تامین انرژی در فصل تابستان و زمستان یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های صنعت سیمان به شمار می‌رود؛ در فصل تابستان سهمیه‌بندی برق گریبان تولیدکنندگان را می‌گیرد و با توجه به اینکه جایگزینی برای آن وجود ندارد، تولیدکننده‌ها مجبورند سه‌ماهه این فصل را با سیاست‌های وزارت نیرو کج دار و مریز پیش ببرند. موضوع قطع گاز در زمستان اما متفاوت است و مدیران شرکت‌های سیمان چند ماه قبل از قطع گاز باید به دنبال تهیه مازوت به عنوان سوخت جایگزین باشند؛ در سال گذشته هم به روال سال‌های قبل شرکت‌ها برای تهیه مازوت اقدام کردند اما از آنجا که این سوخت به صورت علی الحساب به شرکت‌ها داده می‌شد، این روزها مشکلات عدیده‌ای را برای کارخانه‌ها سیمان به وجود آورده است. به این معنا که اگر چه در زمان دریافت سهمیه سوخت بهای هر لیتر مازوت ۳۰۰ تومان بوده اما با توجه به اینکه در طول سه ماه تا دریافت کامل، قیمت‌ها به تبعیت از نرخ گاز تا سه برابر افزایش یافته است، بنابراین شرکت‌ها به طور متوسط باید به ازای هر لیتر مازوت دریافتی، ۷۰۰ تومان بپردازند. این در حالی است که برخی شرکت‌ها در آن زمان برای حمل هر لیتر مازوت از پالایشگاه به کارخانه تا ۷۰۰ تومان دیگر هم پرداخت کردند تا در مجموع هر لیتر مازوت برای تولیدکننده ۱۴۰۰ تومان تمام شود. این اتفاق در حالی افتاد که سیمان بر اساس همان نرخ‌های همیشگی در بورس کالا عرضه شد و امروز تولیدکنندگان با نرخ‌های کنونی مازوت شوکه شده‌اند.

بهدین اورعی، مدیرعامل «سیمان جوین» به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» گفت: صنعت سیمان با مشکلات عدیده‌ای مواجه است. سال گذشته به دلیل قطع گاز در زمستان مازوت موردنیازمان را از پالایشگاه خریداری کردیم. در آن زمان اعلام کردند که مازوت به صورت علی الحساب در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد و اخیرا که قبل از شروع فصل سرما و قطعی گاز برای دریافت مازوت اقدام کردیم، عنوان کردند که باید ۷۰‌میلیارد تومان به عنوان ما‌به‌التفاوت نرخ مازوت و همچنین رعایت نکردن اصلاح الگوی مصرف در سال گذشته بپردازید.

وی ادامه داد: زمانی که ما برای خرید مازوت اقدام کردیم، بهای هر مترمکعب گاز ۳۰۰ تومان بود و به تبعیت از آن مازوت هم به همین نرخ در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گرفت اما ظرف مدت سه ماه که انتقال مازوت به کارخانه سیمان در حال انجام بود، قیمت‌ها به ۹۰۰ تومان رسید و امروز به طور میانگین هر لیتر مازوت را به نرخ ۷۰۰ تومان محاسبه کرده‌اند. این در حالی است که اگر از ابتدای خرید مازوت، کارخانه‌های سیمان از هزینه پرداختی مطلع بودند، شاید ترجیح می‌دادند که تولیدشان را متوقف کنند چون قیمت سیمان به هیچ عنوان تناسبی با این هزینه‌ها ندارد.

