱۰هزار تن به حساب آورد. در این میان شرکت‌هایی همچون شرکت المهدی شمش‌‌‌هایی با‌درصد خلوص ۲۵/ ۹۹ و ۱۰/ ۹۹، ۸/ ۹۹ و ۷/ ۹۹درصد را نیز در بورس کالا عرضه می‌کند، این در حالی است که این نوع شمش‌‌‌ها در بازارهای جهانی به آف‌‌‌گرید معروف هستند که با قیمت‌های ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار منهای قیمت LME مورد معامله قرار می‌‌‌گیرند و به دلیل اینکه این نوع شمش آلومینیوم در بازار جهانی متقاضی ندارد آن را وارد بورس‌کالا می‌کنند و شرکت المهدی شمش‌‌‌هایی با درصد خلوص ۸/ ۹۹ و ۷/ ۹۹درصد را صادر می‌کند و شمش‌‌‌هایی را که مشتری خارجی ندارند در بورس‌کالا عرضه می‌کنند و جزو آمار ۱۰هزار تن محاسبه می‌شود، در این میان نکته جالب توجه این است که خواهان این نوع شمش صنایع خاصی همچون فولادسازی‌‌‌ها هستند که برای اکسیژن‌‌‌زدایی استفاده می‌‌‌شوند و سایر صنایع داخلی به شمش‌‌‌های با خلوص بالا نیاز دارند.
وی عنوان کرد: این اقدام به نوعی فرار از بار مسوولیت است که این شرکت‌ها به هر نحوی که شده عرضه ۱۰هزار تنی را انجام داده‌‌‌اند و به هنگام رصد سازمان‌های مرتبط نیز میزان عرضه درست محاسبه می‌شود و شرکت مربوطه اجازه صادرات دارد و در این بین توجهی به نوع شمش‌‌‌های عرضه‌شده نمی‌شود. شمش‌‌‌های آلومینیوم ۸/ ۹۹ و ۷/ ۹۹درصد متقاضی ندارد اما با درصد خلوص ۲۵/ ۹۹ و ۱۰/ ۹۹درصد با توجه به قیمت‌هایی که شمش‌‌‌های درصد خلوص بالا دارند و رقابت‌‌‌های سنگینی که ایجاد می‌شود، یکسری صنایع مجبور می‌‌‌شوند شمش‌‌‌های با خلوص پایین‌‌‌تر را خریداری و با شمش‌‌‌های آلیاژ بالا مخلوط کنند تا حداقل هزینه‌‌‌ها جبران شود. شمش‌‌‌های۷/ ۹۹و ۸/ ۹۹درصد را شرکت‌های فولادسازی خریداری کرده و برای اکسیژن‌‌‌زدایی به نیمکره تبدیل می‌کنند، چراکه کاربرد دیگری ندارند و خرید و فروش این نوع شمش در بورس‌کالا محدود است. سندیکای آلومینیوم به عملکرد شرکت المهدی برای عرضه شمش‌‌‌های درصد خلوص پایین معترض بوده و خواهان این هستند که این شرکت شمش‌‌‌های ۷/ ۹۹ و ۸/ ۹۹درصد را نیز در بورس‌کالا عرضه کند، چراکه روال عرضه شرکت المهدی طی چند ماه اخیر به همین شیوه بوده و محصولات گرید بالا را صادر و شمش‌‌‌های بی‌‌‌کیفیت را تحت عنوان عرضه وارد رینگ صنعتی می‌کند.
برای بورس‌کالا باید سقف خرید تعیین شود
دبیر سندیکای صنایع آلومینیوم ایران در ادامه تاکید کرد: علاوه بر این موضوع شرکت ایرالکو نیز موظف شده تا چیزی حدود ۲هزار و ۷۰۰ تن شمش را به صورت هفتگی در بورس‌کالا عرضه کند. این شرکت برای ایجاد رقابت شمش‌‌‌های عرضه‌شده را به گریدهای مختلف ۸/ ۹۹، ۸۵/ ۹۹ و ۷۵/ ۹۹ تقسیم می‌کند اما درصد خلوص شمش‌‌‌های تحویلی کمتر از میزان تعیین‌شده است. این شرکت محصول خود را به صورت هزار‌تن هزار‌تن با این شیوه عرضه می‌کند. اعتراض سندیکای آلومینیوم به نحوه عملکرد شرکت ایرالکو است که هنگام تقسیم‌‌‌بندی میزان عرضه سقف خرید را برای متقاضی ۴۰۰ تن تعیین نکند بلکه سقف خرید را به ۲۰۰ تن محدود کنند و اجازه دهند اگر قرار است خریدی نیز انجام شود توسط تعداد بیشتری از شرکت‌ها صورت گیرد و در این صورت بازارسازی نیز انجام نمی‌شود.
رضایی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال برای ۲هزار تن عرضه شرکت سالکو، میزان سقف خرید برای هر شرکت ۵۰۰ تن در نظر گرفته شده و یک شخص با سه شرکتی که دارد سه خرید ۵۰۰ تنی و در مجموع ۱۵۰۰ تن را ثبت کرده است و سایر شرکت‌ها با توجه به نیازی که دارند در مجموع توانسته‌‌‌اند ۲هزار تن خرید ثبت کنند و به عبارت بهتر ۳هزار و ۵۰۰ تن برای این کالا سفارش ثبت شده است و برای این میزان تقاضا فقط ۲هزار تن شمش آلومینیوم عرضه شده است. پیشنهاد می‌شود که سقف خرید را برای هر خرید ۲۰۰ تن در نظر بگیرند، چراکه شرکت خریدار مازاد نیاز خود را مجدد در بازار می‌‌‌فروشد و به نوعی بازار سیاه ایجاد می‌شود. مشکلی که در این بین وجود دارد عدم‌پذیرش بورس‌کالا برای تعیین سقف خرید است و معتقد هستند که در صورت تعیین سقف خرید میزان رقابت کاهش می‌‌‌یابد. رقابت‌‌‌های آلومینیوم به قدری سنگین است که قیمت‌ها به ازای هر کیلوگرم به ۲۵هزار تومان رسیده است و امکان دارد در صورت مشخص کردن سقف خرید و کاهش رقابت قیمت هرکیلوگرم آلومینیوم به صورت تقریبی به ۱۵هزار تومان کاهش یابد و این موضوع اعتراض شرکت‌های عرضه‌‌‌کننده در بورس‌کالا را به همراه خواهد داشت.
وی در پایان یادآور شد: در حال حاضر وزارت صمت اعلام کرده که شرکت‌هایی که دارای کوره ذوب هستند قادر به خرید از بورس‌کالا هستند و این موضوع محدودیت ایجاد کرده است، چراکه بسیاری از شرکت‌ها کوره ذوب ندارند اما مواد اولیه را خود تامین می‌کنند و به شرکت‌های تحت پوشش به عنوان کارمزدی می‌دهند تا محصول مورد نظر خود را تولید کنند. اکنون این انحصار ایجاد شده و موجب قیمت‌‌‌سازی در بازار شمش آلومینیوم شده است. سندیکای آلومینیوم آماده همکاری جهت ظرفیت‌سنجی شرکت‌هاست تا به شرکت‌ها به اندازه نیاز اجازه خرید داده شود، چراکه سامانه بهین‌‌‌یاب و تجهیز به کوره ذوب نمی‌تواند ملاک خوبی برای خرید کالا باشد. در صورت پذیرش و تحقق این پیشنهاد بخشی از التهاب بازار آلومینیوم فروکش می‌کند.