اورعی افزود: بخش اعظم جرایم ناشی از رعایت نکردن الگوی مصرف مازوت توسط کارخانه‌ها است. به این معنا که چنانچه میزان تولید براساس میزان مازوت دریافتی نباشد، کارخانه‌ها محکوم به قاچاق سوخت یا بی‌توجهی به مصرف می‌شوند و نرخ تمامی مازوت مصرفی براساس فوب خلیج فارس یعنی هر لیتر ۹‌هزار تومان محاسبه می‌شود؛ بنابراین از ۷۰‌میلیارد تومان مذکور، حدود ۵۰‌میلیارد تومان مربوط به این بخش است. این در حالی است که سال گذشته مشخص شد که بخش اعظم مازوتی که به کارخانه‌ها تحویل شده، با آب مخلوط شده است به گونه‌ای که بعضا حتی قابل اشتعال نبود؛ بنابراین شرکت‌ها مجبور شدند که این آب را از مازوت خارج کنند و طبیعی بود که میزان مازوت مورد استفاده به مراتب کمتر از آماری است که شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام می‌کند. البته با پیگیری ما و بسیاری دیگر از شرکت‌ها مشخص شد که ترکیب آب با مازوت ربطی به پالایشگاه ندارد بلکه این تخلف بزرگ توسط رانندگان پیمانکار حمل مازوت اتفاق افتاده است. همچنین انجمن سیمان در حال نامه‌نگاری برای کاهش رقم ما‌به‌التفاوت مازوت دریافتی سال گذشته است که امیدواریم با توجه به قیمت سیمان در این خصوص اقدام لازم صورت بگیرد.

مدیرعامل سیمان جوین تصریح کرد: در حالی نرخ هر لیتر مازوت به طور متوسط ۷۰۰ تومان محاسبه شده که هزینه حمل‌ونقل هر لیتر مازوت از پالایشگاه شهرری تا سیمان جوین به حدود ۷۰۰ تومان رسید و در واقع هر لیتر مازوت در مجموع با قیمت ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ تومان به دست ما رسید، در حالی که در شهریور ۱۴۰۰ قیمت هر لیتر مازوت به تبعیت از بهای گاز ۱۱۳ تومان بود. در چنین شرایطی و با توجه به قیمت سیمان که تغییر چندانی نسبت به سال گذشته نداشته است، چگونه باید یک کارخانه سیمان به حیاتش ادامه دهد؟!

وی همچنین به دستورالعمل اخیر سازمان بورس هم اشاره کرد و گفت: از یک طرف براساس ابلاغیه اخیر چنانچه کمتر از ۵۰‌درصد سیمان عرضه شده شرکت‌ها به بورس کالا خریداری شود، قیمت پایه کاهش پیدا می‌کند و از طرف دیگر میزان تقاضا در بورس کالا با حذف برخی کدهای خرید به شدت کاهش یافته به گونه‌ای از مجموع یک‌میلیون و ۲۰۰‌هزار تن سیمان عرضه شده به بورس کالا در هر هفته، ۶۵۰‌هزار تن آن خریداری می‌شود و طبیعی است که اغلب شرکت‌ها مشمول کاهش قیمت پایه شوند. معتقدم سیاست‌ها باید بالعکس دستورالعمل اخیر اتخاذ شود؛ به این معنا که شرکت‌هایی که فروش کمتری داشته‌اند، مشمول قیمت پایه بالاتری شوند تا دچار ورشکستگی نشوند.

این تولیدکننده به مشکلات تامین آجر نسوز برای کوره‌های سیمان اشاره و اظهار کرد: در گذشته مواد اولیه آجر نسوز از جمهوری چک و چین وارد می‌شد اما به دلیل تحریم‌ها هم اکنون از چین وارد می‌شود و قیمت‌ها نسبت به دو سال پیش تا ۱۱ برابر افزایش داشته است؛ سال ۹۹ هر کیلو آجر نسوز با قیمت ۴‌هزار تومان خریداری می‌شد اما امروز به حدود ۴۵‌هزار تومان رسیده است. علاوه بر این از زمان سفارش آجر نسوز برای کوره تا زمان تحویل گاهی تا ۱۰ ماه طول می‌کشد در حالی که خرید آجر نسوز از کشوری مانند تایلند حداکثر سه ماه زمان نیاز دارد. از طرفی بهای تمام شده واردات آجر نسوز هم با شرکت‌های داخلی برابر است اما متاسفانه واردات این آجرها به دلیل وجود تولید داخلی ممنوع شده است.